روزنامه ابتکار
1396/09/22
سید علی محقق رفتار زمین عوض شده‌است، رفتار ما چطور؟
بار دیگر زمین به ایران ما تلنگر زد و دو نقطه در شرق و غرب کشور دو زلزله جدید و 6 ریشتری را تجربه کرد. این زلزله ها در حالی است که فقط یک ماه از زلزله مهیب غرب کرمانشاه گذشته است.حداقل همین مدت زمان هم از آغاز موسم سرما و برف و باران می گذرد و تاکنون غرب کشور و منطقه زلزله زده سه مرحله باران و برف و موج سرما و توفان را تجربه کرده است. در روزهای اولیه پس از زلزله و متعاقب تامین نیازها و مایحتاج اولیه، قرار بود که باتوجه به آغاز فصل سرما، مساله اسکان موقت زلزله زدگان به عنوان یک اولویت مهم و فوری در دستور کار نهادهای مختلف و خیرین و سلبریتی ها قرار گیرد. بلافاصله شبکه های اجتماعی و رسانه های رسمی را موج و مسابقه تامین کانکس برای زلزله زدگان فرا گرفت. قرار بود که حدود 15 هزار خانوار بی خانمان شده به سرعت از چادرهای برزنتی و پلاستیکی به کانکس‌ها و سایت پلانهای مجهز منتقل شوند تا از گزند باد و باران و برف و سرما در امان باشند. اکنون اما یک ماه از آن روزها و آن وعده های رسمی و غیررسمی می‌گذرد، سوز سرما به اوج رسیده و آسمان نیمی از تعهد خود برای بارش تا 300 میلی متری در اقلیم کرمانشاه را به انجام رسانده است، اما هنوز از تامین کانکس‌ها و ایجاد سایت پلان های وعده داده شده خبری نیست و چادرهای پارچه ای و برزنتی و پلاستیکی همچنان تنها سرپناه زمستانی عمده مردمان زلزله زده سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی، قصرشیرین،
اسلام آباد و .... است.
فرماندار سرپل ذهاب که پیشتر نیاز زلزله زدگان این شهرستان را 8 هزار کانکس عنوان کرده بود، روزهای گذشته گفت که هنوزبیش از 90 درصد زلزله زدگان این شهرستان در چادر به سر می برند. این مقام دولتی تعداد کل کانکس‌هایی که تاکنون وارد شهرستان سرپل ذهاب شده را 600 مورد اعلام کرد و گفت از این تعداد تعداد تنها 200 مورد مربوط به تعهدات بنیاد مسکن بوده که آن هم با همکاری ارتش عملی شده و مابقی را افراد خیر و بخش خصوصی تامین کرده اند. فرماندار قصرشیرین هم گفته است که بیش از 90 درصد زلزله زدگان در چادر هستند و فقط حدود 100 کانکس از سوی خیرین درروستاها توزیع شده است. مشاهدات عینی می گوید که در ثلاث باباجانی اوضاع بسیار بدتر از سرپل ذهاب و قصرشیرین است و قریب به اتفاق زلزله زدگان در چادر مشغول دست و پنجه نرم کردن با سرما و باد و برف و باران هستند.
ادامه این روند یعنی که عمده کودکان و زنان مناطق بحران زده غرب کرمانشاه باید مابقی شب های سرد و روزهای بارانی پیش رو و زمستان امسال را هم زیر چادر به انتظار کانکس بگذرانند، چون آنانی که مسئول مدیریت بحران در کشور هستند، همچنان نحوه مواجهه با بحران و رفتار در مواقع بحرانی را یاد نگرفته اند. انگار که به طور کلی کسی در روزهای آرامش به فکر تامین زیرساخت های لازم برای روز بحران نیست و هیچ نقشه راه و ساختار و سازوکاری برای مواجهه با ابعاد مختلف یک بحران وجود ندارد و دستور کار برای کنترل و مدیریت بحران در زلزله زمستانی با زلزله تابستانی فرقی ندارد و اساسا شاید دستورکاری برای چنین بحران هایی وجود نداشته باشد و همگی پس از قوع حادثه، باری به هرجهت و لاک پشت وار و در قالب همان بروکراسی اداری روزهای عادی به رتق و فتق امور مشغول می شوند و صرفا امیدوارند که بخشی از مسائل و مشکلات مانند همین تامین سرپناه موقت زلزله زدگان در زمستان با رسیدن بهار مشمول مرور زمان شود و از موضوعیت خارج شود یا دستی از غیب مشکلات را رفع و رجوع کند.
