پوشش برگزیده ایرانی‌- اسلامی گوشه کمد خاک می‌خورد!

جوان آنلاین: جریان مد‌ولباس در کشورمان جریان پیچیده‌ای است. در حالی که حدود دو دهه از تشکیل دبیرخانه ساماندهی مد‌ولباس می‌گذرد و تاکنون جشنواره‌های متعددی در گوشه و کنار کشور در حوزه مدو لباس برگزار شده است تا طراحان را به طراحی مد‌های ایرانی- اسلامی ترغیب کند، باز هم انگار نبض مدولباس هنوز به دست خودمان نیست و نه فقط ذائقه اجتماعی بلکه حتی ذائقه طراحان ایرانی را مد‌های غربی و غیراسلامی هدایت می‌کند. خروجی این ماجرا هم می‌شود آنچه در سطح کوچه و خیابان می‌بینیم و با نوعی شلختگی فرهنگی در عرصه مد‌ولباس مواجهیم، در نتیجه این ماجرا چالش‌های دیگری همچون مسئله حجاب هم قوت می‌گیرد چراکه یکی از مؤلفه‌های مهم در طراحی مد‌ها و لباس ایرانی- اسلامی مسئله پوشیدگی و حجاب است. از سوی دیگر به دلیل رهاشدگی حوزه مد‌ولباس انگار مسئولان امر برای رفع تکلیف از خود جشنواره‌هایی را برگزار می‌کنند و طرح‌هایی را به عنوان منتخب در نظر می‌گیرند، اما در نهایت خروجی این جشنواره‌ها برای رسیدن به سطح جامعه و تولید انبوه حمایت نمی‌شود. این‌ها موضوعاتی است که در گفتگو با نرگس هاشم‌زاده، طراح لباس و مدرس دانشگاه و برگزیده جشنواره مد‌ولباس فردخت مورد بررسی قرار داده‌ایم.    خانم هاشم‌زاده! سال‌هاست بحث مد‌ولباس به شکلی ساماندهی‌شده‌تر مورد توجه قرار گرفته است، اما در سطح جامعه همچنان با نوعی شلختگی مواجهیم و مد‌هایی که در سطح جامعه می‌بینیم، مد‌هایی نیست که بر مبنای جریان ایرانی-اسلامی شکل گرفته باشد! شما از فعالان حوزه مطالعات هستید و طرح‌تان سال گذشته در جشنواره مد‌ولباس فردخت منتخب شده است. به عنوان یک طراح لباس و فعال این حوزه چالش اصلی را در چه می‌بینید؟ مشکلی که ما در حوزه طراحی با آن مواجه هستیم، این است که اکثر طراحی‌ها فشن هستند و طراحان بیشتر در زمینه‌های فشن کار می‌کنند. طراح لباس ایرانی- اسلامی خیلی کم داریم. اخیراً هنرجویان، دانشجویان و حتی دانش‌آموزان به رشته‌های طراحی لباس علاقه‌مند شده‌اند و در دانشگاه‌ها دانشجویان بسیاری برای طراحی و دوخت شرکت می‌کنند، اما در حال حاضر اغلب کسانی که به حوزه طراحی لباس وارد می‌شوند، طراحی لباس را در طراحی فشن می‌دانند و بیشتر در حوزه طراحی فشن فعالند تا طراحی ایرانی- اسلامی! طراحانی که ما داریم، اکثراً طراحی فشن را می‌پسندند و وقتی ما صفحات اینستاگرامی طراحان‌مان را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که بیشتر لباس‌های نیمه‌عریان را به عنوان طرح‌های خوب قلمداد می‌کنند و طرح‌های ایرانی- اسلامی کمتر مورد استقبال قرار می‌گیرد. در حال حاضر هم که جشنواره برگزار می‌شود از ما مشورت می‌گیرند، می‌بینیم همه با این معضل مواجهند که چگونه لباس‌های با معرفه‌های ایرانی- اسلامی طراحی کنند، لباسی که جلو بسته باشد یا دکمه بخورد؟! حالا باید یک تدبیری بیندیشیم که بتوانند لباس را دکمه‌دار کنند و معتقدند دکمه زیبا نمی‌شود و فقط اگر لباس جلو باز باشد، جلوه دارد! شما برگزیده جشنواره سال گذشته مد‌ولباس فردخت بودید. طرح شما چه ویژگی‌هایی داشت که برگزیده شد؟  