جای خالی آموزش عمومی








یاسمن صادق شیرازی
زمین لرزه‌ای با شدت ۴٫۲ ریشتر بامداد چهارشنبه تهران و کرج را برای چندمین بار لرزاند. همین لرزش 3 ثانیه‌ای کافی بود تا دوباره تعدادی از مردم پایتخت و کرج راهی خیابان‌ها شوند. آن‌طور که برخی از کارشناسان زمین شناسی می‌گویند این لرزش به‌عنوان پس لرزه زلزله 29 آذر تهران اتفاق افتاده است. با اینکه شدت این زمین لرزه کم‌تر از قبل بود اما باز خیلی‌ها به خاطر ترس از ریختن آوار و خراب شدن خانه هایشان تا صبح نخوابیدند. بر اساس اعلام مرکز «لرزه‌نگاری کشور» کانون این زمین‌لرزه در عمق ۱۲ کیلومتری زمین و در ۴ کیلومتری ملارد (استان تهران)، ۷ کیلومتری مشکین دشت (استان البرز) و ۷ کیلومتری صفا دشت (استان تهران) بوده است. گزارش‌های مردمی نشان می‌دهد لرزش زمین حتی در اسلامشهر و کرج نیز احساس شده است. البته تعدادی از مردم تهران لحظه زمین لرزه در خواب بودند و تعدادی هم با تماس اقوام و آشنایان خود از خطر زمین لرزه مطلع شدند.
تجمع دوباره مردم در خیابان‌ها و پارک ها
دقایقی پس از زمین لرزه بامداد چهارشنبه، مردم «تهران»، «ملارد»، «اندیشه» و «کرج» دوباره هراسان به خیابان‌ها ریختند و در پارک‌ها تجمع کردند. به‌دنبال هجوم تعداد زیادی از مردم در مراکز عمومی برخی از خیابان‌های شهر تا ساعت‌ها دچار ترافیک سنگین شدند. هرچند تعداد افرادی که پس از لرزش زمین به خیابان‌ها ریختند کمتر از قبل بود. چراکه این اتفاق در حوالی ساعت یک بامداد اتفاق افتاد زمانی که خیلی از مردم در خواب بودند.با این حال اغلب مردم ساکن غرب تهران معتقدند این زمین لرزه برای آنها محسوس‌تر از دیگران بوده است. خانم «شریفی» که در محله «صادقیه» زندگی می‌کند، می‌گوید پس از لرزیدن دوباره زمین با خانواده‌اش تا ساعت‌ها در خیابان بودند:«از ترس زمین لرزه تا صبح نتوانستیم بخوابیم. به همراه اقوام نزدیک‌مان چند ساعت در خیابان‌ها گشت زدیم. در آخر وقتی به خانه بازگشتم باز نتوانستم بخوابم.تا ساعت‌ها به لوستر خانه‌مان نگاه می‌کردم و استرس داشتم.»
در این میان تعداد زیادی از ساکنان شرق و مناطق دیگر صبح روز بعد از زمین لرزه تهران باخبر شدند. آقای «نویدی» می‌گوید ساعت ده شب خوابیده و صبح در تاکسی از زمین لرزه باخبر شدند: «فکر می‌کنم شدت زمین لرزه در محله ما کم‌تر بوده چون هیچ‌کدام از اعضای خانواده‌مان بیدار نشدیم.»
رونق بازار شایعه در فضای مجازی
دقایقی پس از زمین لرزه تهران دوباره بحث حاشیه‌های مجازی در شبکه‌های اجتماعی داغ شد. به طوری که تعدادی از کانال‌های تلگرامی و اینستاگرامی شروع به پخش تصاویر زمین لرزه کردند و حاشیه‌های جدیدی را در این شبکه‌ها ایجاد کردند. شمار زیادی از مردم پس از زمین لرزه تا ساعت‌ها در گروه‌های تلگرامی و صفحات مجازی در حال جست و جو بودند تا زودتر از دیگران از خطر احتمالی باخبر شوند. با این حال چند ساعت پس از زلزله «پلیس فتا» اعلام کرد با افرادی که بخواهند با ایجاد شایعه از زلزله در فضای مجازی آرامش جامعه را برهم بریزند، برخورد خواهد شد.
تشکیل جلسه ستاد بحران به‌دنبال زلزله اخیر
در پی این زمین‌لرزه، ستاد مدیریت بحران استان تهران به ریاست استاندار تهران در محل این استانداری تشکیل جلسه داد. «محمدحسین مقیمی»، استاندار تهران، در تماس تلفنی با فرمانداران ملارد و شهریار، ضمن اعلام آماده‌باش نیروهای امدادی، بر ضرورت حضور عوامل مدیریت بحران در منطقه تأکید کرد. استاندار تهران از شهروندان خواست تا از شتابزدگی و حرکت با خودرو‌ها در معابر بپرهیزند و گفت: شهروندان آرامش خود را حفظ کنند و به موارد ایمنی که در این مواقع لازم است رعایت شود توجه داشته باشند و از شتابزدگی و حرکت خودروها در معابر خودداری کنند. بر اساس گزارش سازمان اورژانس کشور تاکنون این حادثه هیچ خسارتی نداشته است. همچنین، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی اعلام کرد که تماسی مبنی بر تخریب یا حادثه مرتبط با زلزله با سامانه ۱۲۵ گرفته نشده است.
ضرورت آموزش مردم در مواجهه با زلزله
یکی از شهروندان تهرانی در منطقه صادقیه تهران درباره زلزله 4/2 ریشتری بامداد روز چهارشنبه می‌گوید: این روز‌ها هر کجا که می‌روی مردم درباره آثار زلزله و آمادگی‌های لازم در خصوص این پدیده طبیعی حرف می‌زنند پس بهتر است شیوه‌ها و راهکارهای لازم درمواجهه با زلزله به مردم از طریق رسانه ملی، مطبوعات و شبکه‌های مجازی به زبانی ساده آموزش داده شود .وی می‌افزاید: بیشتر مردم نمی‌دانند در زمان وقوع زلزله چه کاری انجام دهند تا کمتر صدمه بیینند لذا کسانی که مدیریت بحران را برعهده دارند وظیفه دارند از طریق رسانه‌ها و ابزار‌های اطلاع‌رسانی این خلأ آموزشی را پر کنند .احمد کامرانی از شهروندان شهرکرج نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما معتقد است: اگر به مردم آموزش‌های لازم داده شده بود خیلی از مشکلات و حوادثی که جان مردم را در زمان زلزله تهدید می‌کند پیش نمی‌آمد. وی اظهار می‌دارد: چه سازمان و یا نهادی مسئول آموزش مردم در زمان بحران است؟ البته رسانه‌ها تا حدودی در این زمینه اطلاع‌رسانی می‌کنند اما مهم‌ترین مسأله نبود آموزش علمی در مواجهه با این پدیده طبیعی است .به نظرم رادیو و تلویزیون و روزنامه‌ها و حتی آموزش و پرورش و خیلی از نهادهای آموزشی دیگر نیز باید از همین امروز کار آموزش به مردم راآغاز کنند چرا که تأخیر در این زمینه خسارت سنگین جانی و مالی را به دنبال خواهد داشت.

