روزنامه آرمان امروز
1401/06/24
کنشگری آزادانه زن در جامعه؛ آموزه قهرمان اربعین
محدودیت ها اجازه الگوبرداری از حضرت زینب را نمی‌دهد آرمان امروز: زنان در حادثه کربلا وظايف متعدد و بسيار مهمي بر عهده داشتند آنها علاوه بر محافظت از کودکان، به حمايت و تشويق مردان جهت مبارزه با دشمن مي‌پرداختند. مهمترين رسالتي که بر عهده زنان خصوصا بر عهده حضرت زينب (س) و اهل بيت امام حسين گذاشته شده بود، اين بود که حوادث کربلا را براي ديگران بازگو کنند، پيام آن حضرت را به همگان برسانند و تلاش کنند که حادثه کربلا براي هميشه زنده بماند. حضرت زينب (س) در اين حادثه وظيفه پرستاري از امام سجاد (ع) را نيز بر عهده داشت. علاوه براين سرپرستي کاروان اسراي کربلا نيز با ايشان بود. وظيفه جهادگري و مبارزه با دشمن هر چند از دوش زنان برداشته شده بود اما بعضا زنان حاضر در صحنه کربلا با حضور در ميدان نبرد و مبارزه با دشمن، نام خويش را براي هميشه در تاريخ ثبت کردند. زنان در کربلا نشان دادند که تکليف اجتماعي، خاص مردان نيست، بلکه آنان نيز برابر وظيفه شرعي خود بايد به جريان هاي اجتماعي توجه کنند و آنجا که مسئله حمايت از دين و اقامه حق، به ميان مي آيد تنها با قيام آنان ميسر مي شود، در صحنه حضور يابند. بر همين اساس بسيار بر اين باور هستند که بي ترديد يکي از گروه هاي نقش آفرين در نهضت عاشورا، زنان بودند. اگر اسلام با قيام امام حسين عليه السلام زنده است، سهم بزرگي از آن مربوط به زناني است که تاريخ، مانند آنان را کمتر ديده است. در راستاي بررسي اين مساله و موانع پيش روي کنشگري زن در مقايسه با دوران صدر اسلام، آرمان امروز گفت‌وگويي با حجت‌الاسلام والمسلمين محمدتقي فاضل ميبدي، عضو مجمع محققين و مدرسين حوزه علميه قم داشته است که در ادامه مي خوانيد؛جايگاه زنان در جوامع امروزي چه تفاوتي با دوران صدر اسلام دارد؟
زن هاي امروز در جوامع اسلامي از حقوقي که اسلام براي آن ها تعيين کرده، عقب مانده اند و آن جايگاهي که اسلام براي زن تعيين کرده است، اجرايي نمي شود. آن چه که در اسلام براي زنان مباح بوده از سوي برخي حرام شده و همين امر سبب شده است تا زنان نتوانند آن گونه که بايد و شايد در جامعه نقش آفريني کنند. بر همين اساس نياز است تا در خصوص مساله عاشورا، جامعه آن دوران، اربعين و نقش آفريني برجسته زنان در اين دوران فکر شود. واکاوي و تبيين اتفاقات دوران امام حسين (ع) مي تواند نشان دهد که حقوق زنان هيچ منافاتي با آن چيزي که اسلام تعيين کرده است، ندارد. نبايد فراموش کرد که يکي از پيام هاي مهم عاشورا آزادي و آزادگي است که مبتني بر کرامت انساني شکل مي گيرد. اين که زن و مرد بتوانند در هر جايگاهي حرف خود را بزنند يکي از نشانه هاي همين موضوع است. ما در آن مقطع زماني شاهد بوديم که حضرت زينب (س) در جايگاه يک زن به بهترين شکل ممکن نقش آفريني مي کند و پيام عاشورا را به گوش همگان مي رساند و بدون آن که مانعي وجود داشته باشد، روشنگري مي کند. اين بدان معناست که امروز نيز زنان مي توانند با رشادت حرف خود را بزنند و محدوديتي در اين زمينه ندارند که در عرصه سياسي و اجتماعي آزادانه فعال باشند. زنان طبق آن چه در صدر اسلام رقم خورده مي توانند از حقوق خود دفاع کنند اما امروز اين فرصت براي آن ها مهيا نشده است که اگر بخواهيم نقش زنان در عاشورا را تبيين کنيم، مشخصا نمود آن در آزادي در بيان و تفکر است که امروز بايد متجلي شود. رسالت زن اين نيست که در گوشه اي صرفا به مسائل زنانگي خود برسد و صرفا کار خانه انجام بدهد. اين گونه در اسلام تعريف نشده است که زن محدود شود. اگر امروز حضرت زينب (س) الگوي ما است، او اسوه ايستادگي و مقاومت در ميدان حق عليه باطل بود و اين ايستادگي و مقاومت با تکيه بر مولفه هاي آزادگي و آزادي رقم خورد و زن مسلمان نيز امروز بايد چنين ويژگي هايي داشته باشد. امروز زن مسلمان آن ويژگي ها را ندارد و مساله نقش آفريني و ايستادگي در مقابل باطل برايشان مطرح نيست.
