روزنامه جوان

اصالت‌های فرهنگی برای پروانه معصومی  از همه چیز مهم‌تر بود

جوان آنلاین: پروانه معصومی، بازیگر محجوب و محبوب سینما و تلویزیون کشورمان روز گذشته دار فانی را وداع گفت. او فعالیت سینمای‌اش را با بازی در فیلم «بی‌تا» به کارگردانی هژیر داریوش و سپس «رگبار» بهرام بیضایی آغاز کرد و سال ۱۳۶۳ با «گل‌های داوودی»، رسول صدرعاملی موفق به کسب جایزه اولین سیمرغ بلورین نقش اول زن در جشنواره فجر شد. این بازیگر فقید پیش‌تر در گفتگو با رسانه‌ها پیرامون نحوه ورودش به سینما گفته بود: من از خانواده‌ای مذهبی وارد سینما شده بودم و محیط سینما به‌گونه‌ای بود که باید این را رعایت می‌کردم که کار من موجب سرافکندگی خانواده‌ام نشود. تمام تلاشم را کردم و آن کاری را که می‌خواستم در سینما انجام می‌دادم، نه اینکه هر کاری که پیش می‌آمد، بپذیرم، یعنی نه گول پول‌هایی را که به من پیشنهاد می‌شد، خوردم و نه درگیر شهرت شدم. اصل و مهم‌ترین مسئله، خانواده و زندگی‌ام بود و فرع هم بازیگری.  خسرو ملکان، کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده باسابقه سینما و تلویزیون کشورمان که سابقه همکاری با مرحومه پروانه معصومی در فیلم‌های «تماس» (تولید سال ۱۳۶۸) و «طوبی» (تولید سال ۱۳۶۷) را در کارنامه دارد در گفتگو با «جوان» در رابطه با نحوه آشنایی و همکاری با مرحومه معصومی می‌گوید: «من با خانم پروانه معصومی دو فیلم سینمایی کار کردم و دو سریال که البته ایشان در آن دو سریال مشاور بنده بودند، نه بازیگر. من ایشان را خیلی خوب می‌شناسم. خانم معصومی به نظر من فقط یک بازیگر نبود، بلکه یک مشاور سناریوی خیلی خوب بودند. طراح لباسی کاملاً حرفه‌ای و کارکشته بود. خانم معصومی به معنای واقعی کلمه یار پروژه بودند. من بدون اینکه چیزی به ایشان بیاموزم، چیز‌های زیادی از او آموختم.»    عمیقاً متأسفم ملکان می‌افزاید: ایشان تنها بازیگر نبودند و فقط در فیلم بازی نمی‌کرد، بلکه وقتی کار ایفای نقش‌شان تمام می‌شد کار را رها نمی‌کردند. بعد از این همه فعالیت سینمایی و هنری که انجام داده‌ام، تنها بازیگری بود که سر مونتاژ و صداگذاری می‌آمد. وجود ایشان در زندگی من خیلی مؤثر بود، به‌خاطر درگذشت این بازیگر حرفه‌ای و اثر‌گذار بسیار متأسفم و به نیما، پسرش و دیگر اعضای خانواده او و همچنین به جامعه سینمایی کشورمان تسلیت می‌گویم. خانم معصومی شاید در بین همه آدم‌هایی که در سینما بودند با من بیشتر از بقیه کار کرده بود. ما یک شرکت داشتیم که با هم همکاری می‌کردیم. هرگز انتظار این خبر را نداشتم، اما به هر حال دنیا همین است و من عمیقاً متأسفم.  کارگردان فیلم «طوبی» در پاسخ به این سؤال که مرحومه معصومی اولین زن بازیگری بودند که جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن جشنواره فجر را کسب کرد، برخی از هنرمندان ممکن است بعد از کسب جوایز سینمایی مهم، آن هم در سال‌های ابتدایی فعالیت‌شان رفتار متفاوتی را از خود بروز دهند، آیا این جوایز در رفتار تغییراتی به وجود آورد یا نه، توضیح می‌دهد: نه! ایشان قبل از انقلاب هم جایزه گرفته بود. اولین فیلمی که خانم معصومی بازی کرد، فیلم «رگبار» به کارگردانی بهرام بیضایی بود که اتفاقاً برای بازی در آن فیلم جایزه هم کسب کرد، ولی