امريكا به‌دنبال حاشيه امن در رقه

سيد‌رحيم نعمتي فيصل مقداد، معاون وزير خارجه سوريه در مصاحبه‌اي با شبكه تلويزيوني الميادين گفت: «جنگ دير‌الزور ما را به پيروزي نهايي نزديك مي‌كند و به‌نظر من، جنگ دير‌الزور آخرين عمليات بزرگ ارتش سوريه است و هر آنچه باقي مي‌ماند، جزئيات است.» عمر معربوني، كارشناس ارشد نظامي لبناني هم نظر مشابه مقداد دارد و در تارنماي خبري بيروت‌پرس اين نظر را با تحليل كارشناسانه از اوضاع جنگ سوريه و تحت عنوان «پس از دير‌الزور چه خواهد شد»، مطرح مي‌كند.  او يادآور پيروزي‌هاي قبلي ارتش سوريه مي‌شود كه هر بار اين سؤال را پيش مي‌كشد: «بعدي چه خواهد بود» و پاسخ اين سؤال هم نام شهر يا منطقه‌اي بود. «اما اين بار سؤال ما با دفعات قبل متفاوت است چون قضيه به تحولاتي ربط دارد كه پايان جنگ در سوريه را رقم مي‌زند و اين تحولات با عمليات بزرگ فجر كليد خورد كه چند روز پيش با شكسته شدن محاصره شهر دير‌الزور و نيروهاي گارد فرودگاه و تيپ 137 پايان پذيرفت.» بايد گفت كه اين دست تحليل با اتفاقات جنگ سوريه همخواني دارد و بايد انتظار روزي را كشيد كه سوريه بيش از شش سال انتظارش را مي‌كشد اما با وجود اين، نبايد همه چيز را تمام شده دانست.  رويترز خبر از درخواست سازمان اطلاعات مركزي امريكا، سيا، اردن و عربستان از دو گروه عضو ارتش به اصطلاح آزاد سوريه داده تا نيروهاي خود را از منطقه جنوب شرقي سوريه به سمت اردن عقب برانند. اين دو گروه اسود الشرقيه و احمد العبدو هستند و بدرالدين سلامه، مدير دفتر اطلاع‌رساني اسود الشرقيه هم درخواست رسمي در اين مورد را تأييد كرده است. با وجود اينكه سلامه مي‌گويد گروه وي با اين درخواست مخالفت كرده چون رفتن به اردن را پايان كار خود مي‌داند اما بايد توجه داشت كه درخواست عنوان محترمانه براي دستوري است كه به اين دو گروه داده شده تا بي‌چون و چرا ميدان جنگ را ترك كنند. روشن است كه اين دستور مرتبط با توافق براي ايجاد كاهش تنش در منطقه باديه است اما نبايد پيشروي‌هاي ارتش سوريه در روزهاي اخير تا شكستن حصر دير‌الزور را فراموش كرد كه جايي براي باقي ماندن اين دست گروه‌هاي مسلح در ميدان جنگ نمي‌گذارد. در واقع، دستور سيا و عربستان به اين گروه‌ها براي عقب‌نشيني به اردن بيشتر به جهت حفظ همين گروه‌هاست چراكه باقي ماندن آنها در ميدان جنگ منجر به نابودي‌شان به دست ارتش سوريه و متحدانش مي‌شود و امريكا و عربستان مي‌خواهند با كشاندن آنها به اردن دست كم نيروهاي آنها را براي بعد از اين حفظ كنند. اين تلاش امريكا و عربستان به معناي پذيرفتن پيروزي جبهه مقاومت در جنگ با گروه‌هاي تروريستي است كه پيروزي در دير‌الزور نقطه عطف آن است.  با وجود اين، ورود نيروهاي دموكراتيك سوريه به استان دير‌الزور و پيشروي‌هاي آنها تا نزديكي 15 كيلومتري ارتش سوريه قابل تأمل است. اين نيروها شامگاه جمعه و با نام توفان جزيره به استان دير‌الزور وارد شدند و به دليل تضعيف شديد نيروهاي داعش به دست ارتش سوريه و متحدانش، توانستند به سرعت خود را نزديك به شهر دير‌الزور كنند. اين عمليات پرسش‌برانگيز است چون نيروهاي دموكراتيك سوريه ‌بايد بر مأموريت اصلي خود براي آزادسازي كامل رقه از دست داعش متمركز مي‌شدند اما به جاي آن روي به دير‌الزور آورده‌اند. نمي‌توان نقش امريكا را در اين مورد ناديده گرفت چراكه امريكا تنها متحد اين نيروها نيست بلكه امريكا نقشي بيشتر از اين دارد و مي‌توان گفت كه اين نيروها به دستور امريكا رو به دير‌الزور آورده‌اند.  امريكا از گروه‌هايي مثل اسود الشرقيه يا احمد العبدو نااميد شده و براي باقي‌مانده توان آن برنامه عقب‌نشيني به اردن را ترتيب داده اما نيروهاي دموكراتيك را مهره اصلي مي‌داند كه مي‌تواند از آن براي تأثير گذاشتن بر پيروزي‌هاي ارتش در دير‌الزور استفاده كند. اولين استفاده در محدود كردن حوزه عملياتي ارتش سوريه و متحدانش در استان دير‌الزور است كه امريكا اين هدف را مي‌خواهد با ورود نيروهاي دموكراتيك سوريه به دير‌الزور به دست بياورد. هدف بعدي مي‌تواند در تصرف مناطقي از مرز سوريه با عراق قبل از تصرف اين مناطق به دست ارتش سوريه و متحدانش باشد. روشن است كه امريكا مي‌خواهد با اين اهداف حاشيه امنيتي براي متحدانش در استان رقه ايجاد كند تا دولت سوريه نتواند از پيروزي‌هاي خود در دير‌الزور براي تعيين تكليف جنگ استفاده كند، بنابر اين ورود نيروهاي دموكراتيك سوريه به چند كيلومتري دير‌الزور را نبايد دست كم گرفت و براي رسيدن به روزي كه سوريه بيش از شش سال انتظار آن را داشته، بايد اجازه فعاليت بيشتر اين نيروها در استان دير‌الزور را نداد.