خزان ساخت وساز در بهار استان

مسعود حمیدی/ بر اساس داده‌های مرکز آمار کشور تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در استان، بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 43 درصد کاهش یافته است. به گزارش خراسان رضوی، تعداد پروانه‌های ساختمانی که هر فصل در شهرهای مختلف صادر می‌شود بازگوکننده وضعیت ساخت‌وساز در کشور است. از مهم‌ترین معضلات کلان‌شهر مشهد در چند سال اخیر کمبود مسکن بوده و یکی از اساسی‌ترین برنامه‌های دولت سیزدهم تأمین کسری مسکن در کلان‌شهرهاست که بر اساس سیاست‌گذاری دولت سهم استان خراسان رضوی از طرح ملی مسکن 400 هزار واحد مسکونی است. اما داده‌های مرکز آمار کشور حاکی از آن است که طی یک سال گذشته وضعیت ساخت‌وساز در استان چندان مطلوب نبوده طوری که تعداد کل پروانه‌های مسکونی صادر شده در شهرهای استان در بهار سال گذشته بیش از 3580 فقره بوده و در بهار امسال تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در استان به 2502 فقره (کاهش 43 درصدی ) تنزل یافته است. البته تعداد کل پروانه‌های ساختمانی صادر شده در کل شهرهای کشور نیز کاهش داشته و از بیش از 37 هزار فقره در بهار سال گذشته به حدود 31 هزار فقره(کاهش حدود20 درصدی) در بهار امسال رسیده است. بدین ترتیب کاهش تعداد پروانه‌های ساختمانی استان خراسان رضوی دو برابر کاهش متوسط کشوری است. علاوه بر این تعداد پروانه‌های «احداث ساختمان» در بهار امسال در شهرهای استان 2241 فقره بوده در حالی‌که در بهار سال گذشته 3058 فقره پروانه «احداث ساختمان» در استان صادر شده است که کاهش حدود 37 درصدی را نشان می‌دهد. کاهش 41 درصدی واحدهای مسکونی داده‌های مرکز آمار حاکی از آن است که بر اساس تعداد پروانه‌های ساختمانی و کاربری تعریف‌شده برای پروانه‌ها، در بهار امسال 8237 واحد مسکونی برآورد شده است درحالی‌که در بهار سال گذشته تعداد واحدهای مسکونی برآورد شده بر اساس تعداد پروانه‌های ساختمانی 11715 واحد مسکونی بوده است. بنابراین در بهار امسال تعداد واحدهای مسکونی نیز نسبت به بهار سال گذشته کاهش 41 درصدی داشته است. کاهش 55 درصدی مساخت زیربنایی ساخت‌وساز علاوه بر این مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث ساختمان برحسب مورد استفاده ساختمان در بهار امسال برای شهرهای خراسان رضوی معادل یک‌میلیون و 332 هزار و 898 مترمربع بود و در بهار سال گذشته مساحت زیربنا در پروانه‌های ساختمانی استان معادل دو میلیون و 51 هزار و 512 مترمربع بوده است که این آمار نشان می‌دهد مساحت زیربنای ساخت‌وساز در شهرهای استان در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته بیش از 55 درصد کاهش یافته است درحالی‌که برای کل شهرهای کشور از 20 میلیون مترمربع در بهار سال گذشته به 17 میلیون مترمربع در بهار امسال رسیده که بیانگر کاهش 20 درصدی است. علاوه بر این نسبت کل مساحت زیربنای مسکونی از کل مساحت ساخت‌وساز تعریف‌شده در بهار سال گذشته برای استان خراسان رضوی حدود 80 درصد بوده یعنی 50 درصد زیربنای ساخت‌وساز استان در بهار سال گذشته با کاربری مسکونی تعریف‌شده بود که این نسبت در بهار امسال به 70 درصد تنزل پیداکرده است. 2 دلیل اصلی کاهش ساخت‌وساز  معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان در تحلیل علل کاهش ساخت‌وساز در بهار امسال دو دلیل عمده را بازگو می‌کند. «محمدعلی منصوری» به خراسان رضوی می‌گوید: ابتدا باید بین ساخت مسکن توسط دولت و بخش خصوصی تفاوت قائل بود و آن چه در آمار منتشر شده مربوط به عملکرد بخش خصوصی است، اما دو دلیل عمده در ریزش ساخت‌وساز بهار امسال مؤثر بوده؛ ابتدا این که از اواسط سال گذشته ما شاهد رشد و افزایش شدید قیمت مصالح ساختمانی در کشور بودیم این مسئله به‌طور مستقیم بر ساخت و ساز کشور تأثیر گذشت زیرا قیمت تمام‌شده ساختمان برای سازندگان افزایش داشته به همین دلیل میزان تقاضای پروانه ساختمان در کشور و استان کاهش یافت و این شیب از تابستان سال گذشته شروع‌ شده و تا بهار امسال هم ادامه داشته است. معاون راه و شهرسازی استان عامل دوم را کاهش تقاضای مسکن اعلام می کند و می‌گوید: وقتی هزینه‌های تمام‌شده ساخت‌وساز افزایش می یابد طبیعتاً قیمت واحدهای مسکونی هم افزایش می‌یابد که این مسئله در موج دوم ساخت‌وساز خود را نشان می‌دهد که «تقاضای خرید» واحدهای مسکونی کاهش می یابد. درنتیجه کاهش تقاضا به دلیل بالا بودن قیمت شاهد کاهش تقاضای پروانه ساخت از سوی سازندگان هستیم. به‌رغم این که از تابستان سال گذشته دولت تلاش‌های زیادی کرد تا با برخی مشوق‌ها مانند بخشودگی‌ها و مدیریت قیمت مصالح انگیزه برای ساخت‌وساز را افزایش دهد اما تأثیر سیاست‌های تشویقی دولت را می‌توانیم از تابستان امسال ببینیم. در 10 استان صدور پروانه ساختمان افزایش داشته است این اظهارات معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی در حالی است که داده‌های مرکز آمار کشور نشان می‌دهد حداقل در 10 استان کشور ما شاهد افزایش صدور در تعداد پروانه‌های ساختمانی بودیم که نمونه بارز آن استان اصفهان است که بعد از تهران بالاترین میزان ساخت‌وساز را در کشور داراست و برعکس استان‌های تهران و خراسان رضوی تعداد پروانه‌های ساختمانی اصفهان در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته افزایش داشته است. بنابراین می‌توان اذعان کرد اجرای برخی سیاست‌های تشویقی در برخی شهرهای کشور موفق بوده و در برخی شهرهای کشور مانند استان خراسان رضوی موفق عمل‌نکرده است و نیازمند جدیت بیشتر متولیان این حوزه برای حمایت از ساخت‌وساز در استان است.