بررسی نرخ اسکان مسافران در مشهد، از هتل 5 ستاره تا کمپ روباز

 اواخر هفته گذشته بود که مادربزرگ عزیزتر از جان، هوای رفتگان رحمت شده به سرش افتاد و دلش خواست بهشان سری بزند و به قول خودش دمی با آنان درد و دل کند. هر کدام به فراخور حال خود تدارکی دیدیم و به سوی آرامستان «بهشت رضا(ع)» روانه شدیم. کمی با ماشین بین بلوک ها دور زدیم و شماره ها را خواندیم تا قطعه مورد نظر را یافتیم. در همین حین، موردی نظرم را جلب کرد؛ دو خودرو دورتر از ما کنار جدول ایستاده بودند. فرشی روی زمین پهن بود و خانمی روی پیک نیک غذا درست می کرد. چند بچه با هیاهوی زیاد دنبال هم می دویدند و بازی می کردند. به دو تا از درختان کنار جدول طنابی بسته شده بود که روی آن لباس انداخته بودند. آن چنان گرم تماشای شان بودم که صدای مادر جان مرا از جا پراند: «به چی نگاه می کنی مادر؟ این ها زوارند. اومدن اینجا اتراق کنند. ببین، لباس هم شستند...» جواب دادم: «استراحت که کردند، می روند. قبلا هم شنیده بودم که از بهشت رضا برای اسکان موقت زائران پیاده استفاده می کنند.» مادر جان ادامه داد: « اینجا همه چیز هست، نگهبان هم داره، تا آخر سفرشون می تونن همین جا اقامت کنن.» با تعجب گفتم: «شب که دیگه نمی مونن! یعنی فکر نکنم اجازه بدن. تازه اگر هم بشه، کی حاضره شب ها اینجا بخوابه؟». مادر جان لبخندی زد و گفت: «کسانی که این جا خوابیدند بی آزارند مادر...». گرچه هیچ وقت نتوانستم کشف کنم که آیا آن خانواده شب را در آرامستان ماندند یا نه، فکرشان حسابی مرا درگیر کرد؛ در شهر به این بزرگی بعید است که جای کافی برای اسکان زائران نباشد، پس مشکل اصلی همانا هزینه های اقامت است. راستی مگر خرج یک شب ماندن در مشهد چقدر می شود؟ اینجا بود که دخل و خرج بر آن شد که خودش را به مثابه یک مسافر جا بزند تا ببیند متولیان امر برای چند روز اقامت در این شهر چه راه هایی پیش پایش می گذارند.
 
هتل داریم از همه رنگ
شهر مشهد چیزی که کم ندارد هتل است، از یک تا پنج ستاره. برخی معتقدند که رتبه بندی هتل ها در ایران استاندارد جهانی ندارد، با این حال شواهد و قراین نشان می دهد که وضعیت هتل های پرستاره شهر، نسبت به بقیه اساسا توفیر می کند. امکاناتی که ارائه می شود نه فقط به درجه بندی محل اقامت که به آپشن های انتخابی مسافر نیز بسته است. اتاق های معمولی در شرایط یکسان ارزان تر از انواع لوکس آن هستند؛ مثلا نرخ هر شب اقامت در اتاق یک تخته معمولی در یک هتل پنج ستاره 200 هزار تومان آب می خورد، درحالی که اگر نوع لوکسش را بخواهیم 40 هزار تومان گرانتر می باشد. در برخی هتل ها، ظرفیت اتاق را با ارائه یک تخت اضافه افزایش می دهند: «ظرفیت: 3 نفر + یک تخت اضافه» که گاهی از نظر قیمت می تواند متفاوت باشد، گاهی هم نه. اغلب مراکز اقامتی که دست کم سه ستاره باشند، هزینه اتاق را با وعده صبحانه حساب می کنند. البته اتاق های «فولبرد» هم طرفداران زیادی دارد، خصوصا ایامِ به گفته مشهدی ها «زوّاری». در این صورت هزینه پرداختی برای هر شب، شامل اقامت و سه وعده غذایی می شود که بالتبع قیمت بالاتری هم دارد. مثلا در یک هتل، اتاق چهار تخته با صبحانه 270 هزار تومان است ولی اگر فولبرد باشد، نرخش به شبی 420 هزار تومان می رسد.