«سيد‌حسن- ناطق»؛ نوري براي هردو جناح

آرمان- مطهره شفیعی: حجت‌الاسلام علی‌اکبر ناطق نوری و آیت‌ا... سیدحسن خمینی نام‌هایی هستند که عرصه سیاسی ایران بدون حضور آنها گویی دارای نقص است. ناطق نوری شیخی که همیشه سعی کرده با آرامش به اهداف برسد و البته در این میان از لابی برای جریان‌های دیگر حتی اگر در برهه‌ای رقیب تفکر سیاسی او بودند دریغ نکرده است. ناطق نوری در دهه 70 به عنوان یک چهره اصولگرا شناخته می‌شد و گاهی در صدر این جریان در برنامه‌ریزی‌های انتخاباتی حضور داشت. او در دوره‌های اول تا پنجم نماینده و دوره‌های چهارم و پنجم ریاست مجلس را بر عهده داشت یعنی سال‌هایی که جریان راست از قدرت زیادی در عرصه مدیریتی کشور برخوردار بود. ناطق نوری اقلیت غیر همسو با خود را نه تنها مخالف ندانست بلکه آنها را «قدر» معرفی کرد. سعید حجاریان فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره دوستی اصلاح‌طلبان با ناطق نوری می‌گوید: «ما قبلا هم رفیق بودیم و سابقه همراهی و رقابت با هم را داریم.»
سیدحسن خمینی هم‌مسیر با ناطق نوری
از سوی دیگر آیت‌ا... سیدحسن خمینی از شخصیت‌های محبوب جامعه است که با رفتار خود اعتدال و میانه‌روی را به جامعه می‌آموزد. یادگار امام را نمی‌توان به یک جریان سیاسی منسوب کرد چرا که همانند پدر بزرگش یعنی امام خمینی(ره) شخصیتی فراجناحی است و به هر دو گروه سیاسی در کشور اهمیت می‌دهد چرا که می‌داند هر یک از آنها بدون حضور دیگری نشاط و قوت ندارند. برخی دلواپسان سال‌هاست که با ایجاد شائبه اصلاح‌طلب بودن سیدحسن خمینی درصدد دور کردن بخشی از جامعه از او هستند اما یادگار امام با رفتار و حتی سکوت خود این تلاش دلواپسانه را خنثی می‌کند. آیت‌ا.. سیدحسن خمینی هم مانند شیخ نور بارها مورد هجمه دلواپسان قرار گرفته و اتهامات بی‌اساس به او و بیت امام زده شده است اما ریشه اعتدالی این خانواده بهترین پاسخ به مخالفان است. او اجازه حضور در انتخابات خبرگان سال 94 را نیافت اما به‌جای ایجاد تنش و هیاهو سکوت کرد و واکنش جامعه به عدم حضور او بهترین نتیجه برای یادگار امام بود. در همان سال بود که گروهی از دلواپسان درخصوص احتمال سخنرانی آیت‌ا... سیدحسن خمینی و حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری در یادواره سقوط هواپیمای «یاک ۴۰» و درباره احتمال تکرار واقعه شیراز در حمله به علی مطهری هشدار دادند که ‌این موضوع نشان از خشم تندروها از مسیر میانه‌روی آنهاست.
احتمال کاندیداتوری ناطق در 1400


در سال 92 اصلاح‌طلبان به حمایت از روحانی برخاستند هر چند عارف هم کاندیدا بود اما آگاه بودند که باید از روحانی حمایت شود. در این هنگامه برخی اصلاح‌طلبان به طرح کاندیداتوری ناطق نوری و حمایت اصلاح‌طلبان از او پرداختند چنان‌که فیض‌ا... عرب سرخی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب گفته بود: «زمانی که به مقطع انتخابات سال ۹۲ رسیدیم، هنوز نمی‌دانستم آقای عارف و روحانی کاندیدا هستند و در صورت نامزدی هم به طور طبیعی رأی کافی دارند یا نه؟ با توجه به شرایط موجود آن زمان به‌ این نتیجه رسیدم که به دوستان پیشنهاد کنم سراغ آقای ناطق‌ نوری بروند تا بلکه ‌ایشان را برای ثبت‌ نام راضی کنند. آقای ناطق همان کسی بود که در سال ۷۶ برای شکست ایشان تلاش کردیم. آیا این نظر جدید به آن معنی است که هویتم را از دست داده‌ام؟ خیر. حتی امروز هم برخی حمایت از آقای ناطق را کار مناسبی می‌دانند و من تقریبا فکر می‌کنم خیلی از کسانی که سال ۷۶ از رقیب آقای ناطق حمایت می‌کردند، حتی خود رقیب آقای ناطق اگر به هر دلیلی آقای روحانی نباشد، پیشنهاد کاندیداتوری ناطق را بدهند.» با توجه به ارتباط میان اصلاح‌طلبان و ناطق نوری این احتمال وجود دارد که اصلاح‌طلبان در سال 1400 از ناطق نوری بخواهند در قامت کاندیدای ریاست جمهوری وارد عرصه شود و به حمایت از او بپردازند. از سوی دیگر ناطق نوری چند سال پیش خاطره‌ای را چنین نقل کرده بود: «قبل از انتخابات ٩٢ بحث بر سر این بود که رئیس‌جمهور چه کسی باشد؟ همه ‌این افراد به من اصرار می‌کردند که کاندیدا شوم. یک روزی آقای روحانی همین بحث را مطرح کرد که آقای هاشمی گفت: شما هر دو بیایید. آقای روحانی گفت: این‌طوری که نمی‌شود و من همیشه نفر دوم فلانی بوده‌ام و ایشان اگر بیاید من حتما نمی‌آیم.» من گفتم: «بنده چون قطعا تصمیم دارم نیایم بنابراین بیا. اگر آمدی من حمایت می‌کنم و تا اندازه‌ای هم که از دستم برمی‌آمد، وظیفه‌ام را انجام دادم؛ راضی هم هستم و دعا می‌کنم.» اما جریان دیگر یعنی اصولگرایان چه دیدگاهی درباره بازگشت شیخ نور دارند؟ جریان اعتدالی و سنتی اصولگرا چندان به بازگشت ناطق نوری بی‌میل نیست چنان‌که محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین گفته است: «من همواره در محافل خصوصی و از طریق رسانه‌ها از آقای ناطق خواسته‌ام که به فعالیت‌های سیاسی بازگردند البته بعضی‌ها احتیاط می‌کنند. ایشان می‌گویند احساس تکلیف شرعی نمی‌کنم که به صحنه بیایم اما من باز هم از آقای ناطق درخواست می‌کنم که احساس تکلیف شرعی کنند و تشریف بیاورند.» برخی دیگر از اصولگرایان میانه‌رو هم مانند باهنر سخن می‌گویند یعنی آنها در اصرار برای بازگشت ناطق نوری با اصلاح‌طلبان هم نظر هستند اما اکنون کلیدی‌ترین سوال این است: آیا شیخ نور باز خواهد گشت؟
حضور در نماز جمعه
از سوی دیگر اصرار زیادی به حضور ناطق نوری و سیدحسن خمینی در جایگاه خطیب جمعه می‌شود که البته قابل کتمان نیست. دلواپسان به مانع تراشی‌های زیادی در این مسیر خواهند پرداخت اما خواست مردم موضوعی نیست که ناطق نوری و سیدحسن خمینی به راحتی از کنار آن عبور کنند. مرتضی حاجی وزیر سابق آموزش و پرورش درباره حضور اشخاصی مانند سیدحسن خمینی و ناطق نوری پشت تریبون نماز جمعه گفت: «حضور این افراد حتما به رونق نماز جمعه کمک می‌کند.» پیش از او هم حجت الاسلام غرویان، مدرس حوزه علیمه قم تاکید کرده بود: «اگر می‌خواهیم نماز جمعه برای مردم جذبه داشته باشد باید افرادی مانند سیدحسن خمینی و آقای ناطق نوری در آن حضور داشته باشند.» محمد هاشمی برادر آیت‌ا... هاشمی هم در واکنش به برخی درخواست‌ها برای حضور ناطق نوری به عنوان امام جمعه تهران گفت: تریبون نماز جمعه تریبون خاصی است و امام جمعه مسئولیت‌های ویژه‌ای دارد؛ یکی از آنها این است که واقعیت‌ها و حقایق را از این تریبون به مردم بگوید و این موضوع مستلزم شجاعت خاصی است. با عنایت به ویژگی‌های امام جمعه و وظایفی که دارد به نظرم آقای ناطق می‌تواند امام جمعه موفقی باشد.
از اصولگرایی تا میانه‌روی
ناطق نوری عضو مجمع تشخیص مصلحت هم هست و اعضای این نهاد به‌ویژه محمد هاشمی که برادر آیت‌ا... هاشمی است آشنایی بیشتری با شیخ نور و تصمیماتش دارند. چنان که وی با استقبال از بازگشت ناطق نوری به صحنه سیاسی کشور گفت: اگر او به صحنه بازگردند در طیف میانه‌رو قرار خواهد گرفت و احتمال دارد که به صورت فراجناحی عمل کند. آقای ناطق نوری در گذشته از نیروهای اصولگرا بودند؛ گذشته ‌ایشان گذشته اصولگرایی است اما در سال‌های اخیر مقداری در مواضع ایشان تعدیل حاصل شده و به طیف میانه‌رو و اعتدالگرا نزدیک شده‌اند.
ادامه صفحه 7