برجام در انتظار تصمیمات کارساز

علیرضا اباذری
اين روزها اخباري متناقض از روند برجام به افکارعمومي ايران مخابره مي شود که به تناسب جامعه ايراني به آن واکنش نشان مي دهد.
البته بايد اذعان داشت که سطح گسترده اي از جامعه در حال گذران امور روزمره خود   است اما گاها که التهابات اقتصادي زندگي آنها را تحت تأثير قرار مي دهد، در فضاي اخبار برجام قرار مي گيرد. ولي در حال حاضر بيشترين تعاملات و کشاکش آن بين گروههايي است که با توجه به منافع خود در خصوص برجام اظهارنظر مي کنند.
به‌نظر مي‌رسد در شرايط حاضر دولت به جهت سياسي در بهترين شرايط قرار دارد، زيرا مخالف سلبي جدي براي مذاکرات و توافق پيش روي او نيست و تنها نگراني درون گروهي در حال طرح بحث صداقت، جديت و تداوم و تضمين اين موافقت نامه است که بحث هايي را ايجاد کرده ‌است.
همچنين دو طرف به دنبال آن هستند تا ديگري را عامل به نتيجه نرسيدن مذاکرات معرفي کنند و رژيم صهيونيستي نيز به عنوان مخالف سنتي هرگونه توافق ميان ايران و غرب، در پي آن است که از اين آب گل آلود براي افزايش تنش ميان ايران و طرف‌هاي مذاکره بهره ببرد.


در اين ميان عده اي نيز نظراتي چون، هر چه به زمستان نزديک شويم استيصال و درماندگي اروپا به علت ناتواني در تأمين انرژي براي گذر از سرما بيشتر شده و موضع ايران تقويت خواهد شد، را مطرح مي کنندکه در جاي خود قابل بررسي و تجزيه و تحليل است اما گزينه قابل اتکايي در ميدان عمل به حساب
نمي آيد.
از همه اينها که بگذريم بايد به اين نکته توجه کنيم که طولاني شدن بيش از پيش مذاکرات روند آن را فرسايشي کرده و از اشتياق طرفهاي مذاکره خواهد کاست و به يک عادت تبديل خواهد شد.
نگاهي به مذاکرات ايران و عراق در تابستان سال 67 و اتفاقات پس از آن نشان مي دهد که آن مذاکرات هم اگر چه ابتدا با انتقادات و نوميديهاي زيادي همراه بود اما به هر روي اتفاقات بعدي ثابت کرد که قبول قطعنامه و پايان جنگ تصميم غلطي نبوده‌است.
اينک که 28 سال از مذاکرات قطعنامه 598 و پايان مقاومت هشت ساله مردم در مقابل تجاوز گري رژيم بعث عراق مي گذرد کشور در بحبوحه مذاکرات مهم ديگري قرار گرفته است که شجاعت و مسئوليت پذيري بيشتري را طلب مي کند تا بتوان از اين مرحله سرنوشت ساز عبورکرد.
اگر چه نبايد اين مذاکرات را داروي درمان همه مشکلات قلمداد کرده و بيش از اندازه به آن دل ببنديم اما واقعيت آن است که در عصري که به درستي عصر ارتباطات ناميده شده است موفقيت هاي ملي در عرصه هاي مختلف به نحو چشمگيري به ارتباطات موثر و سازنده بين المللي گره خورده
است.  به چين بنگريم؛ آيا توفيقات اقتصادي و مديريتي اين کشور در شرايط نامطلوب ارتباطات بين المللي رقم خورده است، ادعاي گزافي نيست اگر بگوئيم چين زماني به جاده  پيشرفت،  توسعه و رشد اقتصادي  پاي گذاشت که موانع ارتباط با دنيا را به تدريج از پيش پاي مديران برداشت و تعامل را جايگزين تعارض کرد.
نقطه نظرات ابراز شده از سوي مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و نخست وزير اسرائيل نشان دهنده آن است که دستهاي قدرتمندي در کارند تا توافق را به تاخير انداخته و احتمال انعقاد آن را کاهش دهند اما فرصت گردهمايي مقامات سياسي کشورهاي متعهد برجام در نيويورک اين شانس را ايجاد کرده که بار ديگر روند مذاکرات روي ريل موفقيت حرکت کند، به شرط آنکه طرفين به اهميت مذاکرات مسئولانه تر نگاه کنند.
برجام شايد به خودي خود نتواند تمامي اهداف ما را برآورده کند اما تأثير آن بر حذف موانع پيش روي تعامل سازنده با جهان در عرصه هاي علمي و اقتصادي و فرهنگي آنقدر هست که سبب شود کمي به آن مسئولانه تر نگاه کنيم و براي تعيين تکليف آن شتاب بيشتري به خرج دهيم.