زمستان بدون گاز در انتظار صنایع


گروه صنعت و تجارت: کمبود گاز در زمستان و کمبود برق در تابستان یک سناریوی تکراری است که تقریبا چهار، پنج سال می‌شود که اتفاق می‌افتد. در فصل سرما به طور طبیعی مصرف گاز بالا می‌رود و برای اینکه مصرف گاز خانگی را کنترل کنند، گاز نیروگاه‌ها را کاهش می‌د‌هند و گاز صنایع را قطع می‌کنند. این، سناریویی تکراری است که دولت های مختلف معمولا هر سال تکرار می کنند. فعالان اقتصادی اما می گویند که قطع برق و گاز صنایع منطقی نیست و کاملا خلاف قانون است. براساس مادۀ 25 قانون بهبود کسب و کار، در زمان کمبود برق، گاز و انرژی، دولت حق ندارد واحدهای صنعتی و معدنی را در اولویت قطع قرار دهد و صرفا در شرایط بحرانی و با مجوز شورای تامین منطقه چنین اجازه‌ای داده شده آن هم برای سه روز؛ البته زمان آن قابل تمدید است. در قانون همچنین گفته شده که اگر در چنین شرایطی، قطعی اتفاق افتاد، دولت حتما باید جبران خسارت کند نه به این مفهوم که هزینۀ برق یا گاز آن روزی که قطعی اتفاق افتاده را جبران کند بلکه هزینۀ کارگری و کل هزینه‌ها باید جبران شود.
بررسی گزارش ها نشان می دهد در روزهایی که اخبار رسمی کشور از بحران گاز در روزهای سرد اروپا حکایت می‌کند، صنایع کشور در حال کاهش و یا متوقف شدن تولیدات خود به واسطه نوبت بندی یا قطعی گاز هستند. در زمستان سال‌های اخیر، مشابه افزایش مصرف برق در تابستان، با رکوردهای جدید مصرف گاز روبه‌رو بوده‌ایم. با توجه به شرایط تورمی کشور و نیاز روزافزون به تولیدات بیشتر، تلاش هایی در جهت رفع قطعی انرژی صنایع انجام شد. با این حال در سال جاری نیز سهمیه بندی برق صنایع و به خصوص شهرک‌های صنعتی اعلام شد و تولیدات این مجموعه ها دستخوش تغییرات بود. با شروع فصل پاییز و ایجاد یک فرصت برای بازگشت به توان حداکثری صنایع، این بار نوبت به گاز رسید. گازی که برای صنایع جهان در زمستان یک چالش اساسی به حساب می آید. تمام کشور های جهان در طول سال سعی در مدیریت و ذخیره گاز برای فصول سرما دارند زیرا نه تنها قیمت این حامل انرژی در فصول سرد افزایش می یابد، بلکه کمبود آن می تواند ضربه های سنگینی به تولیدات صنایع و اقتصاد کشور ها وارد کند. رئیس انجمن کارفرمایان صنعت پتروشیمی اعلام کرده است که در سال گذشته فقط 680 میلیون دلار عدم نفع از قطعی گاز داشته‌ایم.
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران پیش از این گفته بود: از ۱۰ روز گذشته تا کنون میزان مصرف بخش خانگی و تجاری ۱.۵برابر افزایش یافته است. طبیعتا این میزان کسری باید از جای دیگری جبران شود چراکه تولید دیگری وجود ندارد لذا باید با اعمال محدودیت راهی برای تامین سوخت کشور لحاظ کرد. اکنون مقداری از این کمبود را طریق مدیریت تامین گاز صنعت سیمان جبران می‌کنیم. در صورت عدم کاهش مصرف گاز خانگی و تجاری احتمال قطع گاز صنایع و اعمال محدودیت بیشتر برای نیروگاه‌های کشور وجود دارد. جولایی با بیان اینکه درحال حاضر اعمال محدودیت برای صنایع فولاد و پتروشیمی در اولویت است و به غیر از این دو مواردی نیز وجود دارد که پس از هماهنگی با وزارت صمت اگر لازم باشد اعمال خواهیم کرد، گفت: میزان اعمال محدودیت بستگی به افزایش مصرف خانگی و تجاری دارد، پیش‌بینی ها نیز حکایت از این دارد که طی یک هفته آینده هوا سردتر شود در قبال این سرد شدن اگر مصرف افزایشی باشد شروع محدودیت‌ها استارت می‌خورد.
