طرح آماک چقدر به بهبود هوای خوزستان کمک می کند؟ تزریق 324 میلیون دلار به هوای اهواز

ایرانشهر: جنگ تحمیلی 8 ساله با حمله به استانی در جنوب غربی ایران آغاز شد. خوزستانی که در 8 سال زیر بمباران‌های هوایی و زمینی خسارت های فراوان به خود دید ولی بعد از گذشت 28 سال گذشت از پایان جنگ این بار به مصاف ریزگردها و باران‌های اسیدی رفته است.
مدتی است که خوزستان و ریزگردهایش تیتر اول اخبار را به خود اختصاص داده است. ریزگردهایی که قطع آب و برق را در این شهر تشدید کرد و نزدیک به یک ماه خوزستانی‌ها را از آب و برق محروم کرد. اما باران اسیدی علاوه بر گرد و غبار ها یکی از معضلات مردم خوزستان به خصوص اهوازی‌ها بود که در پی بارندگی‌های پاییزی مردم را به بیمارستان‌ها کشاند و نفسشان را تنگ کرد. بارانی که پس از سه سال امسال به صورت اسیدی بارید که بسیاری از مسئولان آن را تکذیب کردند. البته این اولین باران اسیدی در اهواز نبود. پاییز سال 92 بود که رسانه‌ها خبری را با عنوان بارش باران اسیدی مطرح کردند. احمدرضا لاهیجان زاده مدیرکل محیط زیست استان خوزستان در آن زمان اعلام کرد که علت بارش اسیدی را آلودگی تاسیسات نفتی، آتش زدن مزارع نیشکر، انباشت زباله، سکون هوا و رطوبت 95 درصدی دانست. بارانی که پس از سه سال دوباره در اهواز بارید اما به گفته کوروش بهادری مدیرکل هواشناسی خوزستان میزان PH آن حدود 7.8 بوده که باران اسیدی محسوب نمی‌شود.
متهم ردیف اول باران اسیدی چیست؟
تاسیسات نفتی متهم ردیف اول آلودگی‌های زیست محیطی و باران‌های اسیدی در اهواز هستند. متهمانی که به گفته سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان هوای اهواز را 8 برابر آلوده تر از حد مجاز کرده اند عواملی که در کنار گسترش شهر نشینی، افزایش سریع تعداد خودروهای سواری، شرایط عدم تطابق امکانات حمل و نقل عمومی با نیازهای واقعی جامعه شهری در کشور باعث تغییر و دگرگونی کیفیت هوای شهرهای بزرگ کشور و به ویژه استان خوزستان شده است.


طرح آماک طرحی برای بهبود هوای اهواز
مهمانی یک ماهه ریزگردها در خانه خوزستانی‌ها اگر چه مردم را خانه نشین و آنها از تنفس در هوای سالم محروم کرد ولی سبب شد رئیس جمهور و معصومه ابتکار به این استان سفر کنند تا به دنبال راه کارهایی برای حل مشکلات این استان فکری هم برای معضلات زیست محیطی تاسیسات نفتی در اهواز کنند. طرح آماک طرحی برای بهبود هوای اهواز بود که معصومه ابتکار در حاشیه بازدید رئیس جمهوری از پالایشگاه شیرین سازی کارون از آن خبر داد و گفت: علاوه بر نقشی که این طرح در کاهش آلودگی هوا دارد همچنین می‌تواند در حفظ و صرفه جویی منابع انرژی و گازها نیز موثر باشد. طرح آماک برای جمع آوری ۲۴۱ میلیون فوت مکعب گازهای ترش همراه نفت (بنگستان) در میادین اهواز و مارون و منصوری و آبتیمور و کوپال طراحی شده است. بودجه ۳۲۴ میلیون دلار برای اجرای این طرح
سرمایه گذاری شده که با هزینه های جانبی ۵۳۰ میلیون دلار هزینه اجرای طرح است.
طرح آماک چیست؟
شاید واژه آماک به گوش شما هم آشنا نباشد اما برای کسانی که در حوزه نفت سررشته دارند می‌دانند که واژه «آماک»
مجموعه ای از حروف اول میدان های نفتی است که گازهای همراه نفت تولیدی آنها در قالب یک طرح به مرحله اجرا در می آید. حرف «آ» نشانه آب تیمور، حرف «م» نشانه منصوری و مارون، حرف «ا» نشانه اهواز و حرف «ک» نشانه کوپال است. آماک (نسوزاندن گازهای همراه)، نخستین طرح تمام مکانیزه مناطق نفت خیز جنوب و یکی از پیچیده ترین پروژه های صنعت نفت است که به دست توانای مهندسان و متخصصان داخلی طراحی و در اهواز اجرا شده است. اجرای این طرح از خرداد 1379 شروع شد و تا کنون حدود یک میلیارد و 530 میلیون و 220 هزار دلار هزینه‌ در برداشته است.