جشنواره فردخت چهارمین سالی است که برگزار می‌شود. سال اول به خاطر آنکه تبلیغات کمی صورت گرفت، شرکت‌کنندگان زیادی در این جشنواره شرکت نکردند و بیشتر در سطح شهرستان برگزار شد. سال گذشته طراحان بیشتری استقبال کردند و برای جشنواره آثار فرستادند. طرح من هم که سال گذشته به عنوان طرح برتر انتخاب شد، از محراب مسجد الهام گرفتم و آیات قرآن را که در داخل محراب هست، به صورت شعر درآوردم و طراحی‌اش را انجام دادم. برای قسمت اصلی طرح پارچه زرشکی انتخاب و قسمت محراب را با پارچه رنگ کرم و نوشته‌های زرشکی طراحی کردم.    آیا در چنین جشنواره‌هایی هم با چالش ارائه مدل‌های متناقض با مد‌های ایرانی- اسلامی را شاهد هستیم؟  امسال در چهارمین سال جشنواره خیلی گسترده شده است و بسیاری از دانشجویان دنبال آن هستند که طراحی فشن را که در دانشگاه یاد گرفته‌اند، به طراحی ایرانی- اسلامی تبدیل کنند و نمی‌دانند چگونه باید طرح‌شان را به یک طرح با حجاب و مناسب فضای  ایرانی- اسلامی تبدیل کنند! مثلاً می‌گویند در حال حاضر لباس‌های کوتاه یا لباس‌های لش مد است. سال گذشته دانش‌آموزان در جشنواره فردخت گفتند که این لباس‌ها برای مادران است و برای ما دانش‌آموزان فکری نکرده‌اید، به همین خاطر امسال ما خود بچه‌ها را هم درگیر کردیم و از آن‌ها خواستیم خودشان برای خودشان طراحی لباس داشته باشند! تشویق‌شان کردیم تا لباس‌هایی با فضای ایرانی- اسلامی طراحی کنند تا بچه‌ها خودشان وارد حوزه طراحی شوند و احتمال دادیم اقبال‌شان به آنچه خودشان طراحی کرده‌اند، بیشتر است، زیرا می‌توانند نزدیک‌تر به ذائقه خودشان طراحی داشته باشند. ما سال گذشته تک‌به‌تک سر کلاس‌ها رفتیم و با بچه‌ها صحبت کردیم تا آنچه مدنظرشان است و دوست دارند را طراحی کنند و ارائه دهند.     خانم هاشم‌زاده در فرایند تولید لباس به نظر می‌رسد تولیدکننده دنبال سود خود و طراح لباس به دنبال دیده‌شدن است و اینکه لباسی که تولید‌کننده تولید می‌کند، خریدار بازار داشته باشد. طراح هم به دنبال آن است که تولیدکننده طرحش را بپسندد. به نظر می‌رسد مشکل این است که ذائقه نسل جوان و حتی ذائقه اجتماعی در حوزه مد‌ولباس از طرف طراحان ایرانی هدایت و مدیریت نمی‌شود و همانطور که اشاره داشتید حتی ذائقه طراح ما را مزون‌های زیرزمینی طرح‌های آن طرف آبی شکل می‌دهد. سؤال من چرایی این ماجراست و اینکه چرا ما نتوانسته‌ایم ذائقه مد‌ولباس را در جامعه مدیریت کنیم، در حالی که اگر این اتفاق می‌افتاد، شاید بخشی از معضل حجاب هم در جامعه حل می‌شد! چراکه همانطور که اشاره داشتید، لباس جلوباز یا بدون دکمه پوشش لازم را هم ندارد، اما وقتی مد می‌شود، ذائقه جامعه هم به سمت آن می‌رود، از نگاه شما مشکل چیست که جامعه به سمت مد‌های ایرانی- اسلامی که جذابیت خاص خودشان را هم دارند، نمی‌رود. در حالی که در دنیا هم مد‌های پوشیده مورد توجه قرار گرفته است. از نظر شما به عنوان یک طراح لباس مشکل ما چیست؟  