وزارت کشاورزی جوابگو باشد؛

گروه بازرگانی- اگرچه خاک به عنوان یکی از منابع ارزشمند به شمار می‌رود که می‌تواند در تامین امنیت غذایی کشور تاثیر بسزایی داشته باشد اما این منبع نیز همچون هوا و آب در ردیف بی‌توجهی‌ها قرار گرفته است تا جایی که در حال حاضر در زمینه خاک در بحران قرار داریم‌. این در حالی است که به گفته نمایندگان مجلس، خاک زراعی کشور به صورت قاچاقی و با قیمت نازلی به کشورهای همسایه خصوصا کشورهای حاشیه خلیج فارس فروخته می‌شود در صورتی که خاک زراعی بعد از هزاران سال فعل و انفعالات به وجود آمده و برای کشاورزی بسیار ارزشمند است‌. با این حال شرایط برای افراد فرصت‌طلب جوری فراهم شده که آنها این خاک را به صورت قاچاق از کشور خارج کرده و در دیگر کشور‌ها به فروش می‌رسانند که این موضوع در نهایت صدمات جبران‌ناپذیری را برای بخش کشاورزی دربر خواهد داشت‌.
خروج خاک از مرزها
خارج شدن خاک به صورت کیسه‌‌ای و غیررسمی از مرزها در حالی است که به گفته وزیر جهاد کشاورزی، وضعیت حفاظت از منابع عظیم خاک در کشور مناسب نیست که عمده‌ترین عامل فرسایش و از بین رفتن آن بی‌توجهی به حفاظت از خاک است‌. همچنین رییس سازمان محیط‌زیست معتقد است در زمینه خاک همچنان در بحران قرار داریم در حالی که قوانین تحمیلی مانند برنامه ششم خارج از ظرفیت‌های موجود تحمیل شده است و این برنامه با امکانات موجود در کشور سازگار نیست‌. بنابراین خارج از پایداری منابع استفاده می‌کنیم که در این باره وزارت جهاد کشاورزی باید پاسخگوی بسیاری از نیازها و درخواست‌ها باشد‌. عیسی کلانتری تاکید کرد: باید مشخص شود که چقدر آب و خاک و ظرفیت داریم! و در نهایت محیط‌زیست تخریب می‌شود اما از بالا به ما تحمیل می‌کنند که به چه‌اندازه تولید کنیم و نگاه نمی‌کنند که چقدر ظرفیت داریم‌.
در این خصوص وزیر جهاد کشاورزی نیز در مراسم بزرگداشت روز جهانی خاک تاکید کرد: آن‌طور که باید به خاک توجه نمی‌شود‌. همچنین خاک بدون هیچ بهایی در اختیار همه قرار می‌گیرد در حالی که اگر ارزش خاک بیشتر از آب نباشد، کمتر از آن نیست اما در این زمینه از نظر فرهنگ عمومی با بی‌توجهی به این نعمت تجدیدناپذیر مواجه هستیم‌. در این مراسم که به مناسبت بزرگداشت اهمیت خاک و ضرورت بهره‌برداری پایدار از آن برگزار شد، علاوه بر وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان محیط‌زیست، مسوولانی همچون علی مراداکبری معاون وزیر جهاد کشاورزی و خلیل آقایی رییس جدید سازمان‌ جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و‌.‌.‌. حضور داشتند‌.


بی‌توجهی به فرسایش خاک
وزیر جهاد کشاورزی در این مراسم اعلام کرد وضعیت حفاظت از منابع عظیم خاک در کشور مناسب نیست که عمده‌ترین عامل فرسایش و از بین رفتن آن بی‌توجهی به حفاظت از خاک است‌. محمود حجتی در مراسم بزرگداشت روز جهانی خاک اظهار کرد: اگر ارزش خاک بیشتر از آب نباشد، کمتر از آن نیست و در این زمینه از نظر فرهنگ عمومی با بی‌توجهی به این نعمت تجدیدناپذیر مواجه هستیم چراکه بدون هیچ بهایی در اختیار همه قرار می‌گیرد‌.
