گروه انرژی: با توجه به شرایط ویژه خشکسالی و هشدارهای مکرر برای تامین آب در تابستان، دولت درصدد تامین منابع آبی به سمت آب‌های ژرف نیز ورود کرده است. این در حالی است که به گفته کارشناسان به طور متوسط ۶۰ درصد آبی که در کشور به مصرف می‌رسد از منابع زیرزمینی و ۴۰ درصد سطحی است و سدها فقط ۲۰ درصد از این ۴۰ درصد آب‌های سطحی را مهار کرده‌اند، درواقع نقش سدها در مدیریت منابع آب ایران ۲۰ درصد است. به گزارش تجارت یکی از راههای تامین آب در عصر حاضر، آبهای ژرف هستند؛ آب‌های ژرف به آب‌های زیرزمینی گفته می‌شود که در عمق بیش از ۱۵۰۰ متری زمین قرار دارد. البته برخی کارشناسان آب‌های پایین‌تر از عمق ۳۰۰ متری زمین را آب ژرف می‌دانند، چراکه به سادگی قابل دستیابی نیست. هرچند بخشی از این آب‌ها، به عنوان آب‌های فسیلی چندین هزار ساله و تجدیدناپذیر شناخته می‌شود، اما تحقیقات علمی نشان می‌دهد حجم عظیمی از آب‌های ژرف، قابل استفاده است. از طرفی منابع آب تجدیدپذیر منابعی هستند که آب برداشت شده از آنها، طی یک یا چند سال توسط بارش‌ها جایگزین می‌شوند ولی منابع آب تجدیدناپذیر با روان‌آبهای ناشی از بارندگی‌ها ارتباط ندارند. درواقع زمان تغذیه مجدد آبخوان‌های منابع آب تجدیدناپذیر، بسیار طولانی و به نوعی غیر قابل تخمین است. به عبارت دیگر، منظور از منابع آب‌های ژرف تجدیدناپذیر، همان آب‌های فسیلی بوده، درواقع آب فسیلی به سفره‌های قدیمی از آب گفته می‌شود که هزاران سال پیش و در شرایط اقلیمی خاص آن زمان‌ها در زیر زمین ذخیره شده است.

هدف‌گذاری حفر ۱۰ حلقه چاه برای برداشت آب‌های ژرف
بر اساس این گزارش سخنگوی صنعت آب نیز در همین راستا معتقد است: در هدف‌گذاری اولیه حفر10 چاه ژرف برنامه‌ریزی شده که معادل ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای این موضوع و طرح‌های فناورانه در نظر گرفته شده، اکنون پروژه آب ژرف در مرحله مطالعه بوده و تاکنون چهار حلقه چاه حفر شده و توافق نامه‌ای نیز در همین راستا با معاونت علمی منعقد شده است. عیسی بزرگ‌زاده می گوید: طرح‌هایی در حال اجراست و اگر اثبات شود که منبع مطمئنی است، برداشت صورت می‌گیرد، در دولت سیزدهم اتفاق مهمی که در این حوزه افتاد این بود که شورای عالی آب ژرف تشکیل شد. به گفته سخنگوی صنعت آب تاکنون چندین جلسه، دو کمیته مهم علمی و فنی تشکیل شده و در حال بررسی موضوع هستیم. در حال حاضر پروژه تحقیقاتی روی آب‌های ژرف انجام می‌شود، در این راستا چند چاه در استان‌های سیستان و بلوچستان حفر شد که عمده آن در سیستان بوده است. در برخی از استان‌ها نیز استفاده از آب‌های ژرف پیشنهاد شده است، منابع آب‌های ژرف نیازمند یک استمرار از نظر زمانی هستند به‌طوری که اگر یک چاه حفاری و تجهیز می‌شود، تداوم آبدهی باید چک و بر اساس آن برنامه‌ریزی شود و بسط پیدا کند. باید توجه داشت که این منابع صرفا باید برای آب‌های شرب مورد استفاده قرار بگیرد. آب‌های ژرف را نمی‌توان برای مصارف صنعتی و کشاورزی مورد استفاده قرار داد و تنها در مکان‌هایی که مشکل تامین آب شرب داریم، می‌توان از آب‌های ژرف استفاده کرد، اما فعلا در حد کار مطالعاتی و تحقیقاتی است.

سدهای ایران فقط ۲۰ درصد منابع آب را مهار می‌کنند
این در حالی است که یکی از منابع تامین آب که سدها هستند نیز با بحران مواجه اند. یک کارشناس حوزه آب در ارزیابی نقش سدها در تامین آب در شرایط خشکسالی اظهار داشت: سدها اهداف مختلفی دارند و به منظور تامین آب مورد نیاز برای کشاورزی، تامین آب شرب و صنایع، تولید برق پاک، کنترل سیل مورد استفاده قرار می‌گیرند و برخی از آنها نیز چندمنظوره هستند. در خصوص موضوع سدها ابتدا باید لزوم مدیریت آب بررسی شود، در این الزام حتما احداث سدها یکی از روش‌های مدیریت منابع آب خواهد بود که در همه جای جهان هم از آن استفاده می‌شود به خصوص در کشوری است که مقدار بارش کم و در حد متوسط ۲۵۰ میلی‌متر و توزیع زمانی بارش هم ناموزون است. محمدابراهیم رئیسی می گوید: به طور متوسط ۶۰ درصد آبی که در کشور به مصرف می‌رسد از منابع زیرزمینی و ۴۰ درصد سطحی است و سدها فقط ۲۰ درصد از این ۴۰ درصد آب‌های سطحی را مهار کرده‌اند، درواقع نقش سدها در مدیریت منابع آب ایران ۲۰ درصد و روی مابقی آب‌های سطحی هنوز مدیریت نداریم. این کارشناس حوزه آب گفت: کار سدها این است آبی که وارد آنها شده و بیش از نیازهای محیط زیستی رودخانه است را جمع‌آوری کرده تا بتوان در زمان مورد نیاز برای مصارف گوناگون یعنی توسعه و رفاه جامعه، به مصرف رساند، اصولا سدهای ما برای تامین آب شرب و کشاورزی و برقابی بوده و در زمینه کنترل سیل فعالیت می‌کنند، در هر حال در مورد سد نمی‌توان نگاه رادیکال داشت، نه می‌شود نگاه سیاه و نه نگاه سفید داشت ولی به عنوان ابزار مهم مدیریت منابع آب که در زمان کمبود آب (خشکسالی) و بیش‌بود آب (سیل) خدمات آن مورد نیاز است.