از مثبت شدن تراز تجاری کشور تا پویایی دیپلماسی اقتصادی

  سرویس سیاسی-

دولت سیزدهم در آستانه یک‌سالگی قرار دارد. اگرچه سال نخست دولت سیدابراهیم رئیسی سالی سخت و پر فراز و نشیب بود اما توقع جامعه ایرانی از رئیسی بالاست آن هم به این دلیل که کارنامه عملکرد او آستان قدس رضوی و قوه قضائیه دیده و می‌داند که دغدغه او تعالی جامعه ایرانی و رفع معایب و نیازمندی‌هاست. درباره عملکرد یکساله «دولت مردم» با چند تن از نمایندگان مجلس به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
«محمدرضا پورابراهیمی» نماینده مردم کرمان در مجلس و همچنین رئیس کمیسیون اقتصادی است. با توجه به تخصص وی از او در مورد جنبه اقتصادی کارنامه دولت پرسیدیم که وی در پاسخ به کیهان گفت: «شرایط اقتصادی که دولت دوازدهم تحویل داد از نظر بررسی شاخص‌های اقتصادی بسیار نامطلوب بود.»


وی در ادامه افزود: «تقریبا اکثر شاخص‌ها در دوره آقای روحانی وضعیت نامناسبی داشتند. از این جهت آنچه اتفاق افتاد در پایان دولت دوازدهم تحویل قوه مجریه به دولت سیزدهم با وضعیت نامناسب شاخص‌های اقتصادی بود. گزارشی هم کمیسیون اقتصادی در این زمینه تهیه کرد که در همان هفته‌های نخست پس از پایان دولت قبل در قالب گزارش تخصصی کمیسیون در صحن علنی مجلس قرائت شد که مخاطبان می‌توانند با یک جست‌وجو در فضای مجازی آن را بیابند و مطالعه کنند. آن گزارش تایید‌کننده این موضوع است که وضعیت 8 سال دولت آقای روحانی شاخص‌های اقتصادی در چه وضعیت نامطلوبی قرار گرفتند و آنچه دولت آقای رئیسی تحویل گرفت قوه مجریه‌ای با چه شاخص‌های اقتصادی بوده است.»
پورابراهیمی خاطرنشان ساخت: «از زمانی که دولت سیزدهم مستقر شده یعنی در حدود یک‌سال گذشته اقداماتی در حوزه اقتصادی توسط دولت مستقر انجام گرفته که برخی از آنها کاملا مثبت ارزیابی می‌شود و بعضی از آنها متوسط هستند و تعدادی دیگر اقدام‌های ضعیفی به نظر می‌آیند که نیازمند یک بازنگری جدی هستند. پس اقدامات دولت در سه بخش فوق قابل بررسی هستند: اقدامات خوب و قابل قبول؛ اقدامات متوسط و اقدامات ضعیف.»
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: «در حوزه بحث کالاهای اساسی دولت یک اقدامی انجام داد که با آنچه مورد نظر ما در مجلس و قانون بود همسان نبود. البته علت آن نیز عدم اجرای دقیق و مطابق با قانون در این فقره عدم وجود زیرساخت‌های لازم بود.»
وی تصریح کرد: «در بحث تشویق ظرفیت تراز تجاری کشور که یکی از چالش‌های اساسی ماست خوشبختانه خبرهایی که داریم این است که کارهای خوبی از سوی دولت انجام شده که قابل تقدیر است. تراز تجاری کشور بعد از 3 سال از حالت منفی درآمده و مثبت شده است. امیدواریم این وضعیت ادامه پیدا کند و در پایان سال ما بتوانیم شاهد استمرار این حالت مثبت در تراز تجاری کشور باشیم. این موضوع خبر خوبی برای بازار ارز ما و صادرات کالاهای ایرانی به خارج از کشور است. تراز تجاری کشور در سال‌های پایانی دولت قبل به دلایل مختلفی در طول سال‌های پایانی دولت دوازدهم به سبب برنامه‌ریزی نامناسب دولت قبل به شدت تحت‌تاثیر قرار گرفت و منفی شد.»