جایگزینی فرآورده ها به جای گاز طبیعی به خودی خود باعث افزایش آلودگی های زیست محیطی می شود. در حالی که آلودگی در کلان شهر ها روزانه جان هم وطن هایمان را به خطر می اندازد. از سمت دیگر در صورت کاهش و توقف تولیدات صنایع، عرضه محصولات تولیدی آن ها کاهش خواهد یافت و می تواند دیگر صنایع را با مشکل مواجه کند و باعث افزایش قیمت و تورم محصولاتی شود که مواد اولیه آن ها از این صنایع تأمین می شود.



در همین حال نائب رئیس کمیسیون صنایع خاطرنشان کرد: گاز تخصیصی به صنعت فولاد یک سوم شده و به نظر می‌رسد قطعی گاز صنایع از فولاد آغاز شده است و در ادامه به سایر صنایع نیز خواهد رسید؛ قطعی گاز مترادف است با سلب امکان تولید. عباس جبالبارزی در گفتگو با ایلنا، با اشاره قطعی گاز واحدهای صنعتی فولادسازی، تصریح کرد: گاز تخصیص داده شده به صنعت فولاد یک سوم شده و به نظر می‌رسد قطعی گاز صنایع از فولاد آغاز شده است و در ادامه به سایر صنایع نیز خواهد رسید؛ قطعی گاز مترادف است با سلب امکان تولید. این عضو اتاق بازرگانی ادامه داد: وقتی گاز صنعت فولاد تقلیل پیدا کند این سخن به این معناست که یک بخش باید تعطیل و بخش‌های دیگر می‌توانند به فعالیت خود ادامه بدهند؛ از این رو وقتی فشار گاز را پایین بیاورند بخش عظیمی از صنعت باید تعطیل و بخش دیگر کار کند و در این شرایط زنجیره تولید دچار مشکل می‌شود. اگر گاز یک واحد تولیدی کم شود برنامه‌های تولید برهم می‌ریزد، این شیوه تخصیص منابع انرژی منطقی نیست و درهیچ کجای دنیا چنین روندی مسبوق به سابقه نیست.
نایب رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی با بیان اینکه وزارت نفت گاز را به صنایع نسبت به گاز خانگی 10 برابر گران‌تر می‌فروشند، تصریح کرد: اگر سیستم گرمایش خانگی تغییر کند علاوه بر حل مشکل صنعت و هدررفت انرژی نیز کاهش پیدا می‌کند. این فعال حوزه صنایع خاطرنشان کرد: وزیر صمت نیز باید در این زمینه پاسخگو باشد در حال حاضر این وزارتخانه فقط اقدام به تعریف سامانه برای صنعت می‌کند و همواره از فعالان حوزه صنعت می‌خواهد که آمار و ارقام ارائه بدهند این در حالیست که وی باید به وظایف مهم‌تری از جمله رفع مشکلات ناشی از تغییرات نرخ ارز، کمبود گاز، کاهش نقدینگی بنگاه‌ها و افت حجم تولید بپردازد.
به گفته جبالبارزی؛ در این شرایط اقتصادی بنگاه‌ها به صورت طبیعی دچار مشکل می‌شوند و تا جایی می‌توانند مقاومت کند، بعد از ناچارند نیروی کار و تعداد کارگران خود را تعدیل کنند. این فعال اقتصادی با بیان اینکه گزارشی از قطعی گاز شهرک‌های صنعتی دریافت نکردیم، افزود: قطعی گاز شرکت‌های فولادی به سایر صنایع نیز آسیب وارد می‌کند از جمله صنعت خودروسازی. نباید فراموش کرد که تولید زنجیره‌وار است و وزیر صمت باید گزارشی از تاثیر قطعی برق و گاز بر صنایع ارائه بدهد.