برخی اتاق ها تا 6 یا حتی 7 تخت هم تجهیز می شوند، اصولا کسانی که به صورت خانوادگی مسافرت می کنند، سوئیت یا هتل آپارتمان ها را ترجیح می دهند. پرواضح است که به واسطه مستقل بودن و شاید امکانات بیشتر، هزینه شان نیز بیشتر از اتاقی با ظرفیت مشابه در می آید. البته «کانِکت»ها هم می توانند گزینه خوبی برای انتخاب باشند؛ اتاق هایی که از داخل با یک در، به اتاق مجاورشان راه دارند و افراد می توانند براحتی بین آن دو رفت و آمد کنند. گاهی در فهرست انواع اتاق های دو تخته به «تویین» و «دابل» بودن آن اشاره می شود که عموما از لحاظ قیمت تفاوتی با هم ندارند. تنها فرقشان مربوط به نوع تخت است: دابل به یک تخت بزرگ دو نفره و تویین به دو تخت مجزا اطلاق می شود. پس اگر همراه شما اندکی بدخواب تشریف دارد، بهتر است که «تویین» ها را انتخاب کنید. در هر صورت برای انتخاب هتل و مقایسه آن ها از نظر قیمت، کیفیت و زیبایی می توانید از سایت های رسمی و دارای مجوز برای رزرو هتل استفاده کنید.
«منزل» یا مهمانپذیر، مسئله این است
مهمانپذیرها یا مسافرخانه های مشهد، مراکز اقامتی عموما کوچکتری هستند که اغلب در اطراف حرم، به ویژه خیابان های امام رضا(ع)، شیرازی یا طبرسی متمرکز شده اند و 2 تا 12 دقیقه از حرم فاصله دارند. قیمتشان در کل پایین است و بنا به موقعیتشان و امکاناتی که ارائه می دهند متفاوت. نرخ ها از شبی حدود 25 هزار برای هرنفر شروع می شود و تا 100 هزار تومان هم می رسد. یکی از این مهمانپذیرها هزینه یک شب اسکان را برای هر نفر 15 تا 30 هزار تومان تعیین کرده که اگر همراه با غذا باشد این رقم به 30 تا 70 هزار تومان تغییر می کند. ناگفته نماند که این قیمت ها در ایام مسافرت به ویژه آستانه سال نو، تا حدی رشد خواهند کرد. مهمانپذیرها اصولا خیلی تمیز و منظم نیستند و خدماتشان در مقایسه با هتل های ستاره دار محدود است. پس اگر وسواسی هستید یا کمی غرغرو تشریف دارید، ممکن است اقامت در مسافرخانه ها چندان برایتان خوشایند نباشد.اما مهمانپذیرها تنها محل های اقامتی ارزان قیمت نیستند. در جای جای مشهد، اتاق، آپارتمان، سوئیت و منزل اجاره ای برای مسافران وجود دارد که گاهی می توان آن ها را زودتر هم رزرو کرد. لازم نیست به خودتان زیاد زحمت بدهید و دنبالشان بگردید. با یک مراجعه ساده به سایت های خرید و فروش معروف، می توان آگهی هایی را از این دست به راحتی یافت. حتی بنا بر تجربه برخی مسافران، اگر دور و اطراف حرم گشتی بزنید، فعالان این حوزه خود به خود شما را شناسایی کرده و بدون آن که سوالی پرسیده باشید پیشنهاد مکانی مناسب برای اقامت را مطرح می کنند. بر اساس اطلاعاتی که دخل و خرج گرد آورده، نرخ سوئیت آپارتمان یک خوابه برای 3-2 نفر شبی 60 هزار و دو خوابه برای 5-4 نفر 80 هزار تومان است. البته به ازای هر نفر اضافه 10 هزار تومان به قیمت افزوده می شود. همچنین، هزینه اقامت در منزل شخصی از 100 تا 200 هزار تومان برای هر شب متغیر است. جدای از این ها سالن های برخی هیئت ها یا حسینیه ها هم به مسافران اجاره داده می شود: برای 50 نفر شبی 350 هزار و برای 35 نفر شبی 250 هزار تومان. در عین حال، این نرخ ها چندان هم ثبات ندارد و بسته به موقعیت و شرایط محل، عرضه و تقاضا در بازه زمانی خاص و حتی وضعیت آب و هوای مشهد، می تواند افزایش یابد. جدای از این ها، شکل و ظاهر مسافران، نوع ماشین زیر پایشان و میزان آگاهی آن ها نسبت به نرخ مکان های اقامتی، در تعیین قیمت ها موثر است.
