يزد در ميراث جهاني

شهر تاريخي يزد در دل كوير، ثمره خردمندي و شناخت عميق مواهب و موانع طبيعت است. يزد حاصل رفتار مهربانانه و پرستارانه انسان و محيط زيست است. يزد سند بيش از هزار سال مدنيتِ بلاانقطاع است. يزد تجلي هم‌زيستي و صلحِ عقايد و باورها و اديان و مذاهب است. يزد نماد عبادت و قناعت است. يزد مولود ذوق و هنر است. يزد پاداش كوشش و مجاهدت است. يزد شهر ارزش‌هاي ملي و فراملي است. يزد تجلي تفوقْ بر محدوديت و مشكلات است. يزد روايتِ ايستادن بر شكوه تاريخ است. يزد، آموزگار كيمياگري است. يزد شهر كيمياگران است. مردم يزد در طول تاريخ با خاك و خشت كيمياگري كرده‌اند. روز گذشته در چهل‌ويكمين اجلاس ميراث جهاني در شهر كراكف لهستان، ارزش‌هاي منحصربه‌فرد يزد براي جامعه جهاني احراز شد و در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيد.يزد، نخستين شهر ايران است كه فهرست ميراث بشري را به نام خود آراسته است. ثبت جهاني يزد حامل اين پيام است كه ميراث فرهنگي ما، رگ‌هاي حيات ماست و نباید در پاسداري از آن، از چيزي فروگذار کنيم. يزدِ ديروز، يزدِ امروز نيست؛ يزدِ امروز، شهري است كه ارزش‌هاي منحصر‌به‌فردِ جهاني‌اش احراز شده و اکنون مدیریت این شهر باید منطبق بر استانداردهای یک میراث منحصربه‌فرد جهانی باشد.
ثبت جهاني يزد، آغاز راه است، آغاز راهي كه به تكريم، پاسداشت و معرفي ارزش‌هاي يزد و ديگر شهرهاي تاريخي ايران منتهي مي‌شود. ثبت جهاني يزد راهي نو پيش پاي ما مي‌گذارد و اين الگو را عرضه مي‌دارد كه محدوده‌هاي تاريخي شهرهاي ايران، سرمايه‌هاي گران‌سنگي هستند كه هم موجب رونق گردشگري پايدار مي‌شوند و هم سبقه مدنيت ما را به جهان معرفي مي‌كنند. بافت‌های تاریخی شهرهای ما مزیت‌های توأمان اقتصادی و هویتی ما هستند، نه بناهایی فرسوده که لاجرم باید پای‌کوب چرخ توسعه ناپایدار شوند. ثبت شهر يزد در ميراث جهاني بركات بسياري دارد، از جمله اينكه اثبات شد مديريت محدوده تاريخي يزد با وجود كاستي‌هايش از مراجع جهاني نمره قبولي گرفت. بي‌ترديد مديريت محدوده تاريخي يزد محصول تدبير و وفاق همه نهادهاي ذي‌ربط و اهالي آنجاست. اين نوع مديريت مي‌تواند سرمشق مناسبي براي شهرهاي ديگر باشد. ديگر شهرهاي تاريخي ما مي‌توانند با تأسي از يزد به جهاني‌شدن بنگرند. اگرچه جهاني‌شدن، با وجود اهميتِ انكارناپذيرش، هدف غايي نيست؛ اما مي‌تواند انگيزه‌اي براي صيانت از ارزش‌ها در اندازه‌ها و استانداردهاي جهاني و ایجاد الگویی برای توسعه پایدار شهرهای کشورمان باشد.
*معاون رئيس‌جمهور و رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري