افول تولید فولاد ایران در ۱۴۰۳
گروه صنعت و تجارت: در سال ۱۴۰۳، تولید فولاد در کشور ایران با کاهش قابل توجهی روبهرو شد که طبق گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، این کاهش به میزان ۲ میلیون تن در تولید فولاد میانی و ارزش حدود ۱ میلیارد دلار منجر گردید. این کاهش عمدتاً به دلیل مشکلات و محدودیتهای شدید در تأمین انرژی، به ویژه برق و گاز، بوده است. به گزارش روزنامه تجارت، بررسی این وضعیت نشاندهنده آن است که روند رو به رشد تولید فولاد که از سال ۱۴۰۰ آغاز شده بود، در سال ۱۴۰۳ متوقف شده و تولید به سطح سال ۱۳۹۹ بازگشته است. در این گزارش، به تحلیل دلایل این کاهش و پیشبینی وضعیت تولید فولاد در سالهای آتی پرداخته خواهد شد.
دلایل کاهش تولید فولاد در سال ۱۴۰۳
تأمین انرژی در صنعت فولاد یکی از مهمترین چالشها در سال ۱۴۰۳ بوده است. صنایع فولاد به دلیل وابستگی شدید به انرژیهای فسیلی مانند گاز و برق، با مشکلات زیادی در این زمینه مواجه شدند که باعث افت چشمگیر تولید در این صنعت شد. یکی از عوامل اصلی کاهش تولید، محدودیتهای شدید در تأمین برق و گاز بوده است. صنعت فولاد به ویژه در فصول سرد سال به دلیل نیاز به گاز طبیعی برای فرآیندهای تولیدی و همچنین برای تأمین برق مورد نیاز واحدهای تولیدی با مشکل مواجه میشود. در این شرایط، بسیاری از واحدهای تولیدی فولاد در ساعات اوج مصرف انرژی مجبور به کاهش تولید یا حتی تعطیلی موقت خطوط تولید شدند. این اختلالات در تأمین انرژی، تأثیر زیادی بر روند تولید داشت و باعث کاهش تولید فولاد به میزان حدود ۲ میلیون تن گردید.
تأثیر محدودیتهای گازی بر ظرفیتهای جدید تولید آهن اسفنجی
یکی دیگراز دلایل مهم کاهش تولید فولاد در سال ۱۴۰۳، محدودیتهای گازی بوده است که تأثیر زیادی بر کاهش ظرفیتهای جدید تولید آهن اسفنجی داشت. آهن اسفنجی به عنوان یکی از مواد اولیه تولید فولاد، در فرآیند تولید فولاد از اهمیت ویژهای برخوردار است. با کاهش تأمین گاز، بسیاری از واحدهای تولیدی آهن اسفنجی نتوانستند به ظرفیتهای جدید خود دست یابند و این مسئله، به طور مستقیم بر تولید فولاد اثر گذاشت.
بازگشت تولید فولاد به سطح سال ۱۳۹۹
در حالی که روند تولید فولاد در سالهای اخیر از جمله سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ شاهد رشد قابل توجهی بود، در سال ۱۴۰۳ این روند متوقف شد. تولید فولاد در این سال به سطح سال ۱۳۹۹ بازگشت که این خود نشاندهنده تأثیر شدید مشکلات انرژی بر این صنعت است. در واقع، محدودیتها و بحرانهای انرژی باعث شد که تولید فولاد به نقطهای برسد که در آن ظرفیتهای موجود نتواستهاند به شکل بهینه عمل کنند.
وضعیت تولید در زنجیره فولاد
با وجود مشکلات در تولید فولاد میانی، زنجیره تولید فولاد در بخشهایی دیگر مانند تولید کنسانتره سنگ آهن و ورق گرم همچنان رشد داشته است. این نکته نشان میدهد که اگرچه تولید فولاد میانی با مشکلات مواجه بوده، اما سایر بخشها به طور نسبی توانستهاند رشد خود را حفظ کنند. این روند ممکن است به دلیل بهبود شرایط تأمین مواد اولیه و نیز بهرهبرداری بیشتر از ظرفیتهای موجود در این بخشها باشد.
پیشبینی آینده تولید فولاد و تأثیر ناترازی انرژی
با توجه به شرایط موجود و مشکلات ناترازی انرژی در کشور، پیشبینیها نشان میدهد که روند کاهش تولید فولاد در سالهای آینده نیز ممکن است ادامه یابد، مگر اینکه تدابیر اساسی برای رفع مشکلات انرژی اتخاذ شود. در این راستا، میتوان به چند نکته کلیدی اشاره کرد:
تداوم ناترازی انرژی و کاهش تولید:
اگر مشکل ناترازی انرژی، به ویژه در تأمین برق و گاز، به سرعت حل نشود، احتمال ادامه کاهش تولید فولاد در سالهای آتی وجود دارد. این ناترازیها میتوانند باعث ایجاد اختلالات گستردهتر در زنجیره تولید فولاد شوند و کاهش تولید را حتی به سطوح پایینتری بکشانند.
سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر:
یکی از راهحلهای پیشنهادی برای مقابله با ناترازی انرژی، توجه بیشتر به انرژیهای تجدیدپذیر است. سرمایهگذاری در انرژیهای خورشیدی، بادی و دیگر منابع پایدار انرژی میتواند به تأمین نیازهای انرژی صنایع فولاد کمک کند و وابستگی به منابع انرژی فسیلی را کاهش دهد. این امر میتواند به پایداری تولید فولاد و رشد آن در آینده کمک کند.
توسعه فناوریهای نوین در صنعت فولاد:
استفاده از تکنولوژیهای جدید در فرآیندهای تولید فولاد، نظیر استفاده از کورههای الکتریکی یا بهبود روشهای تولید، میتواند به کاهش مصرف انرژی و بهبود بهرهوری کمک کند. این فناوریها نه تنها در کاهش وابستگی به انرژیهای فسیلی مؤثر هستند، بلکه میتوانند به کاهش هزینههای تولید و حفظ رقابتپذیری صنعت فولاد در سطح بینالمللی نیز کمک کنند.
کاهش تولید فولاد در سال ۱۴۰۳ به دلیل محدودیتهای تأمین انرژی، به ویژه برق و گاز، نشاندهنده تأثیر جدی مشکلات انرژی بر این صنعت است. در صورتی که ناترازیهای انرژی برطرف نشوند، روند کاهش تولید فولاد در آینده نیز ادامه خواهد داشت. از این رو، به منظور حفظ رشد و توسعه صنعت فولاد، ضروری است که کشور به سمت استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و همچنین توسعه فناوریهای نوین در این صنعت گام بردارد. تنها در این صورت میتوان به پایداری و رشد صنعت فولاد در سالهای آینده امیدوار بود.