طرح گفت‌وگوی ملی از سوی فراکسیون امید آغاز می‌شود؟ درمانی برای کدورت‌های درمان نشده

گروه سیاسی-بهاران آزادی: «باور داریم با ایجاد زمینه مساعد برای برقراری یک «گفت‌وگوی ملی» بر اساس مشترکات در جهت حل اختلاف‌نظرهایی که میان برخی جریان‌های سیاسی کشور وجود دارد، اقدام کنیم.» این عبارت بخشی از سخنان محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس در گفت‌وگو با ایلنا است. سخن از گفت‌وگوی ملی در مدت زمان اندکی پس از طرح آشتی ملی از سوی سیدمحمد خاتمی، رییس دولت اصلاحات و رد آن توسط مقام معظم رهبری شاید دریچه امیدی باشد برای جریانات سیاسی اصولگرا و اصلاح‌طلب که به دنبال ایجاد تعامل و وحدت ملی هستند. برخی سیاسیون گفت‌وگوی ملی را یک ضرورت تاریخی و در راستای منافع ملی می‌دانند. با وجود اینکه طرح آشتی ملی با واکنش تندی از سوی بعضی از اصولگرایان روبه‌رو شد اما به نظر می‌رسد که به گفته محمدرضا عارف، صحبت‌هایی با برخی در جریان مقابل شده و آن‌ها نیز از این مسئله استقبال کرده‌اند.
کدورت‌های درمان نشده بر پیکره افکار عمومی مملکت
حسن رسولی، عضو بنیاد باران و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در خصوص ضرورت آغاز گفت‌و‌گوی ملی گفت: اگر تصویر صحیحی از شرایط فراروی کشور در عرصه داخلی، منطقه‌ای و بین المللی داشته باشیم و تحلیل دقیقی از این تصویر داشته باشیم، بدون شک یکی از مهم‌ترین نیازهای ملی کشور در حال حاضر، تفاهم ملی و همبستگی عمومی است. از منظر داخلی و صرف‌نظر از تبلیغات یک سویه‌ای که در کشور صورت می‌گیرد؛ هنوز زخم‌ها و کدورت‌های به جا مانده از حوادث سال 88 بر پیکره افکار عمومی مملکت ما درمان نشده و بهبودی حاصل نشده است. ممکن است که برخی از سخنگویان جریان اصولگرا ادعا کنند که چنین چیزی وجود ندارد، اما کافی است تشییع جنازه اخیر مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را به طور دقیق و کارشناسی تحلیل محتوا کنیم و ترکیب جمعیتی و شعارها را به دقت مورد بررسی قرار دهیم، آن‌وقت به این نتیجه می‌رسیم که شکاف به جای مانده از حوادث پس از انتخابات سال 88، ترمیم نشده و همچنان این دلخوری ملی وجود دارد. رسولی با اشاره به آنچه در منطقه با آن روبه‌رو هستیم، خاطرنشان کرد: در عرصه منطقه‌ای، اوضاعی که در یمن، لبنان، سوریه و عراق و سایر کشورهای اسلامی جاری و ساری است، نشان از آن دارد که متاسفانه نزدیکی خاصی میان کشورهای تند عربی و رژیم اشغالگرا علیه ایران در شرف تکوین است. در حوزه بین‌المللی، به حاکمیت رسیدن ناسیونالیست‌های افراطی راست‌گرا در ایالات متحده آمریکا به سرکردگی ترامپ، شرایطی را فراهم آورده که امکان بروز تشنج‌های جدید منطقه‌ای را در کانون‌های بحران به ویژه در خاورمیانه بالاخص در حوزه نفوذ جمهوری اسلامی ایران، بیش از پیش امکان پذیر می‌کند. در چنین شرایط خاص و ویژه‌ای که هم از منظر جهانی و هم از نقطه نظر بین‌المللی و نهایت از دریچه ملی با آن طرف هستیم، طرح مسائلی همچون آشتی ملی، گفت‌و‌گو و تعامل ملی یکی از ضرورت‌های اساسی استحکام بخشیدن به قدرت ملی کشور ماست. به طور طبیعی در چنین مواقعی، کشورها به هر میزانی که از ضریب بالاتری از وحدت ملی برخوردار باشند، امکان بسیج تمامی منابع قدرت در مواجه با تهدیدات جهانی و بین‌المللی بیشتر خواهد بود و برعکس جوامعی که از درون تحت تاثیر شکاف‌ها و فاصله‌های درونی قرار داشته باشند، از حیث بسیج ملی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند. او با بیان اینکه محمدرضا عارف به لحاظ منش شخصیتی و روش سیاست‌ورزی و از سویی به عنوان شخصی که امروز بزرگترین فراکسیون اصلاح‌طلبی را در مجلس رهبری و هدایت می‌کند، مطرح کرد که او شخصیتی مورد اعتماد دو جریان سیاسی کشور و مورد اعتماد رهبری است و سال‌هاست که ضرورت توجه به کلیت موضوع انسجام و همگرایی ملی را به دفعات مطرح می‌کند. حسن رسولی راهکارهای