پورابراهیمی در ادامه گفت: «این مثبت شدن تراز تجاری در فصل اول امسال مثبت شده و در فصل‌های دوم و سوم هم ان‌شاءالله اگر مثبت بماند به تدریج در فصل چهارم امسال اثرات آن در جامعه ملموس‌تر خواهد شد. این موضوع هم ارز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و هم شکوفایی بحث صنعت و کار را در پی خواهد داشت.»
«یکی از اقداماتی که نسبت به آن انتقاد داریم افزایش حقوق ورودی مواد اولیه و کالاهای سرمایه‌ای در کشور بود که دولت به یکباره تصمیم گرفت از نرخ ترجیحی آنها را به نرخ نیمایی تبدیل کند که خب این موضوع اثرات تورمی را هم در پی داشت. البته این موضوع را دولت به صورت لایحه ارائه داد و مجلس نیز بنا بر اصرار دولت تصویب کرد که البته اکنون دولت لایحه‌ای برای اصلاح آن داده و پی برده که آن اقدام اشتباه است.»
تحویل گرفتن دولتی با خزانه مقروض
همچنین «علی‌اکبر علیزاده» نماینده مردم دامغان در مجلس در مورد عملکرد یکساله دولت به کیهان گفت: «اگر بخواهیم گزارش عملکرد آقای رئیسی و دولتش را بدانیم باید ببینیم در چه وضعیتی دولت را به ایشان تحویل دادند. در وضعیتی که خزانه نه‌تنها خالی بود بلکه رقم بالایی مقروض بود. بودجه نزدیک به چهارصد و هشتاد هزار میلیارد تومان کسری داشت و مبلغ نقدینگی کشور به بالاترین سطح در طول سال‌های گذشته رسیده بود.»
وی در ادامه افزود: «نفت مان را نمی‌توانستیم بفروشیم و یا در مواردی هم که فروخته می‌شد پول آن را دولت وقت نمی‌توانست بگیرد از طرفی دیگر وضعیت تولید به شکل بسیار بدی در آمده بود کارخانجات و مراکز تولیدی ما یکی پس از دیگری تعطیل می‌شد ضمن آنکه دولت قبل مقادیر بسیار زیادی اوراق قرضه فروخته بود. چنان‌که می‌دانیم سررسید این اوراق قرضه بر دوش دولت فعلی افتاده است. در چنین وضعیتی آقای رئیسی دولت را تحویل گرفت.»
علیزاده در پاسخ به این سؤال که «اینکه می‌فرماید دولت قبل نمی‌توانست نفت را بفروشد دلیلش چه بود و دولت فعلی چه کاری کرد که به نظر شما وضعیت بهتر شد؟» گفت: «باید بدانیم مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده برای هر دولتی اقتدار آن است خوب دولت قبل به این باور رسیده بود که آمریکا کدخداست و لذا همه تخم‌مرغ‌هایش را در سبد غرب گذاشته بود. از آن طرف ملت ایران دیدند که وقتی وزیر خارجه دولت تدبیر و امید به آلمان رفت آنها چگونه جواب خوش‌بینی دولتمردان قبل به غربی‌ها را دادند آن هم به شکلی که به هواپیمای آقای ظریف بنزین ندادند بعد برای تحقیر کردن وزیر خارجه رفتند و از یک پایگاه نظامی بنزین گرفتند و دادند به هواپیمای حامل وزیر خارجه کشورمان.»
نماینده دامغان در ادامه اظهار داشت: «و یا در فقره کشتار حجاج مظلوم بیت‌الله الحرام، وزیر خارجه دولت قبل رفت و جلوی وزیر خارجه کویت زانو زد که تو بیا واسطه شو تا سعودی‌ها وزیر بهداشت ما را راه بدهند تا به کار حجاج رسیدگی کند. در چنین وضعیتی نباید انتظاری بیش از آنچه بود داشت.»
وی تصریح کرد: «اکنون چه اتفاقی افتاده است؟ دولت آقای رئیسی پس از استقرار یکی از مهم‌ترین برنامه‌های خود را راه‌اندازی چرخه تولید در کارخانه جات تعطیل شده قرار داد. اگرچه آقای رئیسی وقتی در ریاست قوه قضائیه هم بود دغدغه این را داشتند تا کارخانجات تعطیل نشوند و یا تعطیل شده‌ها دوباره به چرخه تولید بازگردند.»