این جایزه‌ها اصلاً تأثیری در روحیه و اخلاق او نداشتند. اصلاً چنین شخیصتی نداشت که به‌خاطر یک جایزه دچار تغییر و تحول رفتاری شود. اگرچه هر انسانی از کسب جایزه و دریافت نشان سیمرغ خوشحال می‌شود و حتماً ایشان هم از این بابت خوشحال شدند، اما اینکه این جوایز در روحیه و اخلاقش تأثیر بگذارد، اصلاً اینگونه نبود. شاید بیشترین تأثیری که این جوایز در روحیه خانم معصومی ایجاد کرد، بالا بردن دقت‌نظرشان در انتخاب نقش‌ها و کار‌های بعدی بود و فقط انتخاب اثر را برایش سخت‌تر کرد.     سختگیری در انتخاب اثر وی با ذکر خاطره‌ای از بازی مرحومه معصومی در فیلم «ناصرالدین شاه آکتور سینما» به کارگردانی محسن مخملباف (تولید سال ۱۳۷۰) می‌گوید: من بار‌ها شاهد بودم که سناریو دست‌شان گرفته‌اند و در حال مطالعه هستند. مثلاً وقتی سناریوی فیلم «ناصرالدین شاه آکتور سینما» به کارگردانی محسن مخملباف را خواند و برای بازی در آن اعلام آمادگی کرد، گفت فقط به این دلیل که قرار است نقش خودم را بازی کنم، می‌خواهم در این فیلم حضور داشته باشم، حتی محسن مخملباف هم به خود من گفت که خانم معصومی نقش خودش را بازی می‌کند. تا وقتی کاری را نمی‌پسندید و مطمئن نمی‌شد که در آن اثر جا نمی‌افتد، قبول نمی‌کرد. این انتخاب یا عدم انتخاب نقش‌ها هیچ ربطی به جوایز و مسائل مانند آن نداشت. او در مواقعی که نقشی را نمی‌پسندید، می‌گفت اصلاً این نقش مال من نیست یا اینکه این نقش بار‌ها تکرار شده است و چرا آن را به من پیشنهاد کرده‌اند؟! اصالت‌های فرهنگی برای ایشان از همه چیز مهم‌تر بود. من فکر می‌کنم خانم معصومی در سال‌های دهه ۶۰ تا اواسط دهه ۷۰ در فیلم‌ها و سینمای ما خیلی مؤثر بودند و آن ایام دقیقاً اوج کار ایشان بود.  خسرو ملکان در رابطه با مشی رفتاری و اخلاقی پروانه معصومی خاطرنشان می‌کند: اصلاً آدم حاشیه‌داری نبود و اتفاقاً سینما را هم خیلی دوست داشت، حتی ایامی که در اثری بازی نمی‌کرد یا در حال تماشای فیلم بود یا در حال مطالعه سینما، به‌خاطر همین رفتار و منش بود که اطلاعات عمومی خوبی داشت و ماحصل همین مطالعه‌ها باعث شد به سه زبان زنده دنیا (انگلیسی، فرانسه و آلمانی) تسلط کامل داشته باشد. ایشان مشاور بسیار خوبی بودند و خیلی مواقع به من کمک می‌کردند، حتی گاهی پیش می‌آمد که سر صحنه نبودند، من به ایشان زنگ می‌زدم و مشورت می‌گرفتم. چیز‌های زیادی از ایشان یاد گرفتم (با صدایی بغض‌آلود)، اصلاً نمی‌دانم باید چه بگویم. خانم معصومی در زندگی من نقش زیادی داشتند.
لینک منبع خبر
سایر اخبار این روزنامه
تصادفات مرگبار روی میز اژه‌ای تصادفات مرگبار روی میز اژه‌ای اصالت‌های فرهنگی برای پروانه معصومی  از همه چیز مهم‌تر بود دیلمان تمام ایرانی به دل دریا زد ارتش بسیار مجهز صهیونیست  در باتلاق غزه دلسوزی‌های نگران کننده روحانی و رهامی روحانی ظریف توجیه‌گر را جلو انداخته تا حامی‌اش باشد! قتل «هر سه روز یک زن» سرنوشت زنان انگلیسی نان مردم زیر سنگ نانوا‌های متخلف! مالیات در بودجه ۱۴۰۳ به کاهش فشار بر تولید و دریافت از فراریان متمرکز است آتش‌بس غزه ۲ روز دیگر تمدید شد  دنبال سهمیه المپیک با ۱۴ فدراسیون بدون رئیس!  فشار‌های اقتصادی روی سوانح مرگبار اثر می‌گذارد اجرای قانون جوانی جمعیت فقط ۳۰ درصد!