روزنامه جهان صنعت
1396/07/25
معمای عرضه نفتخام در بورس
طرح عرضه نفتخام در بورس که تاکنون چندین بار شکست خورده، قرار است پس از رفع مشکلات مربوط به نقل و انتقال پول بین بورس و بانک مرکزی از سرگرفته شود. علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت در گفتوگو با ایرنا درباره عرضه نفتخام در بورس بیان داشت: اجرای این طرح را با عرضه میعانات گازی که مشابه نفتخام است، آغاز خواهیم کرد. وی با بیان اینکه شرکت ملی نفت تمایل به عرضه نفتخام در بورس دارد، افزود: مسایلی وجود دارد که باید رفع شود از جمله براساس قانون، پول حاصل از فروش این اقلام باید به حساب بانک مرکزی واریز شود. مدیرعامل شرکت ملی نفت ادامه داد: بانک مرکزی اعلام کرده است شرکت سپردهگذاری مرکزی بورس را قبول ندارد، زیرا نمیشود به نهادی که غیردولتی و خصوصی است، پول واریز کنیم. کاردر خاطرنشان کرد: البته شرکت ملی نفت، بانک مرکزی و سازمان بورس در حال بررسی این موضوع و رفع موانع هستند. معاون وزیر نفت با بیان اینکه ابتدا میعانات گازی و سپس نفتخام در بورس عرضه خواهد شد، گفت: عرضه میعانات و نفتخام دارای یک فرآیند هستند بنابراین هرگاه عرضه میعانات گازی که راحتتر است به نتیجه برسد، میتوان عرضه نفتخام را آغاز کرد. گفتنی است، ایده راهاندازی بورس نفت نخستین بار در اواخر دهه 1370 و در چارچوب سیاستهای برنامه سوم توسعه کشور مطرح شد. هیات وزیران در سال 1386 ایجاد بورس نفت را به وزارت اقتصاد تکلیف کرد و به این ترتیب وزیر وقت اقتصاد که همزمان دبیر شورای عالی بورس نیز بود، سازمان بورس را به واگذاری عرضه فرآوردههای نفتی و محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران موظف کرد.آغاز فرآیند
با وجود همه چالشها در بیست و دوم تیرماه 1390 نفتخام با حضور معاون اول رییسجمهور روی تابلو معاملات بورس کالا رفت اما در همان آغاز با شکست روبهرو شد. نفتخام در این بازار در 9 مرحله دیگر عرضه شد و فقط در یک مرحله به فروش رفت. از هفدهم فروردین 1393 نیز شرکت ملی نفت ایران با عرضه دو هزار و 920 بشکه نفتخام در بورس انرژی به قیمت هر واحد سه میلیون و 60 هزار ریال، این طرح را دوباره آغاز کرد. این عرضه برای مدتی با فراز و نشیب بسیار ادامه یافت تا اینکه به علت کاهش استقبال خریداران، به بن بست خورد و متوقف شد. با شکست عرضه نفتخام، مسوولان وقت سازمان بورس و اوراق بهادار به فکر ایجاد بستر جدیدی برای عرضه نفتخام در بورس انرژی افتادند. مدیر پیشین امور بینالملل شرکت ملی نفت پیش از این درگفت وگو با ایرنا از آماده شدن زیرساختهای عرضه روزانه 100 هزار بشکه نفتخام صادراتی در بورس خبر داده و گفته بود: اجرای این طرح در انتظار تایید سازمان بورس است. وی یادآور شده بود: مقدمات و زیرساختهای عرضه نفتخام فراهم شده و فقط بخشی از مسایل مربوط به تعیین قیمت و شیوه پرداخت باقی مانده است. به گفته محسن قمصری، حتی برای نرخ نفتخام عرضه شده در بورس نیز مدل قیمتی تهیه شده و در اختیار سازمان بورس قرار دارد تا پس از تصویب این سازمان، اجرا شود.
