روزنامه ابتکار
1401/05/26
شواهد نشان می‌دهد تکلیف احیای برجام طی روزهای آینده مشخص میشود پایان برزخِ توافق؟
گروه بین‌الملل - سریال دنباله‌دار توافق و احیای برجام به نظر می‌رسد که در ایستگاه پایانی قرار گرفته است. طی دو روز گذشته بسته‌های پیشنهادی بین طرفین رد و بدل شده و حالا باید منتظر ماند که تایید نهایی از سوی همه طرف‌ها اعلام میشود. در این میان اخبار ضد و نقیض نوعی از تعلیق در نتیجه مذاکرات را در بین افکار عمومی ایجاد کرده است.سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: ما پاسخ ایران را دریافت کردیم. در حال مطالعه آن و رایزنی با سایر مشارکت کنندگان برجام و ایالات متحده پیرامون مسیر پیش رو هستیم. حالا به نظر می رسد چیزی به پایان برزخ توافق برای احیای برجام نمانده است و تکلیف کار طی روزهای آینده روشن میشود.
باید گفت که تا زمان اظهارنظر رسمی از سوی طرف‌های حاضر در مذاکرات هیچ‌یک از اخبار و تحلیل‌های منتشر شده نمی‌تواند بازتاب‌دهنده واقعیت‌های جاری در خصوص فرجام مذاکرات رفع تحریم‌ها باشد.
در جلسه فوق‌العاده شورای عالی امنیت ملی که روز دوشنبه ۲۴ مردادماه برگزار شد، علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در گفت‌وگوهای رفع تحریم‌ها گزارش مبسوطی از روند بررسی ایده‌های هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی به اعضای جلسه ارائه کرد.
همچنین یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: فکر می‌کنم که جمع‌بندی برای توافق در تهران حاصل شده اما احتمالا مشروط به گرفتن فلان یا بهمان امتیاز از طرف مقابل شده است؛ در نتیجه هنوز برای نتیجه گیری زود است.
کوروش احمدی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی پاسخ جمهوری اسلامی ایران به پیش‌نویس هماهنگ‌کننده برجام که بامداد امروز به اتحادیه اروپا ارسال شد و در پاسخ به این سوال که با توجه به مطرح شدن اینکه دغدغه‌های تهران در این پاسخ شامل ٢ الی ٣ موضوع است، این موارد کدام موضوعات را شامل میشود، گفت: بطورکلی و علی الاصول بهتر است که هرگونه قضاوت را به دیدن متن اتحادیه اروپا و متن پاسخ ایران و اعلام مواضع رسمی موکول کنیم اما از آنجا که احیا یا عدم احیای برجام موضوع مهمی برای ایرانیان است، ناچارا در هر مرحله پیگیری لحظه به لحظه و حدس و گمان در این مورد اجتناب ناپذیر است.
وی ادامه داد: در این رابطه خبرنگاران غربی که اختصاصا این موضوع را طی یک سال و نیم گذشته دنبال کرده‌اند، به نقل از منابع خود مطالبی را ابراز کرده‌اند. مثلا استفانی لیختنشتاین که خبرنگار پولیتیکو است، گفته است که “نکته بسیار حساسیت زایی در پاسخ کتبی ایران وجود ندارد.” وی اضافه کرده که ظاهرا در این پاسخ به مسائل پادمان پرداخته نشده و تمرکز آن بر تحریم‌ها و تضمین‌ها است. وی در ضمن هشدار داده که این مطالب را تنها از یک منبع شنیده و باید تایید آن را بگیرد.
وی افزود: نکته جالب در این رابطه این است که اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات طی توئیتی مطلب منتشره توسط لیختنشتاین را تایید کرده است به این شکل که گفته استفانی عزیز غریزه حرفه‌ای من به من می‌گوید که منبع تو اشتباه نکرده است. احتمالا می‌توان آنچه را که اولیانوف گفته ورای غریزه حرفه‌ای او ناشی از اطلاع او دانست. اینکه گویا ایران در پاسخ خود به مسئله پادمان نپرداخته می‌تواند هم به معنی موافقت ایران با بندهای ١٢ تا ١۴ متن اتحادیه که در مورد پادمان است، تلقی شود و نیز می‌تواند به این معنی باشد که ایران در نظر دارد به این مسئله که مجزا از برجام تلقی میشود، جداگانه بپردازد. بطور کلی و با توجه به اظهارات بورل که به آن اشاره کردید، فکر می‌کنم که اخبار بیشتر مثبت است و می‌توانیم امیدوار باشیم.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه مقامات اروپایی برگزاری هرگونه مذاکره مجدد را منتفی می‌دانند آیا این جمع‌بندی در تهران به وجود آمده تا در روزهای آینده حصول توافق را اعلام کند، گفت: برگزاری مذاکره مجدد بطور رسمی و به این شکل که هیات.ها دوباره به وین برگردند و گرد هم آیند، بعید است که دیگر ممکن باشد اما با توجه به ملاحظاتی که ایران در پاسخ خود مطرح کرده یا مطرح نکرده، همیشه امکان اینکه فرمت خاصی برای مذاکره در مورد آنها شکل بگیرد، وجود دارد و مذاکره محدودی برای چندین روز می‌تواند انجام شود. صرف‌نظر از این گزینه و یک فرصت چند روزه، بعید می‌دانم که دیگر ادامه پیدا کردن این قضیه ممکن باشد.
