«ابتکار» دلایل افزایش نرخ ارز و تبعات آن را بررسی می کند صعود ارز در سکوت بانک مرکزی

سمیرا ابراهیمی
روز گذشته، روز هیجان بازار ارز بود. در این روز، نرخ دلار در راستای روند صعودی هفته‌های پیش، به شتاب خود ادامه داد و تخت گاز به قیمت 4650 تومان رسید. دلار4650 تومانی، در اولین نگاه گران شدن بسیاری از کالاها و خدمات از جمله خدمات گردشگری، کالاهای وارداتی مانند اتومبیل، پوشاک وارداتی، وسایل الکترونیکی و ... را به ذهن می آورد، اما به دلیل گستره دخل و تصرفی که واردات انواع کالاهای نهایی و کالاهای اولیه در اقتصاد کشور دارند، احتمال جهش تورم نیز در پی گران شدن دلار وجود دارد. البته اکنون مهم‌ترین سوالی که مطرح می شود، این است که چرا ارز گران شد؟
در این باره، حسین سلاح ورزی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در گفت‌و‌گو با «ابتکار» گفت: به نظر می‌رسد که بخش زیادی از افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر، به دلیل باز شدن سایت ثبت سفارش خودرو و برنج و کالاهایی از این قبیل است که باعث افزایش تقاضا در بازار ارز شده‌اند. بخش دیگری از تقاضای ارز به دلیل روند سیاسی- اجتماعی هفته‌های اخیر بوده و قسمت دیگری نیز به خاطر بی‌اعتمادی فعالان اقتصادی به ارائه برنامه منسجم توسط دولت ایجاد شده‌است. مجموع این موارد در کنار سرعت عرضه و تقاضا در روزهای اخیر، بازار را دچار هیجان کرده‌است.
سلاح‌ورزی اظهار کرد: دولت اکنون باید به این باور برسد که سیاست‌های سرکوب قیمت، دیگر پاسخگو نیست، بلکه باید در حوزه مقررات، به اجرای قوانین با ثبات و مقارن با شرایط خاص اقتصادی کشور بپردازند.


او افزود: با این حال به نظر من بخش زیادی از این افزایش قیمت، افزایش حبابی است و در روزهای آینده کاهش پیدا می‌کند. قیمت باثبات ارز هم اکنون بین 4400 تا 4500 است.
افزایش تورم از ابتدای سال آینده
سلاح‌ورزی خاطرنشان کرد: افزایش نرخ ارز در هر دوره زمانی باعث افزایش توجیه صادرات می‌شود، اما قیمت کالاهای وارداتی و نهاده‌های وارداتی را افزایش می‌دهد که این موضوع به دلیل ایجاد موج گرانی، تورم را نیز به همراه دارد. با توجه به این که اکنون نرخ تورم نقطه به نقطه دی ماه، 8.2 اعلام شده، با این افزایش قیمت‌ها به احتمال زیاد تورم در ابتدای سال 97، 2 رقمی خواهد شد.
همچنین هادی قوامی، نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به تحولات ارزی ماه‌های اخیر و افزایش نرخ دلار اظهار کرد: این موضوع چند دلیل دارد؛ اول آنکه عمدتاً تقاضا و عرضه ارز در اختیار دولت بوده و بیشترین تقاضا در این دو بعد دست خود دولت است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس بابیان اینکه در بودجه‌ها ارز به‌عنوان یک منبع درآمد محسوب می‌شود، ‌تصریح کرد: نرخ محاسباتی ارز در بودجه سال ۹۶، ۳ هزار و ۳۰۰ تومان بود، اما اکنون نرخ مبادله‌ای ۳ هزار و ۸۰۰ تومان است، ‌بنابراین حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان از مابه‌التفاوت نرخ ارز تا پایان سال عاید دولت می‌شود که به نوعی بخشی از کسری بودجه را جبران می‌کند.
این نماینده مجلس به نرخ ارز محاسباتی در لایحه بودجه سال ۹۷ اشاره کرد و گفت: قیمت ارز در بودجه در ظاهر رقم ۳ هزار و ۵۰۰ تومان پیش‌بینی شده اما با توجه به درآمد ۱۰ هزار میلیارد تومانی در ردیف ۱۶۰۱۳۹ از محل مابه‌التفاوت نرخ ارز، رقم دلار ۳ هزار و ۸۵۰ تومان پیش‌بینی می‌شود، یعنی ۵۵۰ تومان نسبت به امسال گران‌تر دیده شده‌است.
وی با اشاره به اینکه افزایش نرخ ارز به نوعی تامین‌کننده درآمدهای بودجه است، یادآور شد: از دیگر عوامل افزایش نرخ ارز، محدودیت‌ها در نقل و انتقالات بوده و عملاً این کار از سوی صرافی‌ها انجام می‌شود که هزینه‌های سربار خواهد داشت.
