روزنامه ابتکار
1401/08/11
بحران آلودگی هوا در ایران هم چنان قربانی می گیرد و خسارت جانی و مالی بر جای می گذارد ۲۱ هزار جانِ بی جان برای آلودگی هوا
هوای آلوده تبدیل به هویت کلانشهرها شده است، به‌ویژه با آمدن فصل سرما آلودگی هوا بیشتر از قبل میشود، پاییز و زمستان امسال هم استثنا نیست و انتظار آلودگی در ماه‌های پیش‌رو انتظار عجیبی نخواهد بود؛ اما مرگ ۲۱ هزار نفر در سال گذشته به‌دلیل مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا نشان می‌دهد بحران در کمین است. بحرانی که برای رهایی از آن باید کاری کرد .
در همین حال به گزارش فراز ، قانون هوای پاک که در سال ۱۳۹۶ به تصویب مجلس رسید متولیان مقابله با آلودگی هوا را ۱۸ دستگاه معرفی می‌کند. سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت، سازمان هواشناسی و سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت که گزینه‌های نزدیک‌تری به ذهن هستند گرفته تا وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نفت، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد، پلیس راهور نیروی انتظامی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان انرژی اتمی، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صدا و سیما نیز در مساله آلودگی هوا مسئول هستند. با این همه مرگ هزاران نفر در سال بر اثر آلودگی هوا گواه بر این است که مجموعه‌ای به این عظمت در مقابله با آلودگی هوا، چقدر ناتوان و غیرمسئول هستند!
اما سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست در این باره به خبرآنلاین می گوید که: وزارت بهداشت درخصوص مرگ‌ومیرهای منتسب به آلودگی هوا در ۲۷ شهر کشور و جمعیتی حدود ۳۵ میلیون نفر مطالعه‌ای انجام داده است، نتیجه مطالعه نشان می‌دهد نزدیک ۲۱ هزار نفر از بزرگسالان در سال ۱۴۰۰ به دلیل آلودگی هوای ناشی از ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون فوت شده‌اند.
داریوش گل‌علیزاده بیان کرد: خسارت ناشی از آن هم چیزی حدود ۱۱.۳ میلیارد دلار برآرود شده است، اگر همین شرایط ادامه پیدا کند تبدیل به بحران میشود. وی ادامه داد: باید ابزارهای اجرای قانون هوای پاک فراهم شود، این ابزارها بیشتر هم از جنس هزینه است، یعنی نیاز به منابع مالی دارد، از توسعه حمل و نقل عمومی گرفته تا تجهیز نیروگاه‌ها و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده نیاز به پول دارد، با دست خالی نمی‌شود آلودگی هوا را حل کرد.
گل‌علیزاده یادآور شد: برای نجات کلانشهرها از آلودی هوا باید سایر شهرها توسعه پیدا کنند تا مهاجرت از آن‌ها شکل نگیرد، وقتی مهاجرت به شهرهای بزرگ نباشد مصرف انرژی در این شهرها کاهش پیدا می‌کند و با یک مدیریت مستمر میشود آلودگی هوا را کنترل کرد.
داریوش گل‌علیزاده بیان می‌کند: «در سال‌های گذشته برای جلوگیری از تخریب سرزمین خیلی تلاشی نشده است، انگار باد کاشتیم و حالا باید طوفان درو کنیم، به قابلیت و محدودیت‌های سرزمین توجه نکردیم.»
این مسول محیط زیست البته در ادامه نیز می افزاید که :« سال گذشته حداکثر ۲۴ هزار خودرو فرسوده از رده خارج شدند درحالی‌که هنوز خیلی از خودروهای ما فرسوده هستند، از ۲۵ میلیون خودرو در کشور چیزی حدود ۶.۵ میلیون خودرو فرسوده هستند و باید از رده خارج شوند، از ۱۲ میلیون موتورسیکلت شماره‌گذاری شده نزدیک به ۹۰ درصد آن‌ها موتورسیکلت‌های فرسوده هستند که چندین برابر یک خودروی استاندارد انتشار آلودگی دارند، همین مسئله سبب شده که هر سال به شدت آلودگی هوا افزوده شود.»