وی افزود: درمورد اینکه آیا تهران به جمع بندی رسیده یا خیر، پاسخ من مثبت است یعنی فکر می‌کنم که جمع‌بندی حاصل شده، اما احتمالا مشروط به گرفتن فلان یا بهمان امتیاز از طرف مقابل شده است. در نتیجه هنوز برای نتیجه‌گیری زود است.
احمدی همچنین در پاسخ به این سوال که شنیده‌ها حاکی از توافق بر سر حل و فصل پرونده پادمانی ایران دارد، اهمیت این موضوع برای ایران چیست و آیا این امکان وجود دارد که این پرونده نیز به مانند PMD در نشست بعدی شورای حکام بسته شود، گفت: ظاهرا بندهای ١٢ و ١٣ و ١۴ “متن نهایی” در مورد مسئله پادمان است و در آن از “قصد ایران” برای پرداختن به مسئله پادمان تا قبل از “روز اجرا” سخن رفته است. این می‌تواند به این معنی باشد که اگر پاسخ های ایران به سوالات آژانس مورد قبول آژانس نباشد، روز اجرایی در کار نخواهد بود. البته اصرار غرب به احیای برجام کمک خواهد کرد که آژانس خیلی سخت گیر نباشد اما تضمینی وجود ندارد.
وی ادامه داد: سوال مهم این است که تکلیف اجرای تعهدات هسته‌ای ایران چیست و در چه محدوده زمانی قرار است این تعهدات اجرا شود. در ١٣٩۴ ایران تا قبل از روز اجرا به تعهدات هسته‌ای خود عمل کرده بود و در روز اجرا رئیس‌جمهور آمریکا اسناد مربوط به تعلیق تحریم‌ها را امضا کرد. بعلاوه، در آن دوره توافق برجام حاصل شد و بعد از آن اجرای نقشه راه برای بستن PMD شروع شد. به علاوه در آن دوره حساسیت موضوعات پادمانی مانند این دوره نبود و بین مدیر آژانس در آن زمان و مدیر آژانس در این زمان تفاوت‌‌هایی وجود دارد.
تا پایان روز چهارشنبه منتظر پاسخ طرف‌های مقابل برجام می‌مانیم
همچنین شبکه قطری الجزیره به نقل از یک مسئول ایرانی با اشاره به اینکه پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا واقع بینانه و حرفه‌ای بوده، تاکید کرد که نشانه‌های رسیدن به توافق نسبتا افزایش یافته است و این امری مثبت است.
به گزارش ایسنا، شبکه قطری الجزیره به نقل از یک مسئول عالی رتبه ایرانی اعلام کرد که پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا واقع بینانه و حرفه‌ای بوده است.
وی گفت: پاسخ ما نکات مهمی را شامل می شود که منافع ملی ما را تامین می‌کند.
این مسئول ایرانی که نامی از او برده نشده، تاکید کرد: ما تا پایان روز چهارشنبه منتظر پاسخ به نکاتی که مطرح کردیم هستیم.
وی گفت: اکنون آمریکا باید در تعامل با پاسخ های ما به پیشنهاد اتحادیه اروپا، از خود نرمش لازم را نشان دهد. می‌توان گفت که نشانه‌های رسیدن به توافق نسبتا افزایش یافته است و این یک امر مثبت است.
این مسئول همچنین تاکید کرد: در دور اخیر مذاکرات وین تغییر موضع آمریکا را مشاهده کردیم و این تغییرات باید با عمل محکم‌تر شوند.
پیش از این میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین هم گفته بود که پاسخ ایران به پیشنهادهای اتحادیه اروپا سازنده است و توپ اکنون در زمین واشنگتن است.
وی تاکید کرد که ایران طی روند اصلاح طرح احیای توافق هسته‌ای پیشنهاد تقویت ضمانت‌های مربوط به حفظ توافق در آینده را مطرح کرد.
اولیانوف همچنین گفت: بعید نیست که به زودی دیداری در سطح وزرا در خصوص توافق هسته‌ای برگزار شود.
نماینده روسیه خاطرنشان کرد: ایرانی ها روز گذشته پاسخ شان به پیشنهاد اتحادیه اروپا را دادند و به نظر من پاسخ آن ها بسیار سازنده است. آن ها آماده انعقاد توافق هستند به شرطی که آمریکایی ها سه شرط را بپذیرند.