گذران تعطیلات در مدرسه
همیشه کلاس های درس یکی از مهمترین مکان های اسکان مسافران به ویژه در نوروز بوده است، البته نه همه آنان. این تسهیلات صرفا به فرهنگیان داده می شود و با ثبت نام و طی چند مرحله کاغذبازی صورت می گیرد. مدرسه ها زیر نظر ستاد اسکان تجهیز می شوند و قیمتشان ربطی به فاصله آن ها از حرم ندارد. بلکه درجه بندی آن هاست که نرخشان را تعیین می کند. در مدارس درجه یک، کلاس ها دارای تخت و سرویس خواب هستند. فرش، تلویزیون و یخچال برای هر کلاس تدارک دیده شده و هزینه شان شبی 28 هزار تومان است. کلاس های درجه دو، تختخواب ندارند ولی بقیه امکاناتشان مانند درجه یک بوده و شبی 24 هزار تومان در می آید. در کلاس های درجه سه، فقط موکت و چند تا پتو وجود دارد. یخچال و تلویزیون به صورت مشترک است و نرخشان شبی 18 هزار تومان. در راهرو اصلی مدرسه چند گاز رومیزی برقرار می شود تا امکان پخت و پز نیز فراهم گردد. البته برای حفظ نظم و امنیت مسافران، ساعت ورود و خروج مشخص می شود و جز در مواقع اضطراری، درها در ساعت های ممنوعه بسته می مانند.علاوه بر این، دخل و خرج کشف کرده که در مشهد سه خانه معلم یا همان زائرسرای فرهنگیان نیز وجود دارد، با  اتاق هایی مجلل و «مبله». اما گویا برای اقامت در آنجا محدودیت هایی هست. مسئول تعاون یکی از ادارات آموزش و پرورش در این باره می‌گوید: «این مکان ها فقط برای مدیران و مسئولان است، نه برای آموزگاران یا خانواده هایشان. اگر هم تماس بگیرید و برای اقامت بپرسید، می گویند که همه اتاق ها رزرو هستند!»
چادر نشینان و کمپ های ارزان
پیشتر از این ها، مردمی که به مشهد سفر می کردند در هر جایی که میلشان می کشید چادر می زدند و برای خود یک اقامتگاه برپا می کردند؛ از پارک ملت گرفته تا زیرگذر حرم رضوی. اما به دنبال مشکلات عدیده ای که برای مسافران و ایضا مجاوران پیش آمد، شهرداری مشهد تصمیم گرفت مکان های ویژه ای را برای چادر زدن و اتراق زائران تدارک ببیند که طی این سال ها با نام «کمپ زائر» معروف شده اند، از جمله کمپ «بابا قدرت» در ابتدای میدان فرودگاه، «پارک وحدت» در بولوار ولایت و «پارک غدیر» ابتدای جاده نیشابور- مشهد. در اغلب کمپ ها، حمام، سرویس بهداشتی و وسایل پخت و پز وجود دارد و در ایام پذیرش مسافر، حضور نیروی انتظامی، هلال احمر و آتش نشانی پررنگ است. هنوز نرخ دقیقی برای هر شب اقامت در کمپ ها مشخص نشده، اما پارسال قیمت ها از 13 تا 25 هزار تومان برای 24 ساعت اقامت متغیر بود. با توجه به نمودار رشد قیمت ها در سال های گذشته، دخل و خرج پیش بینی می کند که این رقم به 17 تا 30 هزار تومان برسد.
