ابر رکود در انتظار اقتصاد جهانی
گروه اقتصاد کلان: نشانهها از اقتصاد جهانی حاکی از آن است که احتمالا سال 2023 سال سختی برای کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای نوظهور خواهد بود. به گزارش «تجارت»، گفته میشود که اقتصاد چین، ایالات متحده و اقتصاد اروپا در سال جاری میلادی باید منتظر رکودی عمیق باشند. در کورد چین گمانهها قویتر است. مدیرعامل صندوق بینالمللی پول (IMF) گفت که رشد پکن به احتمال زیاد در سال ۲۰۲۲، برای اولین بار در ۴۰ سال گذشته، در سطح رشد جهانی یا کمتر از آن خواهد بود. به گفته او این مورد هرگز قبلا رخ نداده است و با نگاه کردن به سال آینده برای سه، چهار، پنج و شش ماه، کاهش محدودیتهای کووید به معنای تغییرات عمده در سراسر چین خواهد بود. این هشدار بهمعنی رکودی کمسابقه یا شاید بیسابقه در اقتصاد چین طی دو دهه اخیر است که طبیعتا آثار خود را بر تجارت و اقتصاد جهانی خواهد گذاشت. تمامی تغییراتی که در انتظار جهان 2023 است این پیام را به رهبران جهان مخابره میکند که در برنامههای اقتصادی خود برای سال پیشرو نمیتوانند روی رشد چین در جهت رفاه خود حساب باز کنند.
حرکت معکوس اقتصاد آسیا و غرب
از سوی دیگر اکثر اقتصاددانان ارشد انتظار رشد متوسط یا قوی در خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب آسیا را دارند؛ درحالیکه بیش از ۹۰درصد اقتصاددانان معتقدند رشد در آمریکا و اروپا ضعیف خواهد بود. مجمع جهانی اقتصاد هر سال افکار و انتظارات اقتصاددانان ارشد بخش دولتی و خصوصی را گرد هم میآورد و این نظرسنجی در نوامبر و دسامبر۲۰۲۲ انجام گرفته است.درحالیکه رهبران تجاری در فرانسه، آلمان و انگلستان نسبت به بهبود رشد داخلی بدبین هستند، نسبت به توسعه جهانی بدبینی بیشتری دارند. بیش از ۲۷۰۰مدیر اجرایی، بانکدار و اقتصاددان برای اولینبار پس از ژانویه۲۰۲۰ در اجلاس داووس سوئیس شرکت کردهاند. افزایش تورم در سال گذشته و متعاقب آن موج جهانی افزایش نرخ بهره توسط بانکهای مرکزی، بسیاری از اقتصادها را برای شرایط رکودی آماده کرده است.همچنین انتظار میرود که بحرانهای مختلفی بر فعالیتهای تجاری در ۲۰۲۳ تاثیر بگذارد. ۹نفر از ۱۰پاسخدهنده انتظار داشتند که تقاضای ضعیف و هزینههای استقراض بالا بر وضعیت شرکتها تاثیر بگذارد و بیش از ۶۰درصد نیز به هزینههای مواد اولیه بالاتر اشاره کردهاند. با توجه به پیشبینیها انتظار میرود چالشهای پیشرو منجر به کاهش هزینهها توسط کسبوکارهای چندملیتی شود. نظرسنجیها نشان میدهد که سه ریسک بزرگ امسال شامل تورم، نوسانات کلان اقتصادی و درگیری ژئوپلیتیک هستند. به گفته موریتز از PWC، شگفتی اصلی چشمانداز بلندمدت بوده است.
