روزنامه شرق
1396/05/22
مجادله بر سر «روح برجام»
زینب اسماعیلی: ترامپ در حال تکرار یک سخن است: «ایران به روح برجام پایبند نیست»؛ او این جمله را که چندی است به زبان می‌آورد، در اشکال و اماکن مختلف تکرار می‌کند. بامداد شنبه هم پس از دیدار با رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه‌اش و نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل، در جمع خبرنگاران بار دیگر ادعای خود درباره پایبندی ایران به برنامه جامع اقدام مشترک را تکرار کرد.او روز پنجشنبه نیز چنین سخنی را گفته بود که ایران به روج برجام پایبند نیست. او سخن روز گذشته‌اش را با یک قید «قطعا» همراه کرده و گفته «ما نظرات کاملا قاطعی داریم. من می‌گویم ایران به روح توافق هسته‌ای پایبند نیست. درباره پایبندی به روح این توافق، آنها به‌هیچ‌وجه پایبند نیستند».
این سخن را ایسنا به نقل از شبکه خبری فاکس‌نیوز، گزارش داده است. مواضع ترامپ درباره برجام در ایران با واکنش قاطعی مواجه شد. جواد ظریف در توییتر نوشت: «رئیس‌جمهور آمریکا همیشه می‌خواسته برجام را از بین ببرد؛ او برای اجتناب از انزوا، تلاش می‌کند ایران را مقصر این کار نشان دهد. سوءنیت، در رأس موارد نقض روح و متن برجام از سوی آمریکا قرار گرفته است». وزیر امور خارجه روسیه نیز به مواضع ترامپ واکنش نشان داد و از اینکه رئیس‌جمهور آمریکا درباره توافق موفقیت‌آمیز برجام شک ایجاد می‌کند، ابراز تأسف کرد. همچنین عباس عراقچی در واکنش به این سخنان گفته «پایبندنبودن به برجام به‌یقین برای طرف‌های ناقض آن هزینه جدی خواهد داشت و در صورت حادث‌شدن چنین امری، ایران برای هر احتمالی آمادگی دارد».
ترامپ؛ ناقض روح برجام
دونالد ترامپ در حالی این سخن را تکرار می‌کند که ایران مدت‌هاست درباره نقض برجام از سوی آمریکا هشدار داده است. مذاکره‌کنندگان ایرانی بارها تأکید کرده‌اند آمریکا بندهای 26 تا 29 برجام را نقض کرده است. به‌ویژه اینکه ایالات متحده آمریکا در یک ماه گذشته لایحه مجازات‌های جدید تحریمی را علیه ایران در دو مجلس تصویب کرده و ترامپ نیز آن را امضا کرد. در همه این موارد، ایران گفته در نقض برجام پیش‌قدم نخواهد شد و موارد نقض از سوی آمریکا را در کمیسیون مشترک 1+5 نیز مطرح کرده است. این در حالی است نهاد تأیید‌کننده پایبندی ایران به برجام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که تاکنون براساس متر و معیارهای دقیق این نهاد، پایبندی ایران به تعهداتش در برجام را تأیید کرد. در همین روند، دونالد ترامپ نیز تاکنون در سه موعد سه‌ماهه پایبندی ایران به برجام را تأیید کرده و لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران را تمدید کرده است. بااین‌حال خبرها حاکی از این است که در یک نوبت ترامپ در گزارش رکس تیلرسون، وزیر خارجه‌اش، مبنی بر پایبندی ایران به برجام، دست برده و مسائل منطقه‌ای را به آن افزوده تا از میزان مثبت‌بودن متن آمریکا کاسته شود. در ماه گذشته البته اخباری از اختلاف تیلرسون و ترامپ بر سر برخی مسائل سياست خارجی از جمله موضوع برجام به گوش رسید که حتی منجر به این شد که ترامپ گروهی از افراد در کاخ سفید را موظف به این کند تا نشانه‌های پایبندنبودن ایران به برجام را رصد کنند. او پیش‌تر این مأموریت را به تیلرسون و وزارت خارجه واگذار کرده بود و با این جابه‌جایی به نظر می‌رسد تیلرسون نتوانسته از پس مأموریتی که رئیس‌جمهور به او واگذار کرده، برآید. همین‌ها موجب گمانه‌‌زنی‌ها درباره این شده که در کابینه پر‌قربانی ترامپ، تیلرسون قربانی پیشِ‌رو خواهد بود. بااین‌حال، اکتبر موعد بعدی تأیید پایبندی به برجام از سوی ترامپ است، درحالی‌که برجام توافقی بین ایران و کشورهای 1+5 است به نظر می‌رسد با نقض احتمالی برجام از سوی آمریکا، موضوع کاملا پیچیده میشود. ایران گفته برای هر احتمالی آماده است و در صورت نقض برجام اقدامات مشخصی انجام خواهد داد. اگرچه هنوز از جزئیات این اعلام آمادگی چیزی گفته نشده، اما در مجلس نیز طرحی برای مواجهه با این اقدامات طراحی شده است. اعضای اروپایی برجام، روسیه و چین نیز تأکید می‌کنند که این توافق پابرجا بماند و آمریکا را به انجام تعهداتش ترغیب می‌کنند.
بااین‌حال مشخص نیست آینده برجام چگونه پیش خواهد رفت و آیا همه طرف‌ها همچنان به آن پایبند می‌مانند یا نه؟ آینده این توافق و عملکرد دونالد ترامپ می‌تواند چهار سال سیاست خارجی دولت دوازدهم را نیز تحت‌الشعاع قرار بدهد.
سایر اخبار این روزنامه
چپ واقعي كيست؟
مرد دوم تخلفات نفتي
گزينه‌هاي وزارت روي صندلي داغ
محسن هاشمی و صندلی ریاست شورا
مشکل قلبی ندارم
مجادله بر سر «روح برجام»
يك قدم تا تصويب كاهش مجازات محكومان مواد مخدر
سياسي‌ترين معاونت غيرسياسي
دلقکی دارد حیات را نابود می‌کند
سوءظن به كابينه
تأملاتی درباره زمان انقلابی
انصاف در عالم سياست
موشک‌های ایران و موضع آمریکا