علیزاده سپس گفت: «خب اثرات این کجا خودش را نشان می‌دهد؟ یکی در کاهش آمار بیکاری که اکنون به زیر ۱۰ رسیده که برای نمونه استاندار ما در استان سمنان اعلام کرد که نرخ بیکاری از ۸ به 6 کاهش یافته است و از طرفی دیگر با شروع به کار دولت آقای رئیسی ما به تدریج شاهد افزایش نرخ صادرات بودیم و به یاری خداوند در چند ماه اخیر ما شاهد پیشی گرفتن نرخ صادرات از واردات بوده ایم.»
نماینده دامغان افزود: «نکته دیگر تلاش دولت آقای رئیسی برای افزایش حمل‌ونقل ترانزیتی در کشور است که باید بگویم راه‌آهن کشورمان برای نخستین‌بار یک رکورد در این زمینه به ثبت رساند. البته اینکه می‌گویم رکورد به نسبت گذشته‌ها است ولی خب همین رقم اکنون هم کم است و باید افزایش یابد.»
وی خاطرنشان ساخت: «ضمن آنکه دولت توافقاتی را به امضا رسانده است که در آینده نزدیک به بار می‌نشیند و اثرات مثبتی برای ملت ما خواهد داشت مانند توافقی که با روسیه در مورد کریدور شمال- جنوب به امضا رسیده است که درآمدهای قابل توجهی در زمینه ترانزیتی برای کشورمان خواهد داشت.»
دیپلماسی اقتصادی پویا
برگ برنده دولت سیزدهم
دیگر نماینده‌ای که در مورد عملکرد یکساله دولت با کیهان به گفت‌وگو پرداخت «ابوالفضل عمویی» نماینده مردم تهران در مجلس بود. وی در این باره گفت: «دولت سیزدهم در حوزه روابط خارجی توانسته با نگاه درستی مسیر خود را ترسیم ‌کند و آن هم از این جهت است که رویکرد کلان خود را از ابتدا حرکت در هر دو لاین خنثی‌‌سازی تحریم و رفع تحریم قرار داد.»
وی در ادامه افزود: «در حوزه خنثی‌‌سازی تحریم دولت توانست روابط کشورمان را با کشورهای حوزه آسیای میانه که سابق بر این در کانون توجه سیاست خارجی ما نبود ارتقا ببخشد. روابطی که با تاجیکستان تقویت شد و نیز آغاز فرآیند عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای از این قبیل بود و همین‌طور سوآپ گاز از ترکمنستان به آذربایجان نمونه‌هایی از اقدامات صورت گرفته است.»
عمویی خاطرنشان ساخت: «در حوزه مباحث منطقه‌ای هم سفر رئیس‌جمهور به قطر که یکی از کشورهای موثر حاشیه جنوبی خلیج‌فارس است و نیز گفت‌وگوهایی که با عربستان برای حل اختلافات میان دو کشور صورت گرفته قابل توجه است. اینکه توجه ویژه به همسایگان در اولویت کاری دولت آقای رئیسی بود یک برگ برنده برای کشورمان است.»
نماینده مردم تهران گفت: «نکته مهم دیگر توجه ویژه دولت به دیپلماسی اقتصادی است موضوعی که در دولت‌های قبل متاسفانه چندان جدی گرفته نمی‌شد ولی در این دولت شاهد پویایی خوبی در زمینه دیپلماسی اقتصادی آغاز هستیم.»
او افزود: «برخی از آمارها نشان دهنده آن است که تجارت خارجی کشور بیش از ۱۲۰ میلیارد دلار رسیده که این نشان دهنده اهمیت پویایی دیپلماسی اقتصادی است ضمن آنکه کشور توانسته در دولت فعلی مبادلات تجاری خود را با کشورهای حوزه اوراسیا گسترش دهد که می‌تواند فرصت‌های قابل توجهی برای کشورمان فراهم کند شخص آقای رئیس‌جمهور در سطح مقامات عالی ارتباطات خوبی را با کشورهای منطقه برقرار کرده است و از طرفی ما شاهد ارتقای دیپلماسی اقتصادی میان ایران روسیه و ترکیه هستیم.»
عمویی گفت: «موضوع دیپلماسی اقتصادی در دولت متولیان متعددی دارد هم امور خارجه در این زمینه نقش دارد و هم وزارت صمت گام‌های موثری در این مورد برداشته است.»
سایر اخبار این روزنامه