آمریکا باید امتیاز بدهد

مهدی ذاکریان کارشناس مسائل هسته‌ای آمريکايي‌ها در ارتباط با پاسخ تهران به پيشنهاد اروپايي‌ها اعلام کرده‌اند که موضع ايران سازنده نيست. اين جمله در شرايطي صورت مي‌گيرد که آمريکايي‌ها بودند که از برجام خارج شدند و قرار نيست که تهران پيشنهادي دهد که رضايت آنها را جلب کند. ايران با توجه به جغرافيا، سياست‌ها و منافع خود اولويت‌هايي را در مذاکرات در نظر دارد و پيشنهادهايي در آن ارتباط مي‌دهد. آمريکايي‌ها هم اولويت‌هايي دارند و پيشنهادهايي را در آن زمينه مطرح مي‌کنند. طرفين برپايه خواسته‌هاي خود تقاضاهايي را در مذاکرات مطرح مي‌کنند. از اين منظر اين آمريکايي‌ها هستند که بايد مواضع خود را تعديل کرده و مواضع طرف مقابل را مدنظر قرار دهند. برجام يک توافق بين‌المللي است که از نظر حقوقي و سياسي صحيح و مشروع است. بر اساس توافق وين، ايران بر پايه ان.پي.تي بايد فعاليت هسته‌اي خود را انجام دهد و غني‌سازي را داشته باشد اما ضمانت‌هايي بدهد که اين فعاليت‌ها فراتر از يک فعاليت صلح آميز نباشد. ماموريت آژانس هم اين است که اين موضوع را کنترل کند اما گاه آژانس از ماموريت خود به لحاظ حقوقي و فني خارج شد و کار سياسي انجام داد که سبب‌ساز بدبيني شد. گاه ايران از تعهدات خود خارج شد. همه کشورها هم ممکن است از تعهدات خود انحراف داشته باشند. طرف مقابل برجام هم از زير تعهدات خود شانه خالي کرد از برجام خارج شد. منتها ترامپ انحراف نداشت بلکه کل برجام را قبول نداشت و معتقد بود که آمريکايي‌ها اشتباه بزرگي مرتکب شده‌‌اند. با اين وجود آنها حتي اين اشتباه خود در برابر ايران را جبران هم نکردند. آمريکايي‌ها بايد در حال حاضر از ايراني‌ها دلجويي کنند زيرا ايراني‌ها هستند که قصد برگشت به برجام را دارند. البته در گذشته و در زمان آقاي عراقچي مي‌توانستيم برجام را به نتيجه برسانيم که اينگونه نشد. حال که يکسال است دوباره مذاکره صورت گرفته و وزير امور خارجه تلاش کرده برجام به نتيجه برسد، آمريکايي‌ها همين بخش معقول در سياست خارجه را دلسرد مي‌کند. کشورهاي قدرتمند اگر در مذاکره امتيازاتي بدهند چون ثروتمند هستند ضرر نمي‌کنند اما کشورهاي با درجه قدرت پايين‌تر نمي‌توانند امتياز بزرگ بدهند. از اين رو اينکه آمريکا توقع دارد امتياز محدود بدهد و در برابر ايران امتياز بزرگ، بسيار معدود است. آمريکايي‌ها بايد ياد بگيرند که هرکه بامش بيش برفش بيشتر. آمريکايي‌ها اشتباه نکنند اکنون با سعودي، امارات و اردن مذاکره نمي‌کنند بلکه با ايران مذاکره مي‌کنند. آمريکا تا اين موارد را حل نکند نمي‌تواند به توافقي جدي با ايراني‌ها فکر کند.