نگاهی به نقشه پراکندگی گسل ها در ایران هشدار می دهد که زمین زیرپای ما ناآرام است. حالا دیگر همگان این را می دانند که رفتار زمین با ما می تواند هولناک باشد. اما واقعیت این است که به یاد آوردن رفتار آنان که مسئول نجات جان مردم در زمان بحران و تامین آسایش آنان پس از بحران هستند، این هولناکی را دو چندان می کند. بر اساس نقشه گسلی ایران در سرتاسر ایران فقط نوار سنندج - سیرجان شامل بخش های کوچکی ازاستان اصفهان، مرکزی، همدان و کردستان و همچنین منطقه ای در جنوب اهواز به سمت آبادان و خرمشهر از لرزه‌خیزی پایینی برخوردار است، اما بقیه مناطق ایران از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب جزو مناطق به شدت زلزله خیز جهان هستند.
کما اینکه به فاصله یک ماه از زلزله مهیب غرب کرمانشاه و ده روز پس از زلزله 6.1 ریشتری هجدک کرمان، شب دوشنبه مرزایران و عراق و مناطق ازگله و سرپل ذهاب را یک زلزله 6 ریشتری لرزاند و چند ساعت بعد هجدک کرمان یک زلزله 6.2 ریشتری جدید دیگر را تجربه کرد. هجدک ده روز پیشتر هم زلزله ای با همین شدت را تجربه کرده بود. زلزله های 6 ریشتری ازگله و هجدک شاهدی بر ادعاهای اخیر مبنی بر تغییر رفتار زمین با ماست. خدا را شکر کانون هر دو زلزله دور از مناطق پرجمعیت بود. اما اگر این دو زلزله همزمان چند کیلومتر این سوتر یا آن سوتر و نزدیک به شهرهای پرجمعیت دو استان کرمانشاه و کرمان اتفاق می‌افتاد، تکلیف چه بود؟ هیچ کس نمی داند و بعید می‌دانم حتی مسئولان ارشد مدیریت بحران در کشور برای چنین روزی فکری کرده باشند. ماجرای
بی برنامگی در تامین سرپناه زمستانی زلزله زدگان کرمانشاه که نشان می دهد حتی برای یک زلزله با خسارت و تلفات نسبتا محدود ( مانند کرمانشاه) هم دستورکار و مدیریت بحران موثری برای مقاطع مختلف پس از زلزله درکار نیست، چه برسد به اینکه همزمان دچار دو یا چند لرزش زمین یا چیزی شبیه آن شویم.
به هرحال شواهد می‌گوید که دوران ناآرامی زمین بعد از صدها سال مجددا آغاز شده و رفتار زمین عوض شده است، کاش ما هم رفتارمان را عوض کنیم ...
سایر اخبار این روزنامه
حسن روحانی:
قدس پایتخت دولت فلسطین خواهد بود
«ابتکار» فراز و نشیب‌های برگزاری یا حذف آزمون سراسری را بررسی کرد
فرجام کنکور
فعالان سیاسی در گفت‌وگو با«ابتکار» فضای حاکم بر رابطه مردم با حسن روحانی را بررسی کردند
اسحاق جهانگیری:
مدیران بی انگیزه آویزان کشور شده اند
سید علی محقق
رفتار زمین عوض شده‌است، رفتار ما چطور؟
مراسم مشایعت پیکر هفت کوهنورد خراسانی جان باخته در ارتفاعات اشترانکوه برگزار شد
مرثیه ای برای یک تشییع
«ابتکار» از مصوبه مجلس برای تایید حق اقلیت‌های مذهبی و نامزدی شان در انتخابات گزارش می‌دهد
گزارش « ابتکار» از حواشی افشای نامه عیسی کلانتری به جهانگیری
دعوا بر سر آب بالا گرفت