وی افزود: خاک در کنار آب و اراده خداوند به تولید محصولاتی کمک می‌کند که امنیت غذایی کشور را دربر دارد‌. اما آن طور که باید به خاک توجه نمی‌شود. البته با حمایت‌های بودجه‌ای که دولت در اختیار وزارت جهاد کشاورزی قرار داده است، وضعیت بهتری نسبت به گذشته در این زمینه وجود دارد‌. امروز باید به این مقوله در دو زمینه عرصه‌های تولیدی و حفاظت از فرسایش و آلودگی توجه کرد که در این زمینه طرح‌هایی مانند کشاورزی حفاظتی و... در دستور کار قرار گرفته است‌.
وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه استفاده از آب‌هایی که از دسترس خارج می‌شوند، برای تقویت و تغذیه سفره‌های زیرزمینی در دستور کار قرار گرفته است، گفت: در برخی مقاطع با دور زدن قوانین و مقررات، بخشی از این منبع عظیم از دست می‌رود و همان‌طور که کارشناسان معتقدند بخش عظیمی از فرسایش بادی و خاکی آب به خاطر بی‌توجهی‌های بشر است که با بهره‌برداری‌های بیش از حد و غیراصولی باعث از بین رفتن پایداری و پوشش گیاهی مناسب خاک می‌شود‌.
حجتی تاکید کرد: طرح‌هایی مانند مقابله با ریزگردها، بیابان‌زدایی، پوشش گیاهی، حفاظت از خاک و عرصه‌های طبیعی، آبخیزداری و‌.‌.‌. از اولویت‌های مهم و پیش روی وزارت جهاد کشاورزی است که در دستور کار این وزارتخانه و دولت قرار گرفته و به عنوان طرح‌های اقتصاد مقاومتی نیز به تصویب رسیده است‌.
در بحران قرار داریم
دبیرکل خانه کشاورز نیز در این مراسم اعلام کرد در صورت نصف شدن مصرف آب در بخش کشاورزی و افزایش سه برابری بهره‌وری تولید، بازهم خودکفا نمی‌شویم‌. همچنین با توجه به اینکه در بحران خاک قرار داریم وزارت کشاورزی باید پاسخگوی این وضعیت باشد‌.
عیسی کلانتری اظهار کرد: در بسیاری از موارد از مرز بحران گذشته‌ایم اما در زمینه خاک همچنان در بحران قرار داریم‌. این در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی باید پاسخگوی بسیاری از نیازها و درخواست‌ها باشد چراکه قوانین تحمیلی مانند برنامه ششم توسعه خارج از ظرفیت و پتانسیل کشور و به دور از پایداری است‌.
وی افزود: از سویی آب را بی‌‌رویه استفاده می‌کنیم و باعث فرسایش خاک، شوری خاک و آلودگی آن می‌شویم‌. از سوی دیگر به دلیل اینکه به عنوان مثال به گوشت قرمز بیشتری نیاز داریم، جمعیت دامی را افزایش داده و باعث از بین رفتن پوشش گیاهی می‌شویم و در واقع با یک رفتار نادرست باعث از بین رفتن محیط‌زیستی می‌شویم که در زنجیره‌ای اشتباه قرار گرفته است‌.
دبیرکل خانه کشاورز گفت: این زنجیره ناقص سبب می‌شود که نه‌ تنها همه چیز کشور از آب تا خاک و پوشش گیاهی از بین برود بلکه حیات‌وحش ما نیز به خطر بیفتد و یوزپلنگ‌ها نیز از بین بروند‌. این نشان می‌دهد هنگامی که از اول اصول را زیر پا می‌گذاریم تا آخر دیوار کج می‌رود اما باید به این نکته توجه کنیم که چقدر از خاک‌ کشور شور می‌شود، چقدر از بین می‌رود، تا چه میزان از خاک حاصلخیز در اثر مصرف نادرست مواد شیمیایی آلوده می‌شود و اساسا چقدر آب و خاک در اختیار داریم‌.
