فروش بی شناسه ها در وقت اضافه!

حمیدرضا حلاجیان/ در چندین خیابانی که دور و اطرافش را همه مغازه‌های مربوط به خودرو از انواع و اقسام تعمیرگاه‌ها و فروشنده‌های مختلف لوازم جانبی خودرو تا کارواش‌های بزرگ و کوچک فراگرفته به دنبال ارزیابی میدانی از طرح الزام درج کد رهگیری برای برخی لوازم‌یدکی خودرو که به‌تازگی 53 قلم از آن‌ها به این طرح افزوده‌شده رفتیم؛ طبق اعلام وزارت صمت از پانزدهم مرداد امسال فرصت ثبت شناسه کالا و کد رهگیری برای ۵۳ قلم لوازم‌یدکی به پایان می‌رسد و اگر پس ‌از این تاریخ، بازرسان لوازم‌یدکی مشمول طرح را بدون شناسه در سطح عرضه مشاهده کنند، طبق قانون قاچاق محسوب می شود و به جمع‌آوری آن اقدام خواهد شد.با این اطلاعات و پیش‌فرض‌ها به هر مغازه فروش لوازم‌یدکی که ممکن و در دسترس بود سرک می‌کشیدم و نظر صاحب مغازه را درباره این طرح جویا می‌شدم؛ باید اعتراف کرد فاصله برداشت مغازه‌داران از این طرح با نظرات وزارت صمت زیاد بود؛ آن‌ها در ابتدا مشکل بازار لوازم‌یدکی را بی ثباتی قیمت‌ها می‌دانستند و در مرحله بعد تنها راه نجات قطعه سازان و خودروسازان را افزایش کیفیت در تولید بیان می‌کردند. مگر قطعه‌های خودشان کیفیت دارد؟ یکی از فروشندگان به‌محض شنیدن این سوال که آیا این طرح موجب می‌شود که قطعات بی‌کیفیت دیگر از بازار جمع شود یا خیر؟ به سرعت مانع ادامه دادن من از حرف دیگری شد و جویده جویده با چهره نیمه برافروخته و باصدایی که کمی هم بلند بود پرسید: مگر قطعه هایی که خودشان تولید می کنند کیفیت دارد؟ و باز ادامه داد: این طرح تنها به این کمک می کند که قطعه سازان بتوانند محصولات تولید شده در کارگاه های زیر پله ای را خریداری و سپس خودشان بسته بندی کنند و به اسم قطعه استاندارد و با کیفیت وارد بازار کنند؛ این داستان از سر منشأ بو می دهد. کارخانه تولیدی یا بسته بندی؟ احساس کردم چنان خُلق فروشنده محترم را تنگ کردم که بهتر است برای ادامه سوالاتم به همکارانش سر بزنم؛ دیگر فروشنده لوازم یدکی ضمن این که درست مثل همکارش از کیفیت بد لوازم یدکی تولید داخل که کد رهگیری هم روی کارتنش به همراه دارد شکایت داشت؛ به من قفسه مملو از محصولات مرجوعی را نشان داد و گفت: از کدام کیفیت حرف می زنیم؟ این ها برای نشان دادن کیفیت مناسب نیست؟ او که با بی حوصلگی کامل به حرف های من گوش می داد گفت: هدف طرح قالب کردن جنس بی کیفیت در بسته بندی با کیفیت است؛ من خودم در یک کارخانه لوازم یدکی در شهرک صنعتی مشهد کار می کردم و شاهد بودم که خط تولید آن کارخانه فقط بسته بندی اجناس بی کیفیت چینی به جای تولید بود. در پایان حرف هایش طوری که می خواست من را از مغازه کوچک خود بیرون کند ، ادامه داد: انگار حضرت عالی توی باغ نیستی با این سوالاتت، شما همین جا زندگی می کنید؟ مشکل اصلی نبود کیفیت و ثبات در بازار است فشار جمله آخر چندین بار خفه آورتر از هُرم خورشید در ظهر تابستان بود؛ مجبور شدم از مغازه بیرون بیایم چرا که حتی از فرصت خداحافظی هم محروم بودم؛ بی کیفیتی قطعات یدکی خودرو انگار دال مرکزی تمام فروشنده ها بود؛ من تمام سعیم را می کردم جهت تکراری نشدن  صحبت ها بحث را به ابعاد دیگر گسترش دهم اگر چه آن چنان این موضوع مهم بود که در هر فرصتی فروشندگان به آن بر می گشتند و من را ناموفق رها می کردند. فروشنده دیگر که معلوم بود دل پری از اوضاع بازار دارد به محض این که عضویتم در روزنامه را برملا کردم سریع بند دلش باز شد و شروع کرد به گلایه از زمین و زمان، سعی کردم بحث هایش را سمت طرح مذکور هدایت کنم؛ مغازه دار توضیح داد: آقا جان! مشکل اصلی نبود کیفیت و ثبات در بازار است و با این طرح ها که بیایند یقه من فروشنده جزء را بگیرند هیچ چیز عوض نخواهد شد؛ آب از بالا دست است که آلوده شده، با این بگیر و ببند ها در این جا که چیزی درست نمی شود؛ ما سر سیلندر نو   را   هشت بار در یک ماه عوض کرده ایم آخر سر یک جنس کهنه خارجی جوابگو بود؛ به که بگوییم که این روش تولید نیست؟ ابتدا باید زیرساخت ها فراهم شود اردکانی مقدم رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی مشهد در گفت و گو با خراسان رضوی درباره طرح مذکور توضیح داد: در صورت اجرا شدن طرح این موضوع به نفع مردم خواهد بود و جامعه آماری قطعات و لوازم یدکی مشخص خواهد شد منتها برای اجرایی شدن باید زیرساخت های آن هم فراهم شده باشد، در بخش نامه هیئت دولت که متعلق به سال 96 است و در رابطه با الزام درج شناسه و کد رهگیری هست؛ آمده که باید تمام تولید کنندگان و وارد کنندگان مشمول، این اقدام را اجرا کنند یعنی برای فروشندگان نقشی قائل نشده است بلکه تولید کنندگان و وارد کنندگان را ملزم به درج کد نقش و شناسه کرده است؛ با این حساب جامعه آماری قطعات مشخص خواهد شد. باید مبدأ درست شود رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی مشهد ادامه داد: الان سخنگوی ستاد مبارزه با کالای قاچاق گفته که ما 50 میلیون کد را برای لوازم یدکی تعریف کرده ایم که از این تعداد تنها حدود 100 هزار کالا شناسه گرفته اند پس جنس باشناسه در بازار وجود ندارد یعنی آن قدر کم است که قابل اعتنا نیست؛ بنابراین مشخص است که این کار اگر بخواهد انجام شود باید از مبدأ درست شود و نه از ما که انتهای رودخانه ایم.اردکانی مقدم بیان کرد: به ما گفته اند که باید خود اظهاری داشته باشید و از ماه مهر تا آذر باید تمام اجناس شما از مغازه به فروش رسیده باشد؛ اگر جنسی که این همه مدت در مغازه است با یک دستور العمل قرار بود به فروش برسد که ما خیلی وضعمان بهتر از حالا بود. اصلا آیا همکاران ما امکانات، توانایی و فرصت این را دارند که علاوه بر خرید و فروش با این میزان قطعه و لوازم، برای ثبت آن ها اقدام کنند؟ و استخدام کاربر هزینه را برای مصرف کننده افزایش نمی دهد؟ همه شرکت ها تولیدی نیستند او درباره بسته بندی قطعات در کارخانه ها بیان کرد: خیلی از شرکت های بزرگ قطعه سازی ما تولیدی نیستند و بسته بندی هستند چه جنس خارجی یا تولید داخلی را با این بسته بندی می فروشند یا دست کم بعضی قطعات را خودشان تولید می کنند و بعضی دیگر را تحت برند خودشان بسته بندی و عرضه می کنند و همه آن ها صرفا تولیدی نیستند.رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی مشهد درباره بسته بندی قطعاتی که در کارگاه های به اصطلاح زیر پله ای ساخته می شود گفت: آن کارگاه ها هم به هر حال باید مجوزهای لازم را از دستگاه ها بگیرند و بعد به بسته بندی و کد نقش و رهگیری اقدام و آن را عرضه کنند حالا باید ببینیم آیا این روند به این دلیل که هزینه را افزایش می دهد برای مصرف کننده صرف می کند؟ همه ما قاچاقچی هستیم؟! اردکانی در پایان با اشاره به این که با توجه به نحوه اجرای این طرح ما در آینده نزدیک با گرانی و کمبود کالا مواجه خواهیم شد، گفت: الان نسبت کد تعریف شده و کالای ثبت شده در سامانه جامع تجارت، 50 میلیون به 100 هزار است؛ با این حساب ما همه قاچاقچی خواهیم بود! این طرح خیلی خوب است منتها باید از ریشه درست شود و ریشه آن هم تولیدکنندگان و وارد کنندگان هستند. برخی به شفافیت تمایل ندارند بیاتی کارشناس مسئول نظارت و بازرسی سازمان صمت استان درباره طرح وزارت صمت برای درج کد رهگیری گفت: این طرح برای جلوگیری از کالای قاچاق موثر است این طرح برای کمک فنر و باتری شروع شد و موفق هم بود؛ این که بعضی در مقابل این طرح مخالفت می کنند به دلیل نبود تمایلشان به شفافیت در فعالیت های اقتصادیشان است. کار باید از یک جایی شروع شود! او در خصوص این که برخورد با فروشنده جزء چیزی را حل نخواهد کرد و آیا بهتر نیست طرح از تولیدکنندگان آغاز شود؛ بیان کرد: ما با تولید کنندگان هم برخورد می کنیم و از 15 فروردین که طرح شروع شده تا امروز ما پرونده صنفی برای خرده فروش تشکیل نداده ایم همچنین برای تولید کننده و توزیع کننده به همین شکل است.کارشناس مسئول سازمان صمت در خصوص نسبت 50 میلیون کد تعریف شده و 100 هزار شناسه صادر شده گفت: به هر حال کار باید از یک جایی شروع شود؛ مگر یک مغازه لوازم یدکی به طور میانگین بیشتر از 100 مشتری دارد؟ پس مقاومت به دلیل تمایل نداشتن به شفافیت مالی است که یکی از اهداف دولت در این طرح همین بحث شفافیت مالیاتی است. متاسفانه مصوبه ستاد مبارزه با قاچاق کالاست! کارشناس مسئول سازمان صمت در پاسخ به این سوال که دستور فروش تا 15 آذر بر چه مبنایی است و آیا عجیب به نظر نمی رسد، گفت: متاسفانه درباره این مصوبه ستاد مبارزه با کالای قاچاق وزارت صمت با هماهنگی ستاد مبارزه با قاچاق کشور تصمیم گرفته شده است.بیاتی در پاسخ به سوال دیگر در همین حوزه که مصوبه فروش کالاهای قدیمی دقیقا از چه چیزی حمایت خواهد کرد، گفت: برداشت من از هدف این مصوبه این است که با خود اظهاری در ماه مهر، تعداد کالاهای رسوبی و فاقد شناسه معلوم شود و بعد از 15 آذر به تعداد آن ها افزوده نشود.او درباره کمبود احتمالی کالاهایی که کد رهگیری دارند توضیح داد: ما اکنون کمبود کالا نداریم و شرکت های بزرگی در حال تولید کالا  با کد رهگیری هستند.