همچنین شبکه الجزیره به نقل از یک مسئول اروپایی اعلام کرد که اتحادیه اروپا در حال بررسی پاسخ ایران به پیشنهاد این اتحادیه است. خبرگزاری فرانسه نیز اعلام کرد که اتحادیه اروپا در حال بررسی پاسخ ایران است.
پیش‌تر نشریه پولیتیکو درباره پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا برای احیای توافق هسته‌ای، در گزارشی نوشت: طبق گفته یک مقام ارشد غربی، پاسخ ایران، شامگاه دوشنبه به وقت ایران توسط اتحادیه اروپا دریافت شده است و بیشتر روی مسائل باقی‌مانده مرتبط با تحریم‌ها و تضمین‌ها بر سر تعاملات اقتصادی متمرکز است.
در ادامه این گزارش طبق گفته این مقام غربی ادعا شده است که پاسخ ایران خواسته‌های بیشتری در زمینه تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره منشا ذرات مواد هسته‌ای که پیش‌تر کشف‌شده توسط بازرسان آژانس طی سال‌های گذشته در محل‌های مختلف، مطرح نمی‌کند. تهران با این تحقیقات مخالفت کرده و اصرار دارد توافق هسته‌ای تنها در صورتی می‌تواند احیا شود که این تحقیق توسط آژانس، برای همیشه مختومه اعلام شود.
بیش از گذشته به توافق نزدیکیم
سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه با اشاره به روند مذاکرات برجامی اظهار کرد: به نظر می‌رسد که بیش از گذشته به حصول توافق نزدیک شده‌ایم.
حمیدرضا آصفی، در گفتوگو با ایسنا در ارتباط با پاسخ ایران به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا در ارتباط با موضوع احیای برجام با تاکید بر اینکه در مورد این مسائل و اینگونه توافق‌ها طرفین باید در مورد همه چیز به تفاهم برسند تا بگوییم توافقی حاصل و نهایی شده است، تصریح کرد: براساس شواهد به نظر می‌رسد که بیش از گذشته به حصول توافق نزدیک شده‌ایم. البته چند موضوع کوچک همچنان باقی مانده که طرفین باید در مورد آن به تفاهم و توافق برسند.
وی با بیان اینکه براساس اخبار منتشر شده تاکنون واکنش اتحادیه اروپا نیز به این طرح مثبت بوده و از طرف دیگر آمریکایی‌ها نیز گفته‌اند که باید این پاسخ را بررسی کنیم، افزود: به نظر می‌رسد که براساس نوع موضع‌گیری‌های منتشر شده از سوی مقامات اتحادیه اروپا پاسخی که وزیر خارجه ایران به این طرح ارائه داده منفی نبوده، البته همان طور که اشاره شد چند موضوع همچنان باقی مانده که باید حل و فصل شود و همان طور که پیش از این اشاره کردم باید طرفین در مورد همه چیز به توافق برسند تا صحبت از نهایی شدن این توافق کنیم.
سخنگوی پیشین وزارت خارجه با بیان اینکه به نظر می‌رسد در برخی از حوزه‌ها آمریکایی‌ها انعطاف‌هایی نشان داده‌اند که کار به جلو رفته است، تصریح کرد: بنابراین این گونه نبوده که ما فقط انعطاف نشان دهیم و از سوی آنها نیز انعطاف‌هایی به خرج داده شده است.
آصفی در پاسخ به این سوال که پس شما به حصول توافق خوشبین هستید، گفت: من به عنوان فردی که سال‌ها در عرصه سیاست خارجی فعالیت کرده است نسبت به مسائل نه خوشبین هستم و نه بدبین بلکه باید به مسائل واقع‌بینانه نگاه کنم.
وی ادامه داد: در این فرایند مهم است که آمریکا نخواهد رفتارهای غلطی که داشته است، تکرار کند و اگر واقعا به دنبال توافق است باید انعطاف‌های لازم را از خود نشان دهد که به نظر می‌رسد در برخی از مسائل این اتفاق افتاده است.
سایر اخبار این روزنامه
« ابتکار» آثار ناشی از احیای برجام بر اقتصاد را بررسی کرد
اقتصاد در جستجوی آرامش
ورود 3 چاه کشاورزی دیگر به مدار تامین آب شهرکرد
بحران آب در پایتخت آب
شواهد نشان می‌دهد تکلیف احیای برجام طی روزهای آینده مشخص میشود
پایان برزخِ توافق؟
شهاب زمانی
همپوشانی منافع؛ تضمین تداوم برجام
جنگ هسته‌ای آمریکا-روسیه بیش از ۵ میلیارد نفر را خواهد کشت
پرونده آژانس در مورد ایران چگونه می تواند مختومه شود؟
در صحن مجلس مطرح شد
متهم اصلی متروپل چه کسی است؟
