زندگی تعطیل؛ جهنم آزادی

یکی از ادعاهای بخش عمده‌ای از سلبریتی‌ها برای همراهی با اعتراضاتی که حالا روی پنهانش آشکار شده و به آشوب‌هایی در هفته‌های اخیر منجر شده، مساله «آزادی» بود. این ادعا حالا در ترازوی جشنواره‌ای که اتفاقا عقبه‌ای روشنفکری دارد، قرار گرفته است. جشنواره فیلم کوتاه تهران قرار است در روزهای آتی به محل رفت‌وآمد و حضور دانشجویان و فیلمسازان کوتاه تبدیل شود. این رویداد اما متأثر از شرایطی است که در کشور به وجود آمده است. مهدی آذرپندار، دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، در آستانه برگزاری این رویداد از فشارهایی که روی فیلمسازان برای عدم حضور در این جشنواره هست، پرده برداشت. وی طی اظهاراتی در یک نشست خبری گفت: 23 شهریور لیست فیلم‌ها را اعلام کردیم و یکی از دوره‌هایی بود که این فرآیند کم‌حاشیه و اعتراضات بسیار کمتر از ادوار گذشته بود. این نشان می‌داد روابط به درستی پی‌گرفته شده است. این روال داشت با این نظم پیش می‌رفت، همکاران من برنامه‌ریزی‌های دقیقی کرده بودند و قرار بود اتفاقات جدید رخ بدهد اما اتفاقات اخیر که افتاد از یک جایی به بعد دوستان به نتایجی رسیدند که شاید برگزاری جشنواره در شرایط فعلی کار درستی نباشد. بحث از اینجا شروع شد که عده‌ای تبلیغات ما برای برگزاری را نمادی از عادی‌سازی اوضاع پنداشتند و فضاسازی‌هایی شروع شد. قبل از اینکه انصراف‌ها شروع شود فضا ملتهب‌تر بود اما خبر انصراف کسی به ما نرسیده بود ولی از هفته گذشته این تلقی را مبنی بر اینکه برگزاری جشنواره به معنای عادی‌سازی امور است، در اذهان ایجاد کردند. همیشه می‌گفتم جشنواره یک رویداد مستقل است اما چه اتفاقی افتاد که گفتند این رویداد حاکمیتی است. آذرپندار درباره خبرهایی که پیرامون انصراف برخی فیلم‌ها منتشر شده نیز گفت: حتما شرایط غیرعادی و سختی برای تماشای فیلم و تبلیغ فیلم‌ها داریم؛ ما هم اینطور فکر می‌کنیم. من جمهوری اسلامی را حرم می‌دانم و در این ایام ناراحتم. هر طرف این طیف بایستید می‌بینید اتفاقات خوشایند نیست. از زاویه نگرانی برای جمهوری اسلامی هم ببینید، متوجه می‌شوید شرایط خوب نیست. آیا در همه شئون حدی از این رخدادها رخ داده است یا نه؟ خیلی از چیزها تعطیل نشده است، اگر قرار باشد جشنواره تحت‌الشعاع این اتفاقات تعطیل شود ننگ بزرگی است که زیر بارش نمی‌روم. تعطیلی این جشنواره اتفاق مناسبی نیست، گرفتن این تریبون محدود از جوانان خوب نیست، چون اگر باور داریم جوانان فیلم ساخته‌اند و آثارشان بازتاب جامعه است، پس نمایش این فیلم‌ها تناقضی با اتفاقات اخیر ندارد. انصراف‌ها در شرایطی پیش آمد که ما فیلم‌ها را انتخاب کردیم، از این رو انصراف‌ها غیرقانونی است. به دوستان گفتیم لطفا درخواست مکتوب بدهند. وقتی این درخواست‌ها رسید در دبیرخانه تصمیم می‌گیریم؛ تا حالا ۲ فیلم به صورت مکتوب پیشنهاد دادند که یکی تجربی و یکی داستانی است. 3-2 نفر گفتند از داوری انصراف می‌دهند، عمده بچه‌ها گفتند از حضور در جشنواره انصراف می‌دهند. من با خیلی از افراد سعی کردم گفت‌وگو کنم، گفت‌وگوی طولانی هم داشتم اما رأی اکثریت هنوز با کسانی است که می‌خواهند در جشنواره باشند. هر یک فیلمی که کنار می‌کشد غم‌انگیز است، بویژه وقتی با آنها صحبت کنید و بدانید در چه شرایطی کنار کشیدند. متن انصراف آنها را بخوانید و ببینید در چه شرایط ناراحت‌کننده‌ای کنار کشیده‌اند. فشار روی این بچه‌ها زیاد است. به آن کسی که فضا را به دوقطبی باشرف و بی‌شرف تبدیل کرد، تبریک می‌گویم چون موفق شد اما کاش انتقامش را از من می‌گرفت تا جوانان، این جنس فشار در فضای مجازی و تلفنی بزدلانه است.  دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، درباره نوع و جنس تهدیدهایی که از سوی کاربران جعلی یا سلبریتی‌ها روی فیلمسازان کوتاه وجود دارد هم گفت: خیلی از آنها تهدیدهایی شده‌اند که حس می‌کنند آینده فیلمسازی آنها ممکن است تحت‌الشعاع قرار بگیرد، اگر چه برخی مستقل تصمیم گرفتند اما از آنها پرسیدم پس چرا در شرایط ملتهب‌تر این انتخاب رخ نداد. برخی به آنها زنگ‌زده بودند و تهدید کرده بودند مثلا تدوینگری، هارد فیلم را گرفته و گفته بود اگر انصراف ندهید هارد را پس نمی‌دهم. من از شما خواهش می‌کنم این بچه‌ها را حتی نقد هم نکنید چون می‌دانم تحت چه شرایطی چنین تصمیمی گرفته بودند. به من انتقاد کنید، این فیلمسازان در شرایط سخت فیلم ساخته بودند. فیلمسازان دارند فحش می‌خورند و این خیلی تلخ است اما از آن سو فکر می‌کنم عدم برگزاری جشنواره اتفاق تلخ‌تری است. ما از تعویق نگرانیم چون ممکن است مقدمه‌ای برای برگزار نشدن جشنواره باشد؛ تقویم سینمایی فشرده است و تعویق براحتی ممکن نیست. آذرپندار به تلاش‌هایی که در فضای خارج از ایران بر فیلم‌های بین‌المللی حاضر در جشنواره صورت گرفته نیز اشاره کرد و افزود: 4 فیلم کوتاه بین‌المللی انصراف دادند، عزیز دلی از ایران به آنها گفته. برخی با این حربه‌ها به جشنواره فشار می‌آورند. دبیر سی‌و‌نهمین جشنواره فیلم کوتاه تهران افزود: آن روزی که نتوانیم دور هم جمع شویم و صحبت کنیم روز خطرناکی است.