یکی از محورهای مهم اجرای طرح آماک، جلوگیری از آلودگی محیط زیست و پیروی از سیاست «No Flaring» (نسوزاندن گازهای همراه) است. طرح آماک مشتمل بر انجام کامل مهندسی، خرید و ساخت 7 واحد تراکم گاز ترش، یک واحد شیرین‌سازی و یک واحد تراکم گاز اسیدی و نیز حدود 280 کیلومتر خط لوله انتقال گاز در مناطق مختلف باتلاقی، شهری، روستایی، همچنین حدود 100 کیلومتر خط انتقال نیرو و توسعه و اصلاح چند پست برق است.
فرآیند پروژه به این صورت است که با توجه به این که گازهای همراه نفت لایه بنگستان به سبب دارا بودن گاز هیدروژن سولفوره قابل استفاده نیستند و در مشعل های واحدهای بهره‌برداری ذکر شده می‌سوزند، در چارچوب طرح آماک در کنار هر یک از ایستگاه‌های بهره‌برداری یک ایستگاه تقویت فشار برای گازهای همراه احداث می شود تا گازها پس از جمع ‌آوری از طریق خطوط لوله متعدد به یک پالایشگاه شیرین‌سازی منتقل و به وسیله حلال دی اتانول آمین، گوگردزدایی و گاز شیرین تولید شود. به سخن دیگر، پیشگیری از انتشار آلاینده های زیست محیطی از طریق جمع آوری، آبزدایی و شیرین سازی گازهای ترش و تبدیل این گازها به گاز شیرین غنی، هدف اجرای این طرح است.
هدف طرح آماک چیست؟
پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران، هدف طرح آماک را در سه مورد خلاصه می‌کند که شامل 1. جلوگیری از سوزاندن حدود 241 میلیون فوت مکعب (82/6 میلیون متر مکعب) گازهای ترش همراه نفت لایه بنگستان مخازن نفت اهواز، آب تیمور، منصوری، کوپال و مارون و پیشگیری از انتشار روزانه 18هزار تن مواد آلاینده محیط زیست و جلوگیری از آلودگی هوا از طریق جمع آوری، آبزدایی و شیرین سازی گازهای ترش و تبدیل این گازها به گاز شیرین غنی 2. فرآورش گاز غنی تولیدی طرح در کارخانه های گاز و گاز مایع 800/700 و تولید مایعات گازی( ROW NGL) شیرین به منظور تامین کمبود خوراک مجتمع پتروشیمی بندر امام و گاز سبک به منظور تحویل به شرکت ملی گاز برای مصارف صنعتی و خانگی 3. افزایش تولید نفت خام از طریق برگشت مایعات گاز ترش تفکیکی به واحدهای بهره برداری نفت است.
مزایای این طرح چیست؟
با اجرایی این طرح روزانه 27هزارو800 بشکه مایعات گازی شیرین و 5 میلیون متر مکعب گاز سبک تولید خواهد شد طرح در دو فاز انجام می گیرد که بخش اول آن مربوط به تولید گازشیرین جهت ارسال به 800/700 ng- و سوزاندن گازهای اسیدی است و در بخش دوم فشار زدایی، خشک کردن و انتقال گاز اسیدی به پتروشیمی رازی جهت تولید گوگرد مد نظر قرار گرفته است. به گفته رسول راکی علیپور رییس پالایشگاه شیرین سازی کارون فاز دوم و زیست محیطی این طرح که برای
جمع آوری ۱۴ میلیون فوت مکعب ناخالصی و گاز اسیدی است هم اکنون ۹۷ درصد پیشرفت دارد و تا دو هفته آینده به بهره برداری می رسد. وی افزود: به طور میانگین هم اکنون ۱۵۰ میلیون فوت مکعب فراورش گاز صورت می‌گیرد. صنایع و تاسیسات نفتی در حدود ۶۰ درصد آلودگی اهواز را برعهده دارد که بخش مهمی از این آلودگی با بهره برداری طرح آماک قابل کنترل است. اجرای این طرح چندین بار با وعده های ناکام همراه بود که امیدواریم این بار بتوانند روی قول خود مانده تا بتوانند با اجرایی کردن این طرح تا حدودی مشکلات مردم اهواز را حل کنند.