صندوق بینالمللی پول چه گفت؟
اما رئیس صندوق بینالمللی پول اعلام کرده که رشد جهانی در سال ۲۰۲۳ به ۲.۷ درصد کاهش مییابد. بانک جهانی پیشبینی کرد رشد اقتصاد جهان در سایه افزایش تورم و نرخ بهره در جهان، سال 2023 با کاهش شدید مواجه میشود و خطر حرکت به سمت رکود وجود دارد. کریستالینا جورجیوا، مدیر عامل صندوق بینالمللی پول (IMF) گفت که انتظار میرود رشد اقتصاد جهانی در سال جاری حدود ۲.۷ درصد کاهش یابد. جورجیوا اظهار کرد که صندوق بینالمللی پول سه چالش بسیار مهم را برای سال ۲۰۲۳ میبیند. اولین چالش، جنگ در اوکراین است که بر اعتماد مصرفکنندگان و کسب و کار تاثیر میگذارد. دومی، بحران هزینه زندگی و سومی افزایش نرخ بهره در سطحی است که در دهههای گذشته شاهد آن نبودهایم. رئیس صندوق بینالمللی پول توضیح داد که در این سناریو کاهش رشد اقتصاد جهانی اجتنابناپذیر است. با این وجود، پیشتر، جورجیوا خاطرنشان کرد که اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۴ بازگشت خواهد کرد. بانک جهانی اخیرا اعلام کرد که انتظار دارد کاهش رشد جهانی در سال ۲۰۲۳ به طور خطرناکی به رکود نزدیک شود. این بانک پیشبینیهای خود از رشد اقتصاد جهان را در سایه افزایش تورم، افزایش نرخ بهره و تداوم بحران اوکراین ضعیف خواند. اقتصاد دانان بار دیگر نسبت به رکود در اقتصاد جهانی هشدار دادند و گفتند که کشورهای جهان با افزایش هزینهها دست و پنجه نرم میکنند و همزمان بانکهای مرکزی برای کاهش تقاضا و مهار فشارهای تورمی نرخ بهره را افزایش دادند.
دادههای گزارش بانک جهانی
تازهترین گزارش بانک جهانی به کاهش شدید و طولانی مدت رشد اقتصاد جهان با رشد ثابت ۱.۷ درصدی، تقریباً نیمی از سرعتی که در ماه ژوئن پیش بینی کرده بود، اشاره میکند. این یکی از ضعیفترین نرخهایی است که در نزدیک به سه دهه اخیر مشاهده شده است که تنها رکود ناشی از همهگیری در سال ۲۰۲۰ و بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۹ از آن پیشی گرفته است. این بانک اعلام کرد که با توجه به شرایط اقتصادی شکننده، هرگونه تحول نامطلوب جدید ممکن است اقتصاد جهانی را به سمت رکود سوق دهد. این تحولات شامل نرخهای تورم بالاتر از حد انتظار، افزایش ناگهانی نرخ بهره برای مهار افزایش قیمتها یا ظهور مجدد اپیدمیها میشود. در اقتصادهای پیشرفته مانند ایالات متحده، رشد احتمالاً به ۰.۵ درصد در سال ۲۰۲۳ کاهش می یابد که از ۱.۹ درصد پیش بینی در ژوئن کمتر است. انتظار میرود که منطقه یورو هم به دلیل دست و پنجه نرم کردن با اختلالات شدید در عرضه انرژی و افزایش قیمتها ثبات پیدا کند. انتظار میرود اقتصاد چین نیز در سال جاری ۴.۳ درصد رشد کند که ۰.۹ واحد کمتر از پیش بینی قبلی است که بخشی از آن به دلیل اختلالات مداوم مربوط به همه گیری کرونا و ضعف بخش املاک و مستغلات است. انک جهانی افزود که این چشم انداز به ویژه برای بسیاری از اقتصادهای فقیرتر که تلاش های کاهش فقر در آنها متوقف شده است، ویرانگر است. دیوید مالپاس، رئیس بانک جهانی هشدار داده است که کشورهای نوظهور و در حال توسعه با یک دوره چند ساله رشد کند مواجه هستند که ناشی از بدهیهای سنگین و سرمایهگذاری ضعیف است.