عراقچی:ادعای ترکیه در مورد سد ایلیسو قانع مان نکرد

معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه با اشاره به ادعای ترک‌ها درباره  پروژه «گاپ»، گفت: آن ها ادعا می‌کنند که تبعات زیست محیطی این پروژه‌ را برای کشورهای اطراف در نظر گرفته‌اند درحالی که این ادعای آن هاست و ما نسبت به صحت این ادعا هنوز قانع نشده‌ایم، از دیگر سو کارشناسان ایران، عراق و سایر کشورهای اطراف، دیدگاه‌های دیگری در این زمینه دارند. سید عباس عراقچی در گفت وگو با ایسنا در مورد این موضوع  که  رئیس‌جمهور در اجلاس اخیر گرد و غبار که در تهران برگزار شده بود به صورت تلویحی از سدسازی‌های ترکیه که به پروژه گاپ « GAP» یا  Guneydogu Anadolu Projesi معروف است، انتقاد کرد، چرا که این پروژه بر دجله و هورالعظیم تاثیر می‌گذارد؛ ولی مقامات ترکیه‌ای مدعی هستند که روی این طرح‌ها کار کارشناسی شده است و ضربه‌ زیست محیطی به ایران و عراق وارد نمی‌کند، خاطرنشان کرد: درباره این موضوع رایزنی‌هایی را به صورت مشخص با ترکیه داریم.  آن ها ادعا می‌کنند که تبعات زیست محیطی این پروژه‌ را بر کشورهای اطراف در نظر گرفته‌اند. در حالی که این ادعای آن هاست و ما درباره صحت این ادعا هنوز قانع نشده ایم، از دیگر سو کارشناسان ایران، عراق و سایر کشورهای اطراف، دیدگاه‌های دیگری در این زمینه دارند. این دیپلمات ارشد کشورمان، در پاسخ به این سوال که ترک‌ها این استدلال را مطرح می‌کنند که با  اجرا کردن این پروژه ها، استراتژی ذخیره آب را دنبال کنند و اگر در آینده مشکلی برای کشورهای اطراف از نظر آب  پیش آمد، می‌توانند آب را در اختیار آن ها قراردهند؟ گفت: آب یک موضوع حیاتی است و نباید به یک موضوع تجاری تبدیل شود. کشورهای بالادست از مسئولیت های حقوقی و انسانی برخوردار هستند. عراقچی در پاسخ به این سوال که در مورد آب، سه موضوع تالاب‌های هامون، رود هیرمند و رودخانه هریرود بین ایران و افغانستان مطرح است ؛تاکنون در کمیته آب چه بحث هایی در مورد این سه موضوع  انجام شده است؟ گفت: در مورد رودخانه هیرمند معاهده‌ای بین ما و افغانستان از سال‌های قبل منعقد شده است ولی قدیمی بودن این معاهده دلیل بر بی‌اعتبار بودن آن نیست. علاوه بر این درباره حقابه طبیعت و محیط زیست نیز  رایزنی هایی در حال انجام است . مسئول کمیته آب ایران و افغانستان درباره رودخانه هریرود نیز اظهار کرد:  هنوز هیچ رژیم حقوقی بین ما و افغانستان و همچنین کشور ترکمنستان که به نوعی در این موضوع شراکت دارد،  ایجاد نشده است. رودخانه هریرود، پرونده‌ای باز بین ما و افغانستان است. در مورد این رودخانه یک سری بحث‌های فنی در کنار بحث‌های حقوقی و سیاسی وجود دارد که در حال گفت‌وگو در مورد آن ها هستیم .  وی در پاسخ به این سوال که با توجه به کمبود آب شیرین در خاورمیانه آیا این احتمال وجود دارد که در آینده نزدیک شاهد جنگ بر سر آب  در این منطقه باشیم؟ گفت: بله، این احتمال وجود دارد. اما تاریخ برای ما درس‌های زیادی دارد. طبق تجربیات تاریخی، زمینه‌های جنگ بر سر موضوع آب، می‌تواند به همکاری در این زمینه منجر شود و به همین دلیل، آب در سیاست خارجی اهمیت زیادی پیدا کرده است. عراقچی تاکید کرد: ارزیابی‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۲۵ کل منطقه خاورمیانه به صورت رسمی به عنوان منطقه خشک شناخته خواهد شد که ایران نیز شامل آن می‌شود. این وضعیت تا سال ۲۰۵۰ به مراتب وخیم‌تر خواهد شد و کمبود آب و خشکسالی به یک موضوع بسیار جدی برای کشورهای خاورمیانه از جمله ایران تبدیل خواهد شد . عراقچی درباره مصرف بهینه آب در کشور، اظهار کرد: گفته می‌شود که در تهران بیش از ۲۰ درصد آب لوله‌کشی در زیرزمین به خاطر پوسیدگی لوله‌ها و نواقصی که لوله‌ها دارند هدر می‌رود البته من تا رقم ۴۰ درصد نیز شنیده‌ام. وی با بیان این که  بر اساس آمار اعلام شده، میزان نزولات آسمانی در ایران حدود ۴۰۰ میلیارد متر مکعب است افزود: برآورد می‌شود که حدود ۲۸۰ الی ۲۹۰ میلیارد متر مکعب آن تبخیر می‌شود. این ها موضوعاتی است که ما با استفاده از تکنولوژی روز دنیا و استفاده از تجربیات دیگر کشورها می‌توانیم از آن ها جلوگیری کنیم.  عراقچی در پاسخ به این سوال که قرار است طی ماه های آتی پنجمین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در قزاقستان برگزار شود و آیا این امکان وجود دارد که رژیم حقوقی دریای خزر در این اجلاس نهایی شود، خاطرنشان کرد: در دریای خزر با بحث رژیم حقوقی مواجه هستیم. واقعیت این است که ما هنوز نتوانسته‌ایم به رژیم حقوقی جدیدی در دریای خزر دست پیدا کنیم و اختلافاتی که بین پنج کشور ساحلی دریای خزر وجود دارد، همچنان باقی است. موضوع دیگری که در همین چارچوب در حال پیگیری آن هستیم، مسائل مربوط به حفظ محیط زیست خزر است، از آلودگی‌هایی که بر اثر حفاری‌های نفتی ایجاد می‌شود تا حفظ ماهیان خاویاری و مسائلی همچون جابه جایی سطح آب و آثاری که اقدام یک کشورمی‌تواند بر محیط زیست این منطقه بگذارد.