ناپختگی دیپلماتیک چین

علی‌اصغر زرگر کارشناس روابط بین‌الملل سياست خارجي کشورها براي حفظ منافع ملي آنها اعمال مي‌شود و اينگونه نيست که کشوري دوست و دشمن دائمي داشته باشد. کشورها با توجه به منافع ملي خود تصميم مي‌گيرند با کشور ديگري وارد مذاکره شده و قرارداد اقتصادي انعقاد کنند. اين يک اصل در روابط بين‌الملل است و هرکشوري در پي افزايش قدرت خود و حفظ و تضمين منافع ملي خود است. چين از اين مقوله جدا نيست. چين کشوري ابرقدرت است که خواه ناخواه منافع مختلفي در اقصي نقاط دنيا دارد و مدت‌هاست که به کشورهاي خاورميانه و حوزه خليج فارس و خصوصا ايران و جاده معروف ابريشم علاقه‌مند است تا قدرت خود را در اين جهت گسترش دهد. چين داراي ضعفي بزرگ است که آن ضعف کمبود انرژي است و براي تامين نيازهاي انرژي خود بايد در فکر آن باشد که در کشورها سرمايه‌گذاري کرده و در بلندمدت براي تامين انرژي خود حساب باز کند. اين مورد هدف اصلي است که چيني‌ها در دستور کار دارند. چين اقتصادي در حال رشد دارد و به رغم دوران رکود اقتصادي در همه‌گيري کرونا اما چيني‌ها از توليد باز نايستادند و کالاهاي زيادي براي صادرات دارند. چيني‌ها با تهران تفاهمنامه 25 ساله امضا کردند که بر اساس آن بايد قراردادهاي متعدد اقتصادي با تهران منعقد کنند. اين تفاهمنامه هم در داخل و هم در خارج از کشور مقداري با تبليغات سوء همراه بود. چه بنگاه‌هاي رسانه‌اي داخلي چه خارجي تلاش کردند اين تفاهمنامه را با حاشيه‌هايي روبه‌رو کنند. از طرف ديگر تحولاتي که در داخل ايران به وقوع پيوست مورد رصد چيني‌ها هم هست. در عين حال چيني‌ها به ايران بسنده نکردند و مدت‌هاست در خليج فارس در حوزه‌هاي اقتصادي درگير بودند. عربستان و امارات منابع انرژي سرشاري دارند لذا چين قصد دارد در اين کشورها سرمايه‌گذاري کند. تجارت چين با عربستان 3 برابر تجارت آمريکا با عربستان است يعني بيش از 70 ميليارد دلار با عربستان مراودات مالي دارد. در حالي که چين با عراق حدود 30 ميليارد دلار مراوده يا با ايران کمتر از 20 ميليارد دلار مراودات مالي دارند. در نتيجه طبيعي است که در حوزه نفت و گاز و ساير سرمايه‌گذاري‌ها نيزخواه ناخواه به عربستان نزديک شوند. تا منابع نفتي خود را در بلندمدت تامين کنند. حال اين سوال به وجود مي‌آيد که آيا چين ايران را دور زده است؟ لزوما خير اما در عين حال چيني‌ها براي اينکه بتوانند منافع ملي خود را تامين کنند، خواه ناخواه خارج از قواعد ديپلماتيک اعلاميه‌هاي سياسي و اقتصادي عليه ايران امضا کرده و به ساز عربستان مي‌رقصند تا بتوانند دل کشورهاي عربي را به دست آورند. به نظر مي‌رسد چيني‌ها در اين ارتباط از حساسيت ايراني‌ها يا تاريخ جزاير سه‌گانه بي‌خبر باشند. چين در نظر ندارد که کشورهاي حوزه خليج‌فارس تازه به دوران رسيده‌اند و تاريخ مختصري دارند در حالي که ايران داراي تاريخ چندين هزار ساله است. از اين منظر به نظر مي‌رسد چيني‌ها ناپختگي ديپلماتيک از خود نشان داده‌اند. البته اين نکته را بايد در نظر گرفت که چيني‌ها در حال حاضر کار روتين اقتصادي خود و گسترش رابطه ديپلماتيک خود با منطقه را در دستور کار دارند و تضمين نيازهاي خود را از اين حوزه در نظر دارند. از سوي ديگر البته آمريکايي‌ها راضي نيستند که پاي چيني‌ها به ايران و سرمايه‌گذاري در ايران باز شود. غربي‌ها و آمريکايي‌ها ايران را مرکزي براي مديريت منطقه مي‌دانند. ايران کليد خاورميانه است و شايد مهمتر از همه کشورهاي خاورميانه باشد. از اين منظر در تلاشند چيني‌ها را از ايران دور نگه دارند و آنها را به سوي سرمايه‌گذاري در حوزه خليج فارس سوق ‌دهند.
عباس اميري‌فر:
هدف اوليه گشت ارشاد بگير و ببند نبود
آرمان ملي: يک فعال و تحليلگر مسائل سياسي، درباره موضوع گشت ارشاد و کارکردهاي آن در جامعه اظهار داشت: تمرکز بر بحث‌هاي فرهنگي و اجتماعي مهم است به شرط آنکه هماهنگي لازم ميان نيروهاي ذي‌صلاح وجود داشته باشد. اينکه افرادي که حجاب را رعايت نکنند، از برخي خدمات اجتماعي محروم شوند ايده بدي نيست؛ مثلا در مکان‌هاي دولتي، بانک‌ها، اتوبوس‌ها و.. خدمت دريافت نکنند و مثلا گفته شود اگر مي‌خواهيد کارتان انجام شود، بايد حجابتان را رعايت کنيد.» عباس اميري‌فر گفت: متولي گشت ارشاد، نيروي انتظامي است و حالا دادستاني اعلام کرده که مسئوليت آن تمام شده، بايد مشخص شود مسئوليتش بر عهده چه ارگان‌ها و نهادهايي قرار مي‌گيرد. موضوع مهمي که هنوز روشن نشده است. اين فعال سياسي همچنين بيان کرد: گشت ارشاد از دولت آقاي احمدي‌نژاد آغاز به کار کرد. هدف اوليه گشت ارشاد بگير و ببند نبود و همان‌طور که از اسمش بر مي‌آمد براي ارشاد بود نه بگير و ببند اما بعدا و در همان دولت آقاي احمدي‌نژاد ديديم رويکردش تغيير کرد و مشخص بود که يک سرباز ناجا نمي‌تواند کار ارشادي انجام دهد و براي انجام اين کار نيروهاي آموزش ديده فرهنگي بايد به کار گرفته مي‌شد و نبايد با مردم تحکم‌آميز صحبت مي‌شد.» اميري‌فر در پايان تصريح کرد: اکنون قرار است کميسيون فرهنگي مجلس طرح پخته‌اي را به صورت قانون درآورد تا به جاي گشت ارشاد براي افرادي که حجاب ندارند، برخي محروميت‌هاي اجتماعي وضع کند اما همين هم نبايد سليقه‌اي اجرا شود و بايد حواسمان باشد که هم سليقه‌گرايي وجود نداشته باشد و هم بيشتر توجه بر بُعد فرهنگي موضوع باشد.