آبان، ماهی که انگار از سال ۹۸ به بعد، به گونه‌ای دیگر در پس‌زمینه ذهنی مردمان این مرز و بوم تداعی میشود. حال که بیش از یک هفته از آغاز آبان ۱۴۰۱ می‌گذرد، انگار از تمام پس کوچه‌های شهر، بوی بنزین به مشام می‌رسد. بویی که هم یکی از صد عامل مرتبط با آلودگی هواست و هم یادآور یکی از تلخ‌ترین خاطره جمعی مردم. حالا اما پس از گذشت سه سال، نه تنها با افزایش قیمت بنزین خو گرفتیم بلکه موانع مهم‌تری پیش روی حیات خود می‌بینیم.
سوخت متهم اصلی نیست!
طبق اعلام هواشناسی، کاهش تندی باد تا صبح امروز، همزمان با افزایش ترافیک صبحگاهی، صعود غلظت ذرات معلق و نزول کیفیت هوا در برخی مناطق پرتردد را به دنبال خواهد داشت. همانطور که گفتیم، عدم وزش باد موثر همزمان با افزایش ترافیک شامگاهی تا واپسین ساعت روز جاری، می‌تواند سبب افزایش غلظت ذرات معلق و برقراری وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس در برخی مناطق پرتردد باشد.
اما منشا آلودگی هوای تهران تقریبا برای اکثر مردم عیان شده؛ از انواع خودرو (اعم از سبک و سنگین) تا سوختی که مصرف می‌کنند. از معضلات ترافیکی و حمل و نقل تا مصرف مازوت. در این میان ادعاهایی بر کاهش فروش بنزین سوپر و تاثیر فزاینده آن در افزایش این آلودگی‌ها نیز مطرح میشود. اما مقصر کیست؟ باید به این مدعیان خبر داد که قدرت خرید مردم تا حدی پایین آمده که حتی خرید کالاهای اساسی و اولیه خود را نیز سهمیه‌بندی می‌کنند، چه برسد به تغذیه خودرویشان از بنزین سوپر! شاید بهتر باشد در کنار اعلام سوخت ناسالم به عنوان متهم اصلی آلودگی هوا، به موارد دیگری چون خودروسازی، کارخانه‌ها، کمبود وسایل نقلیه عمومی و … نیز پرداخت یا دست‌کم برای پرداخت هزینه بنزین استاندارد، تبصره یا امکانی برای مصرف‌کنندگان بنزین در نظر گرفت تا جدا از مردم عادی، دست کم خود مسئولان و خانواده‌هایشان بتوانند سال‌ها بعد هم در این شهر نفس بکشند! مسئولانی که در مساله آلودگی هوا طی سال‌ها نشان دادند که خالی از مسئولیت‌پذیری هستند اما باز به هر نحو انگشت اتهام را چه در عدم مصرف بنزین سوپر و چه عدم استفاده از وسایل نقلیه عمومی تنها به سمت مردم نشانه رفتند!
انگشت اتهام به سوی مردم
اواخر آذر سال گذشته بود که شهردار تهران اظهار کرد: «نیازمند صورت جدیدی از شهر تهران هستیم، صورت حال حاضر شهر تهران زیبنده مردم و جمهوری اسلامی نیست. اگر مدتی ماشین‌ها تردد نکنند تهران پاک‌ترین هوا را خواهد داشت.» عجیب آنکه کرسی‌نشین بهشت از یاد برد که سال‌هاست طرح‌های مختلف ترافیک، برای کنترل تردد خودورها و جلوگیری از آلودگی هوای تهران در مناطق مختلف شهر اجرا میشود. تا آن «صورت جدید» بر شمایل سربی و دودآگین تهران پدیدار شود؛ که البته به گفته کارشناسان، تاثیر لازم و مورد قبول را نیز نداشته‌اند. اما گرفتن انگشت اتهام به سوی مردم، طریقی است که مسئولان ایران در پیش گرفتن آن، صاحب رکورد هستند! بدون در نظر گرفتن این نکات مهم که علاوه بر مازوت‌سوزی‌هایی که با نگاهی خوشبینانه حتی اگر در نیروگاه‌ها اتفاق نیفتد، در برخی صنایع اتفاق قطعا می‌افتد و نیز مستعمل شدن ناوگان‌های حمل و نقل شهری، تردد موتورسیکلت‌های فرسوده که از یک سمت جمع‌آوری شده و از سویی دیگر با مزایده دوباره به چرخه مصرف بازمی‌گردند. این‌ها را بگذارید کنار اهمال یا تقلب در معاینات فنی و تداوم تولید خودروهای غیراستانداردی که با نقصان احتراق، هوای شهر را بیمار کرده‌اند.