شکستهای ادامهدار
با وجود شکست چندین باره در عرضه نفتخام در بورس، بورس انرژی دوباره در حال رایزنی برای از سرگیری این طرح است. پس از گذشت فرازونشیب بسیار، سیدعلی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی در اوایل مهرماه امسال از مذاکرات جدی برای عرضه نفتخام خبر داد و گفت: فرآیند تفاهم با شرکت ملی نفت برای عرضه نفتخام به طور جدی از اوایل مرداد تا روز گذشته دنبال شده و خوشبختانه روی بسیاری از موارد تفاهم وجود دارد. به گفته وی، در این زمینه نیاز بود تا شرکت سپردهگذاری مرکزی از طریق بانکهای عامل که فعالیتهای ارزی انجام میدهند، نسبت به انجام تسویه ارزی اعلام آمادگی کند که اکنون این امر انجام شده است. از طرفی بخش زیادی از تعیین مفاد اطلاعیه عرضه یا شرایط فروش با شرکت ملی نفت انجام شده است. مدیرعامل بورس انرژی با اشاره به تلاشهای صورت گرفته از سوی رییس سازمان بورس برای پیگیری و حل مسایل باقیمانده بر سر عرضه نفتخام، ابراز امیدواری کرد: حداکثر تا پایان سال 96 عرضه نفتخام در رینگ صادراتی بورس انرژی امکانپذیر میشود.
سیستم عرضه
از سویی دیگر در گذشته، نفتخام در بورس انرژی برای مصارف پالایشگاههای داخل کشور عرضه میشد اما در طرحهای جدید، قرار است نفتخام صادراتی به صورت ریالی و ارزی در بورس عرضه شود. طبق این طرح، خریداران میتوانند نفتخام صادراتی خریداری شده از بورس را در پایانههای صادراتی تحویل بگیرند و بر این اساس نباید آن را به کشور وارد کنند. برخی کارشناسان میگویند با توجه به تجربههای پیشین عرضه نفتخام در بورس، موفقیت این طرح چندان روشن نیست زیرا در گذشته، نفتخام عرضه شده در بورس، مشتری زیادی نداشت و نتوانست اهداف مورد نظر را تحقق بخشد. علت استقبال نکردن خریداران از نفتخام عرضه شده در بورس، قیمت بالای آن عنوان میشد. به گفته تحلیلگران، اگر وزارت نفت با در پیش گرفتن شیوه دستوری و خارج از سازوکار عرضه و تقاضای مرسوم، حاضر نشود نفت را به قیمتهای پایینتر عرضه کند، کارکرد اصلی بورس زیر سوال میرود و باید این طرح را از اکنون شکست خورده دانست. از سوی دیگر، برخی کارشناسان صنعت نفت میگویند، عرضه نفتخام در بورس باید به صادرات نفت کشور کمک کند. از این رو، تا زمانی که برای نفتخام صادراتی در بازارهای جهانی مشتری وجود دارد و میتوان با فروش نفت به قیمت روز برای کشور درآمدزایی کرد، چرا باید آن را با قیمت پایینتر به خریداران بورس عرضه کرد؟
سایر اخبار این روزنامه
مصونیت اقتصاد ایران در مقابل
دولت در انتخاب وزیر پیشنهادی علوم مستقل عمل کند
توافق جدید به جای اصلاح برجام
بالا گرفتن تنش در نقطه مرزی
معمای عرضه نفتخام در بورس
معاون وزیر راه و شهرسازی به کاهش معاملات در شهریور واکنش نشان داد؛
تقابل پرسپولیس- الهلال در نیمهنهایی لیگ قهرمانان؛
سود سهام عدالت؟... میدیم حالا!
کفش طلا !
خداکند شهردار
پیششرطهای اشتغالزایی
ضرورت برنامهریزی برای تعادل عرضه و تقاضا در بازار؛
شهردار تهران درمورد نتیجه پیگیری املاک نجومی اعلام کرد؛
گزارش «جهانصنعت» از گشایش هجدهمین نمایشگاه تلکام تهران؛
از حرف تا عمل
بهرهوری، حلقه گمشده اقتصاد کشور
بهرهوری، حلقه گمشده اقتصاد کشور
فرار هزاران شهروند کرکوک در پی حمله ارتش عراق
بدترین شهرهای جهان برای زندگی زنان
از حمایت اروپا ذوقزده نشویم!
از حمایت اروپا ذوقزده نشویم!
از حمایت اروپا ذوقزده نشویم!