پایان زندگی 769 نفر در سفرهای نوروزی

صادق غفوریان-با وجود کاهش نسبی سفرهای نوروزی امسال، آمار جان‎باختگان تصادفات جاده‎ای همچنان بالاست. بنابر اعلام پلیس راهور، تا پایان 13 فروردین 769 نفر در سوانح جاده‎ای جانشان را از دست داده اند و 20 هزار و 14 نفر نیز مصدوم و مجروح شده اند.   علت 92 درصد سوانح عامل انسانی بر اساس برآوردهای پلیس راهور۹۲ درصد علت وقوع حوادث رانندگی عامل انسانی است که بهبود این آمار نیازمند آموزش و فرهنگ سازی است زیرا چهار عامل سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، عدم توجه به جلو و خستگی و خواب آلودگی علت وقوع ۸۲ درصد تصادفات رانندگی در کشور به شمار می‌رود.   جاده ها در نوروز خونین می شود نوروز از مهم ترین مناسبت های پر سفر و پر تراکم جاده ای است که اگرچه این ایام از دیرباز برای ایرانی ها، همراه با تفریح و سفر و نشاط و شادی است اما یک سوی ماجرا حوادث و سوانح جاده ای است که حجم وسیعی از ظرفیت امدادی کشور را در این ایام درگیر خود می کند. مرور آمار مرتبط با تصادفات جاده ای در 7 سال گذشته نشان می دهد، به جز یک سال که کشور در اوج بحران همه گیری کرونا بود و امسال به دلیل همزمانی نوروز با ماه مبارک رمضان، در سایر سال ها تعداد کشته شدگان این حوادث همواره بیش از هزار نفر بوده است. به طور مشخص، در نوروز سال 1402، هزار و 168 نفر جان خودشان را در جاده‌ها از دست داده اند. این وضعیت نشان می دهد که با افزایش سفرهای نوروزی، میزان تصادفات و تلفات جاده‌ای نیز سیر صعودی می یابد و اجرای طرح‌های نوروزی و آماده باش نهادهای امدادی نیز نتوانسته از شدت این آمار بکاهد.     پنجمین علت مرگ و میر در کشور گزارش مرکز آمار ایران می‌گوید، ایران شصت و دومین کشور پرتصادف جهان در بین ۱۷۵ کشور مورد بررسی است و حوادث رانندگی در حالی که علت هشتم مرگ انسان‌ها در جهان به شمار می رود، در ایران در رتبه پنجم مرگ و میرها قرار دارد.   بر اساس آمار پلیس به طور متوسط سالانه حدود ۱۶ هزار نفر در حوادث رانندگی کشور جان خود را از دست می‌دهند؛ البته این آمار در سه دهه گذشته فراز و فرودهایی داشته است؛ برای نمونه در سال ۱۳۸۴ رکورد مرگ ۲۷ هزار و ۷۵۵ نفر بر اثر حوادث رانندگی به ثبت رسید که زنگ هشدار و خطر را به صدا درآورد.   حوادث جاده ای همچون یک بحران هر ساله با فرارسیدن نوروز، ایجاد سامانه های هشدار و تشکیل ستادها و قرارگاه های ویژه سفرهای نوروزی با حجم وسیعی از تدابیر و به کارگیری نیروی انسانی به ویژه در پلیس راهور را شاهد هستیم اما تا امروز آن طور که باید نتوانسته از حجم تصادفات و سوانح منجر به مرگ رانندگان و مسافران بکاهد.  به نظر می رسد، مشکل را باید در حوزه ای غیر از بخش های کالبدی همچون خودروها و جاده ها جست و جو کرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند، این موضوع و افزونی آمار فوتی های  حوادث رانندگی در عدم توسعه فرهنگ رانندگی ریشه دارد. در همین زمینه رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نگاه متفاوتی به این موضوع دارد و می گوید: «امروزه حوادث رانندگی و تلفات جاده ای مانند حوادث طبیعی به یک بحران تبدیل شده است که بار سنگینی از هزینه ها بر کشور تحمیل می کند. باید با فرهنگ سازی عامل انسانی را به عنوان مهم ترین عامل در تصادفات کاهش داد.»   ۷۸ درصد علت تصادفات در 4 عامل در عین حال از آن جا که جاده و خودرو در طول سال شرایط ثابتی دارند، می توان نتیجه گرفت که انسان، عامل اصلی افزایش تصادفات و تلفات جاده‌ای در ایام نوروز است. یک آمار ساده از نوع تصادفات رخ داده در ایام نوروز نشان می دهد که چگونه عامل انسانی یعنی خستگی، بی احتیاطی و نداشتن تمرکز در رانندگی می‌تواند حادثه آفرین باشد؛ برای نمونه در نوروز ۱۴۰۱ معاون وقت عملیات سازمان امدادونجات هلال احمر آمار داد که در این ایام چهار هزار و ۷۹ عملیات جاده‌ای از سوی این نهاد انجام شد که ۴۹ درصد از آن مربوط به واژگونی خودرو بوده است.در نوروز امسال نیز، شرایط به همین گونه مطرح شده و آن طور که روز گذشته سردار سلیمی معاون عملیات پلیس راهور فراجا اعلام کرده، چهار عامل اصلی نداشتن توجه به جلو، نداشتن توانایی کنترل وسیله نقلیه، سبقت غیرمجاز و تغییر مسیر ناگهانی ۷۸ درصد علت تصادفات را شامل می‌شوند. طبق اعلام وی،  از  24 اسفند تا سیزدهم فروردین ماه، ۹۷ هزار تصادف در سراسر کشور رخ داد؛ در این تصادفات ۷۶۹ نفر جان خود را از دست دادند که به صورت میانگین روزانه ۴۰.۵ نفر را از دست داده‌ایم، همچنین در این تصادفات، ۲۰ هزار و ۲۱۴ نفر زخمی و به صورت میانگین روزانه هزار و ۱۱۵ نفر در تصادفات مجروح شده‌اند.