۱۸ دستگاه، متولیان مقابله با آلودگی هوا را بشناسید!
قانون هوای پاک که در سال ۱۳۹۶ به تصویب مجلس رسید متولیان مقابله با آلودگی هوا را ۱۸ دستگاه معرفی می‌کند. سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت، سازمان هواشناسی و سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت که گزینه‌های نزدیک‌تری به ذهن هستند گرفته تا وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نفت، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد، پلیس راهور نیروی انتظامی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان انرژی اتمی، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صدا و سیما نیز در مساله آلودگی هوا مسئول هستند. با این همه مرگ هزاران نفر در سال بر اثر آلودگی هوا گواه بر این است که مجموعه‌ای به این عظمت در مقابله با آلودگی هوا، چقدر ناتوان و غیرمسئول هستند!
مصداق بند فوق، اظهارات اخیر مدیر کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با اشاره به وضعیت آلودگی هوا در پنج سال گذشته است. این مقام مسئول اعلام کرده که از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰، از مجموع ۱۸۲۶ روز، تنها ۳۶ روز هوای پاک را تجربه کرده و ۴۱ روز نیز هوای پایتخت شرایط کاملا ناسالم را پشت سر گذاشته است!
نفس شهر هنوز هم گرفته است. این زخمی به قدمت ۴ دهه است که با رسیدن به فصل سرما بیش از پیش فرصت جولان پیدا می‌کند. زخمی که هرازچندگاهی به یک سوژه برای وعده دادن مسئولان و متولیان کشور بدل میشود اما وقتی این فکر قرار است به فعل بیانجامد، هزاران عامل به عنوان مانع پشت هم قطار می‌شوند و این سوژه را، تا روی کار آمدن مدیران احتمالیِ بعدی، به خدا می‌سپارند! زخمی که نه فقط تهران که در بسیاری از کلانشهرها حدود نیم قرن میشود که باز است و نه تنها مردم که چهارستون بدن ایران را می‌لرزاند.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» سفر نخست وزیر ارمنستان به ایران را بررسی می کند
نقشه راه 3 میلیارد دلاری تهران- ایروان
بازی تازه برای تهران و مسکو آغاز شده است
باز شدن پای روس ها به میدان‌های نفتی ایران
«ابتکار» جلسه استیضاح وزیر صمت را بررسی می کند
عبور از سد استیضاح
محمد یوسفی آرامش
زمستان سخت اقتصاد ایران !
سخنگوی دولت اعلام کرد
منابع افزایش حقوق کارکنان و بازنشستگان تامین شد
آیا طرح دارویار زیر فشار بازار ارز و مالیات و تامین اجتماعی شکست خورده است؟
آسیب چند جانبه به بازار داروی کشور
بحران آلودگی هوا در ایران هم چنان قربانی می گیرد و خسارت جانی و مالی بر جای می گذارد
۲۱ هزار جانِ بی جان برای آلودگی هوا
رئیس قوه قضائیه:
باید مسائلی که به اعتماد مردم به نظام خدشه وارد کرده را بررسی و جبران کنیم
توضیح دیوان عدالت اداری در مورد پرونده صولت مرتضوی
تقی آزاد ارمکی:
جامعه می‌گوید از این وضع خسته شده‌ام