یکی از دلایلی که جوانان ما بیشتر سراغ مد‌های غربی می‌روند، راحتی پوشش آنهاست یا حجم کمتری دارند و سبک‌ترند. همچنین معمولاً رنگ‌های روشن و شادی دارند یا تلفیق پارچه‌ها جذاب‌تر است. انگار جوانان امروزی حوصله بستن زیپ و دکمه ندارند!  در خصوص موضوعات فرهنگی چطور؟ تبلیغاتی که می‌شود و ذائقه‌سازی‌ای که در فضای مجازی صورت می‌گیرد نقش این‌ها را چطور می‌بینید؟ آیا کوران القای رسانه‌ای می‌تواند در شکل‌گیری ذائقه جوانان ما نقش داشته باشد؟  بله، بحث‌های فرهنگی که صددرصد تأثیرگذار است. وقتی با اقوام، آشنایان یا دانشجویان مواجه می‌شوم، می‌بینم که لباس‌هایی را مورد توجه قرار می‌دهند که در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی می‌بینند و این مسئله بیشترین تأثیر را روی ذائقه جوانان ما در خصوص مواجهه با مد‌ها می‌گذارد.     با توجه به اینکه جشنواره‌های مختلف برگزار می‌شود و طرح‌هایی هم برگزیده شده و مورد تشویق قرار می‌گیرد، پس این طرح‌ها کجا می‌رود، چرا خروجی این جشنواره‌ها را در سطح جامعه و در تولید انبوه مشاهده نمی‌کنیم؟ همانطور که می‌دانید سال گذشته طرح خود من برگزیده شد و انتظار داشتم اینگونه نباشد که من یک طرحی زده و یک دوختی اجرا کرده باشم، اما در نهایت گوشه کمد خاک بخورد! این طرح کاملاً ایده خودم بود و هیچ مشابهی ندارد و برای آن زحمت زیادی کشیده شد و من هم لوحی دریافت کردم و یک تقدیری شد و همه چیز تمام شد! هیچ استقبالی نشد تا از طرح من به عنوان یک طرح منتخب استفاده شود و به تولید انبوه برسد. در حالی که طرح من هزینه خیلی زیادی هم نداشت و با هزینه چاپ و دوخت با وجود آنکه فقط یک دست لباس بود، حدود ۵/۱ میلیون تومان هزینه برد. در حالی که اگر بنا بود به تولید انبوه برسد، شاید با یک میلیون تومان می‌شد این لباس را عرضه کرد. همچنین طرح من قابلیت این را داشت تا برای سنین مختلف بازطراحی شود، حتی در آن زمان وقتی من می‌خواستم برای آن کدشیما بگیرم، سایت مشکل داشت و نتوانستم این کار را انجام دهم! در واقع من این لباس را ارائه دادم و برگزیده شد، اما هم اکنون آن را در کمد لباس‌ها گذاشته‌ام و هیچ اتفاقی نیفتاد! در حالی که این کار می‌توانست به بازار پیوند بخورد و تولیدکننده و دبیرخانه ساماندهی مد‌ولباس می‌توانستند به این مسئله ورود کنند. به جز طرح من سال گذشته طرح‌های بسیار جالبی داشتیم که می‌توانست مورد توجه قرار بگیرد، اما متأسفانه این اتفاق نیفتاد.     آیا فضایی فراهم است تا تولیدکننده‌ها در جشنواره‌های مختلف از جمله جشنواره فردخت شرکت کنند و طرح‌هایی مثل طرح شما مورد ارزیابی آن‌ها قرار گیرد تا آن حلقه اتصال بین تولیدکننده و طراح شکل گیرد؟  بله سال گذشته تا یک ماه نمایشگاه برقرار و فقط یک هفته برای بازدید عموم بود و بقیه این مدت برای بازدید تولیدکنندگان نمایشگاه داشتیم، البته ما هم از این استقبال می‌کنیم که حضور تولیدکننده‌ها قوی‌تر و بیشتر شود و امیدواریم خروجی خوبی داشته باشیم نه اینکه فقط یک جشنواره برگزار شود.