چه موانعي سبب شده تا زنان نتوانند مسير اسوه هاي تعيين شده از سوي دين اسلام را با زندگي خود پيوند بزنند؟
مقصر برخي از ما هستيم که به بهانه هايي زنان را محدود کرده ايم و اجازه نمي دهيم تا نقش واقعي خود را ايفا کنند. بنابراين آن زني که در اين محدوديت ها در جامعه اسلامي حضور دارد نمي تواند حضرت زينب را الگوي خود قرار دهد و دستانش در اين مسير بسته است. امروز بايد چارچوب جامعه به شکلي تنظيم شود که زن آزادانه بتواند در جامعه کنشگري کند. اين پيغامي است که ما از عملکرد حضرت زينب در ايام عاشورا دريافت مي کنيم که با رشادت و با حفظ اصول نقشي اساسي ايفا کرد. براي رسيدن به اين مرحله بايد توجه داشت که زن و مرد تفاوتي ندارند و زنان نيز مانند مردان قدرت تعقل و تصميم گيري دارند. هر موجودي که فکر، اختيار و آزادي دارد بايد از حقوق مساوي برخوردار باشند و جنسيت در اين ميان اهميت ندارد. زنان مانند مردان قدرت تصميم گيري و تفکر دارند و خداوند اختيار کنش را به آن ها داده است تا بتوانند در عرصه هاي مختلف فعال باشند. امروز تمام حقوقي که بر اساس عقل و آزادگي تعيين شده، بايد به صورت مساوي ميان همه وجود داشته باشد. امروز بر همين اساس حقوق زن و مرد بايد تساوي داشته باشد که متاسفانه در اين خصوص غفلت شده‌است.
در خصوص حقوق زنان بايد به گونه‌اي در جامعه عمل شود که در شرايط امروز کشور کارآمد باشد، نه آنکه نگاهي سنتي و مربوط به 500 سال پيش باشد. بايد توجه داشت که زنان ديگر هم البته در صدر اسلام و در کربلا نقش‌آفرين بودند. از آنها که مردان خود را تشويق و تشجيع کردند يا سرزنش نکردند که چرا مانده اند تا آن که نخست خبر امام حسين و برادر را پرسيد و بعد فرزند را و در فرهنگ سنتي نام زن را هم نبايد در علن آورد يا بايد به نسبت همسر و فرزند باشد اما در کربلا همان گونه که نام حسين و ابوالفضل را مي‌آوريم از زينب هم مي‌گوييم و دريغا که از نتايج رواج اشتباهات در سال هاي اخير يکي فروکاستن نقش زينب و محدود شدن به جنبه‌هاي احساسي است.
حرکت امام حسين يک تکليف الهي بود که بر دوش همه مسلمانان هست و زنان نيز در آن فعال بودند. لذا زماني که امام حسين(ع) مي‌خواست از مدينه خارج شود، اين مبناي کلي را از قول پيامبر(ص) نقل کرد که ايشان فرموده‌اند هر کس حاکم ظالمي را ببيند که حلال خدا را حرام مي‌کند و تعهدات الهي را زير پا مي‌گذارد و در مقابلش نايستد، سزاوار است که در قيامت در جايگاه همان حاکم ظالم قرار بگيرد. بنابراين اين‌طور نيست که اسم اين حرکت را قيام بگذاريم، بلکه تکليف الهي است و منحصر به شخص امام حسين(ع) نيز نيست و خودشان فرموده‌اند که همه بشريت را شامل مي‌شود. انسان در هر کجا در مقابل پديده‌اي مثل حکومت يزيد قرار بگيرد، بايد وظيفه‌اش را انجام دهد. من بر اين باورم که اسم اين حرکت را بايد انجام تکليف و وظيفه گذاشت و اين حرکت منحصر به شخص امام حسين(ع) نيز نيست بلکه برعهده تمام زنان و مردان است.
سایر اخبار این روزنامه
خاک ایران را سند نزنید
بورس تحصیلی خوب است ولی نه فقط برای آقا زاده ها
کنشگری آزادانه زن در جامعه؛ آموزه قهرمان اربعین
پاسداشت حماسی آزادگی
جایگاه نازل ایران در آزادی اقتصادی
عباس عبدی : این فشار مالیاتی بر جامعه خطرناک است
مذاکره پنهانی بین ایران و آمریکا وجود ندارد
ناکامی برنامه ششم توسعه در کاهش «طلاق»
اربعین از منظری دیگر
عباس عبدی : این فشار مالیاتی بر جامعه خطرناک است
حلقه مفقوده مدیریت کشور
معلمان بازنشسته 1400 و یک خواسته قانونی
ماجرای یک شهروند عادی در قلب اروپا
