گروه اقتصاد  کلان: د ر شرایطی که نرخ ارز از شوک د و هفته اخیر خارج شد ه و به کمتر از کانال 55 هزار تومان رسید ه است حالا سیاستگذار ارزی و پولی فرصت را مناسب تر می بیند  تا با استفاد ه از ابزارهایی که د ر اختیار د ارند  مسیر نرخ ارز را د ر جهت کاهشی تنظیم کند . هر چند  که به اعتقاد  کارشناسان احتمال افزایش تقاضا د ر پایان سال طبق روال هر ساله وجود  د ارد . به گزارش «تجارت»، د ر این میان برای مهار نرخ ارز و نرخ تورم یکی از ابزارهای اصلی که د ر اختیار بانک مرکزی و بازارساز قرار د ارد  نرخ بهره است.
به اعتقاد  برخی کارشناسان بالا رفتن نرخ سود  سپرد ه و افزایش بازد هی پول به بانک مرکزی کمک می‌کند  تا بازار ارز را بهتر مد یریت کند . ناظران اقتصاد ی بر این باورند ؛ تا زمانیکه روند  صعود ی تسهیلات د هی بانک ها به خانوارها نشکند  و کاهش قابل توجهی ند اشته باشد  یک پای سیاست های اعمالی بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز و تورم لنگ می زند  و سیاست یک بام و د و هوای بانک مرکزی د ر افزایش سود  بانکی د ر کنار افزایش تسهیلات د هی برای کنترل نرخ ارز جواب نمی د هد .
بررسی ها نشان می د هد  که میزان تسهیلات د هی بانک ها د ر بازه سالانه رشد  ۴۲ د رصد ی د اشته و میزان پرد اخت تسهیلات به خانوار ها بیشتر از۵۰۰ د رصد  افزایش پید ا کرد ه است.
برخی از تحلیلگران اقتصاد ی معتقد  هستند  که چون غالب تسهیلات د ریافتی د ر ابتد ا تبد یل به سپرد ه بانکی می‌شوند  و سطح سپرد ه ها را افزایش می د هند  رشد  سطح سپرد ه ها با افزایش نقد ینگی بر رشد  تورم موثر است.‌

رابطه تورم و نرخ بهره چگونه است؟
د ر چارچوب متعارفی که د نیا وجود  د ارد .بانک مرکزی با نرخ بهره هد ف‌گذاری تورمی انجام می‌د هند  . د ر ایران مسئله مقد اری پیچید ه‌تر است به جهت اینکه تورم د ر ایران د ر طول سال‌های اخیر بیشتر از اینکه به سمت تقاضای بازار ربط د اشته باشد  به سمت عرضه مرتبط بود ه است. هم تحریم‌های لجستیک تاثیرگذار بود ه و هم د سترسی‌های ما به منابع مالی محد ود  بود ه است. البته به این د لیل که نرخ ارز لنگر اسمی ما بود ه همواره تورم د ر ایران به شد ت تحت تاثیر نرخ ارز قرار د اشته است. د ر همین د و سه سال اخیر هم ما این را ملاحظه کرد یم ولی اگر وضعیت ارز به ثبات برسد  و به جهت تحریمی فشار خاصی ند اشته باشیم باز این نرخ‌ بهره است که تورم را تعیین می‌کند  به عنوان مثال د ر فاصله سال 93 تا 96 نرخ ارز کشور د ر حد ود  3500 تا 4000 تومان تثبیت شد ه بود  و حرکت زیاد ی ند اشت. این نرخ های بهره بود  که به شد ت د اشت به تورم جهت د هی می‎کرد  و همانطور که د ر خاطر همه هست نرخ‎های بهره خیلی بالا د اشتیم مثلا نرخ بهره واقعی ما جزو بالاترین‎ها د ر د نیا بود  چون تورم د ر سال 95 تا 96 تقریبا تک رقمی بود . د ر حالی که نرخ های بهره به راحتی د ر سپرد ه‌های بزرگ به 27 تا 30 د رصد  هم می‌رسید  و نرخ تورم به شد ت رو به کاهش بود . وقتی نرخ بهره واقعی بالا است اساسا برای متقاضی به صرفه نیست که خرید ار کالایی باشد  و اصولا خیلی از سرمایه‌گذاری‌ها نمی‌ارزد . افزایش نرخ سود  بانکی با هد ف افزایش سپرد ه گذاری و کاهش تسهیلات د هی منجر به کاهش تورم می شود . د ر شرایط تورمی برخی از بانک های مرکزی جهان نرخ سود  تسهیلات و نرخ سود  سپرد ه گذاری را متفاوت تعیین میکنند  که د ر آن نرخ سود  تسهیلات د هی غالبا د ر شرایط تورمی بالاتر از نرخ سپرد ه گذاری و تا سطحی است که د ریافت وام را کاهش د هد ‌.‌ افزایش سود  بانکی هزینه فرصت سرمایه گذاری را افزایش می د هد  و میزان ورود  پول به بازارهای موازی را کاهش می د هد  علاوه بر آن رشد  نرخ بهره بانکی، باعث افزایش سپرد ه گذاری افراد  د ر بانک ها به جای سرمایه گذاری د ر بازارها،‌ افزایش مصرف و رشد  تورم می شود . همچنین رشد  سود  بانکی، هزینه د ریافت وام را افزایش می د هد  و با افزایش هزینه وام، تقاضای د ریافت تسهیلات کاهش پید ا کرد ه و د ر نتیجه کاهش د ریافت وام تقاضا برای کالا و تورم را تعد یل می کند . حال د ر شرایطی که تورم جامعه د ر نزد یکی کانال پنجاه د رصد ی است اعطای وام های تکلیفی مانند  ازد واج و فرزند آوری با نرخ سود  کمتر از سود  بانکی،تقاضا برای د ریافت وام را بیشتر می کند .