با آن که گفته می شود امکانات رفاهی نسبی در کمپ ها برقرار شده، اما واقعیت آن است که مهمانان چنین مکان هایی باید تا دندان مجهز باشند و پوست مبارک را در باب چند مسئله کلفت نمایند: نخست؛ به سبب محدود بودن سرویس های بهداشتی، صبوری و توانایی بالا در کنترل قضای حاجت ضروری می باشد! دوم؛ چون این کمپ ها در فضای باز دایر می شود، داشتن شهامت و توان تعامل با انواع حشره، خزنده و شاید جونده الزامی است. سوم؛ نظر به این که «اگر شیء قیمتی شود مفقود، نگهبان کمپ مسئول آن نخواهد بود»؛ توصیه می‌شود مسافران چهار چشمی مراقب اموال خود باشند.
 
تجربیات شما
سوالات و تجربیات خود را برای ما ارسال کنید 2000999 - 09033337010



 
غذای دل بخواهی
خانم واحدی و خانواده اش از گرگان به مشهد آمده اند و سه روز است که در یک هتل سه ستاره اطراف حرم اقامت دارند. آنها اتاق فولبرد رزرو کرده بودند، اما حالا فکر می کنند که تصمیم اشتباهی گرفته اند: « ما می توانیم سه وعده غذای اصلی را از منوی بوفه انتخاب کنیم. ولی این جا [مشهد] وضعیت خورد و خوراک خوب است و هر جور غذایی با هر قیمتی پیدا می شود. در این مدت فقط دوبار در هتل غذا خوردیم، بچه ها غذاهای دلخواه خودشان را می خواهند، خوب ما هم همین طور...» همسرش لبخند می زند و می گوید: «به نظرم «فولبرد» به درد کسانی می خورد که وسیله [نقلیه] ندارند و نمی توانند زیاد دور بروند، یا کسانی که مدت کوتاهی فقط به قصد زیارت آمده اند و حوصله ندارند برای خوردن وقت بگذارند».
اسم های غلط انداز
خانم و آقای جوانی که خود را ایوبی معرفی می کنند، یک هفته است که مهمان هتلی 5 ستاره شده اند. از نظر آنان «همه چیز آرومه» و کاملا راضی هستند. با این حال، آقای ایوبی به نکته جالبی اشاره می کند: «در هتل های لوکس یکی از شگردهایی که با کمک آن اتاق گرانتر به آدم قالب می کنند، اسم های عجیب و غریبی است که روی اتاق ها می گذارند. مسلما هر چه گرانتر باشد منظره بهتر و امکانات زیادتری دارد. اما گاهی این تفاوت ها، به مقدار پول بیشتری که می دهید نمی ارزد. پس بهتر است بدون خجالت، اول درباره تمام شرایط و ویژگی های اتاق بپرسید، بعد آن را بگیرید.»
 کمپ خوب، کمپ بد
آقای گل محمدی پنج سال متوالی است که همراه خانواده اش به مشهد می آید و در کمپ های زائر اقامت می کند. به گفته او، وضعیت کمپ ها «بگیر نگیر» دارد: «روزهای اول سال، آب و هوای مشهد چندان پایدار نیست، گاهی اوقات به اندازه زمستان سرد می شود. پارسال مسئولان کمپ غدیر به ما بخاری تحویل دادند، ولی اگر برف و باران ببارد در بعضی کمپ ها جای کافی برای چادر زدن زیر سقف نیست.
 از نظر نظافت محیط و سرویس های بهداشتی هم ضعیف عمل می کنند چون تعداد پرسنل شان کم است، البته آدم باید حق را بگوید، مردم هم اصلا رعایت نمی کنند. در کمپ ها امنیت برقرار است اما خودتان باید مواظب اموالتان باشید. دوسال قبل، تخته اسکیت پسرم را دزدیدند، آخر هم معلوم نشد کار که بوده! در کل نمی توان گفت کمپ های زائر خوب هستند یا بد، این طور که ما فهمیدیم، هرسال یک جای کار می لنگد...».