نیم نگاه

شهردار تهران:
مردم در زمان وقوع زلزله از محله خود خارج نشوند
شهردار تهران گفت: مردم در زمان وقوع زلزله از محله خود خارج نشوند چراکه این ترددها موجب می‌شود عملیات کمک‌رسانی با مشکل انجام شود. خواهش دوم من مربوط به مراجعه به پمپ بنزین‌ها است. بسیار عجیب است که زلزله اتفاق بیفتد و مردم در پمپ بنزین‌ها باشند. این کار بسیار خطرناکی است که هفته پیش از سر گذراندیم. به گزارش ایسنا محمدعلی نجفی در جریان تشکیل  جلسه ستاد مدیریت بحران با اشاره به تجربه زلزله هفته گذشته در ملارد و هماهنگی صورت گرفته میان دستگاه‌های مسئول، گفت: تجربه بار اول به ما کمک فراوانی کرد؛ چرا که به مجرد وقوع پس لرزه شب گذشته هر دستگاهی می‌دانست چه کاری باید انجام دهد و اقدامات خود را بلافاصله انجام داد. به گفته نجفی آن بخش از نیازهای دستگاه‌ها که در اختیار شورای هماهنگی مدیریت بحران شهر تهران و شهرداری تهران خواهد بود در اسرع وقت برطرف خواهد شد و سایر ملزومات مورد نیاز نیز در دولت و مجلس شورای اسلامی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد تا حداقل نیازهای دستگاه‌ها برای اجرای مأموریت‌های محوله در زمان بروز بحران تأمین شود.