کلانتری با بیان اینکه نباید تسلیم همه توصیه‌های تصمیم‌گیران باشیم و به هر قیمتی مانند از بین رفتن و فرسوده شدن خاک تولید را افزایش دهیم، افزود: زمانی که تعداد چاه‌ها در کشور و یک سرزمین افزایش می‌یابد و میزان دریافتی کاهش پیدا می‌کند به ورشکستگی آبی می‌رسیم چراکه بیشتر از آنکه طبیعت، خاک را فرسوده کند ما خودمان آن را فرسوده می‌کنیم و با ردیف بودجه و تشکیلات و راه‌اندازی وزارتخانه‌ها، خاک، جنگل یا محیط‌زیست درست نمی‌شود بلکه باید روی فرهنگ مردم کار کنیم و به آنها حقیقت را بگوییم‌.
بهبود وضعیت خاک، معطل اعتبارات
معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز در این مراسم با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه، مجلس دولت را موظف کرده سالانه در ۵٠٠ هزار هکتار، بهبود وضعیت خاک کشاورزی انجام دهد، اظهار داشت: از سازمان برنامه و بودجه تقاضا داریم منابع اعتباری این طرح نیز در برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار گیرد و به اجرای آن اختصاص پیدا کند‌. وی تصریح کرد: البته باخبر شدیم ردیفی برای کشاورزی حفاظتی در بودجه ٩٧ دیده شده که این اتفاق بسیار مثبتی است‌.
همچنین رییس سازمان‌ جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری اعلام کرد عملکردها و اهداف در برنامه ششم توسعه در زمینه بیابان‌زدایی و آبخیزداری دو تا سه برابر نسبت به برنامه گذشته افزایش پیدا کرده است که توجه بیشتر مسوولان و منابع مالی مضاعف‌تری را می‌طلبد‌.
احتمال واردات تخم‌مرغ
همچنین حسن رکنی معاون وزیر جهاد کشاورزی در حاشیه این مراسم اعلام کرد که بازار تخم‌مرغ به زودی با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و عرضه مستقیم متعادل می‌شود اما در صورت محقق نشدن این هدف، مجوز واردات تخم‌مرغ صادر شده است. وی اظهار کرد: تنظیم بازار تخم‌مرغ به اتحادیه ذیربط واگذار شده و نوسانات به وجود آمده در سال جاری نیز به دلیل خلا به وجود آمده ناشی از بیماری آنفلوآنزای طیور در سال گذشته بوده است که اقدامات لازم در این زمینه انجام شده و تولید تخم‌مرغ در حال بازگشت به شرایط قدیم خود است.
ضرورت بهبود مدیریت خاک
همچنین رییس انجمن علمی خاک در مراسم بزرگداشت روز جهانی خاک با بیان اینکه بزرگ‌ترین سرمایه هر کشور خاک است اظهار کرد: اگرچه امروز در کشور مشکل کمبود آب وجود دارد اما نباید مدیریت آب و خاک را از هم جدا کرد چراکه نقطه قوت در هر کشوری در خاک نهفته است‌.
منوچهر گرجی افزود: در 10 گرم خاک به اندازه کره زمین موجود زنده وجود دارد، از این‌رو حفظ و صیانت از این سرمایه ملی امری ضروری است‌.
او با اشاره به پیامدهای از بین رفتن خاک در هر کشور بیان کرد: تنظیم‌کننده و توزیع‌کننده آب همین خاکی است که توازن آن به سبب از بین رفتن خاک، افزایش سیل‌ها و خشک شدن چشمه‌ها در بسیاری از مناطق از بین رفته است‌.
این مقام مسوول افزود: 2/1 درصد حجم کل آب‌های موجود در جهان را آب‌های شیرین سطحی تشکیل می‌دهد درحالی‌که میزان رطوبت هشت برابر آب رودخانه‌هاست‌. به گفته وی از 400 میلیارد مترمکعب آب موجود حدود 300 میلیارد مترمکعب آن تبخیر می‌شود‌.
رییس انجمن علمی خاک با اشاره به اینکه خاک دارای مزیت‌های نسبی فراوانی است، تصریح کرد: با توجه به آنکه خاک کشور در تابستان پنج تا شش درجه سردتر و در زمستان تا 20 درجه گرم‌تر می‌شود، از این رو این امر در افزایش محصول و جلوگیری از تبخیر و یخ‌زدگی نقش بسزایی دارد‌. وی گفت: کمبود منابع آبی به‌طور جدی توسط مسوولان مطرح می‌شود چراکه با بهبود مدیریت خاک می‌توان از هدررفت آب جلوگیری کرد‌.