دستیابی به گفت‌وگوی ملی را اینگونه تشریح کرد: به تصور من قدم اول در راه رسیدن به این هدف، بازکردن باب گفت و شنود میان دو جریان اصلی انقلاب یعنی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان است. مرحوم عسگراولادی به عنوان یکی از شخصیت‌های انقلابی و موثر جریان اصولگرا در اواخر عمر خود در قالب مکالمات و پاسخ‌هایی که می‌دادند با درک این واقعیت و ضرورت، پاسخ مثبتی به این نیاز ملی دادند. امروز نیز به اعتقاد من بیش از دوره حیات افرادی چون مرحوم عسگراولادی و آیت‌‌الله مهدوی کنی، منافع ملی کشور نیاز به توسعه اخوت و ترویج برادری میان تمامی ظرفیت‌های سیاسی کشور دارد و اولین شرط آغاز گفت‌وگوی ملی قبول جناحین سیاسی کشور نسبت به ضرورت انجام این امر مهم ملی است و دومین شرط موفقیت این گفت‌وگو این است که سخنگویان و شخصیت‌های موثر هردو جناح در شرایط مساوی و با به رسمیت شناختن موجودیت، اصول و حقوق طرف مقابل، حاضر به انجام گفت‌وگوهای پی درپی، موثر و هدفمند باشند. نکته سوم این است که در فرایند این گفت وگوها، نقاط مشترک بین دو جناح لحاظ شود که خوشبختانه بسیار قوی و تعیین کننده هستند. هر دو جناح کشور نسبت به اصول انقلاب، راه امام(ره)، فصل الخطاب بودن رهبرمعظم انقلاب و رعایت تمامی مبانی انقلاب اسلامی در ابعاد مختلف داخلی و خارجی و به خصوص روحیه استکبار ستیزی ملت ایران اتفاق نظر دارند. زمانی که این بسترهای مشترک یکبار دیگر مشخص شده و به افکار عمومی اطلاع رسانی شود، در مرحله بعدی نقاط اختلاف معین می‌شود و در آن صورت جناحین کشور قادر خواهند بود با هدف تقویت مبانی مشترک و به رسمیت شناختن اختلاف‌نظر و سلیقه درمورد نقطه نظرات متفاوت که به نظر من، این نامشترکات بیشتر درخصوص مسائل غیرکلیدی انقلاب و کشور است، با نتایج به دست آمده از اصل این گفت‌و‌گوی موثر و برابر، امکان رسیدن به یک شرایط مناسب سیاسی برای کشور فراهم می‌شود. به اعتقاد حسن رسولی، شرایط مناسب، شرایطی است که جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب به عنوان دو بال و دو بازوی کشور با قبول فصل الخطاب بودن رهبری و با حفظ هویت فکری، فرهنگی، سازمانی و سیاسی خود در عرصه فعالیت‌های سیاسی حضور داشته و فعال باشند و به طور قطع در صورت نتیجه‌بخشی این گفت‌وگوی ملی، رسانه ملی وسایر تریبون‌های رسمی و شخصیت‌هایی که دسترسی بیشتری به رسانه‌های جمعی دارند، به تکرار ادبیات حصری و تخریبی و مغایر با اصول وحدت ملی باید پایان دهند و ادبیات برادرانه و متعادل را جایگزین کنند؛ در این شرایط، کشور از نشاطی سیاسی برخوردار خواهد بود که لازمه حفظ پویایی انقلاب و فضای عمومی کشور است و هم در مواجهه با تهدیدات منطقه‌ای و بین‌المللی با تکیه بر آن اصول مشترک و در سایه هدایت‌های رهبری انقلاب بهتر خواهند توانست از منافع ملی کشور دفاع کرده و هم با اقتدار و استحکام بیشتر با تهدیدات احتمالی مواجه گردند. به گفته او، کسانی که ایده‌هایی از قبیل آشتی و گفت‌وگوی ملی را برای توسعه و تقویت تفاهم ملی رد می‌کنند نسبت به واقعیات داخلی و بیرونی و ضرورت طرح چنین مسائلی واقف هستند.
گفت‌وگوی ملی، حل تعارضات و تحمل تفاوت‌ها
الهام فخاری، سخنگوی ائتلاف امید نیز در گفت‌وگو با «ابتکار» در این خصوص گفت: براساس پیشنهاد آقای عارف، گفت‌وگو بهترین راه چاره برای حل تعارضات و تحمل تفاوت‌هاست. به گفته فخاری، از طریق گفت‌وگو، دیدگاه و وجوه اشتراک پررنگ‌تر می‌شود و از سویی مذاکره بر منافع و هویت مشترک تاکید بیشتری داشته و تفاوت‌ها را در چارچوب قانون، منطقی و کم هزینه‌تر به رسمیت خواهد شناخت. فخاری خاطرنشان کرد که از این جهت گفت‌وگو بهترین راه‌حل برای مسائل داخلی و در سطح بین‌المللی بوده و در دیپلماسی نیز بدون جایگزین است. فخاری عنوان کرد که پیشنهاد عارف بسیار ارزشمند است و بر روش و ابزارهایی تاکید دارد که هم در تعامل میان فردی و هم بین گروه‌ها موثر است.