این نماینده مجلس در ادامه گفت: عامل دیگری که به این موضوع دامن زده، وضعیت تجارت خارجی است که طی ۹ ماه گذشته منفی بوده است. این بدین معنا خواهد بود که خروج ارز و تقاضا برای ارز وارداتی بیشتر از ارز صادراتی بوده، بنابراین به عدم تعادل در بازار دامن می‌زند. البته سرکوب ارزی در دولت یازدهم نیز بی‌تاثیر در افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر نیست.
وی تصریح کرد: سعی کرده‌ایم در مجلس استفاده از درآمد ارز ناشی از تفاوت نرخ را به‌گونه‌ای دیگر به‌عنوان درآمدهای بانک مرکزی محاسبه کنیم تا از سود و مالیات آن در بودجه استفاده شود.
جای خالی یک پاسخگو
بانک مرکزی متولی بازار ارز کشور است و هرچند بسیاری از اقتصاددانان معقتدند که این تولیت باید از نهاد بانک مرکزی گرفته شود، اما تا به حال هیچ دولتی اجازه خروج تنظیم بازار ارز از بانک مرکزی را نداده است. به همین دلیل انتظار می رود که در این شرایط، نه تنها بانک مرکزی با استفاده از ابزارهای منطقی، تنظیم بازار را به دست بگیرد، بلکه پاسخگوی این رشد افسارگسیخته نیز باشد. گفتنی است اخیرا رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده بود که اجازه رشد افسار گسیخته ارز در بهمن و اسفند را نمی دهد، اما روز اول بهمن به طریق دیگری گذشت.
نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران معتقد است نوسانات شدید نرخ ارز باعث شده که امکان پیش‌بینی از تجار گرفته شود و بانک مرکزی و دولت باید سکوت خود را در قبال نرخ ارز بشکنند و نرخ ارز را تثبیت کنند.
به گفته علاء میر محمد صادقی، نرخ ارز در هفته‌های گذشته با شیب افزایشی همراه شده ‌است. این افزایش مطمئنا تاثیراتی را بر شاخص‌ها و بخش‌های مختلف اقتصاد خواهد گذاشت، شرایطی که معمولا به نفع صادرکنندگان و ضرر وارد کنندگان است. در این شرایط سکوت بانک مرکزی و دولت نسبت به وضعیت نرخ ارز باعث نوسانات بیشتر خواهد شد و باید زودتر نسبت به تثبیت نرخ ارز اقدام شود.
نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران در این خصوص گفت: وضعیت فعلی نرخ ارز مطمئنا تاثیر نامطلوبی بر کالاهای ایرانی خواهد گذاشت. گرچه این افزایش نرخ ارز ممکن است باعث توسعه صادرات باشد، اما مشروط به این است که نرخ ارز تثبیت شود. سکوت دولت و مقامات بانک مرکزی هم در این زمینه خیلی ابهام برانگیز است.
نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران افزود: قبلا وقتی تحولی در بازار ارز ایجاد می‌شد بانک مرکزی و رئیس آن در این مورد صحبت می‌کرد و سیاست‌های خود را اعلام می‌کردند که در نهایت باعث می‌شد نرخ ارز یا پایین بیاید و یا حداقل تثبیت شود.
میر محمد صادقی با بیان اینکه نرخ ارز باید تثبیت شود، تصریح کرد: سکوت مسئولین باعث شده‌است که برخی از واسطه‌ها در موضوع ارز دخالت کنند و قیمت ارز افزایش پیدا کند. گرچه ممکن است این اتفاق بر روی صادرات اثر مثبت بگذارد، اما اثرات سوء خواهد داشت. لذا توصیه این است دولت و بانک مرکزی نرخ ارز را تثبیت کنند و اجازه ندهند نرخ ارز را واسطه‌ها تعیین کنند چون نتیجه آن برای اقتصاد مفید نیست.
وی اضافه کرد: اگر دولت امکانات دارد بهتر است نرخ ارز را پایین‌تر از رقم فعلی بیاورد، زیرا نرخ ارز هر چقدر پایین‌تر باشد به کاهش تورم کمک می‌شود. البته از طرف دیگر هم قدرت صادرات‌ محدود می‌شود، اما در مجموع ثبات نرخ ارز به وضعیت بازار کمک می‌کند و تجار می‌توانند نسبت به پیش‌بینی فعالیت‌های خود بپردازند. اما نوسانات فعلی همه را متحیر کرده است و همه فکر می‌کنند که بهتر است ارز بخرند.
سایر اخبار این روزنامه
پیام رهبر انقلاب به مستندسازان جوان لحن خصمانه و یاس‌آلود در انتقاد، فایده‌ آن را تبدیل به زیان می‌کند جامعه جهانی از آغاز جنگ جهانی کوچک در سوریه نگران است «شاخه زیتون » علیه «شکار گرگ» همسر حبیب محبیان در گفت و گو با «ابتکار» از ارائه مجوز انتشار صدا و تصویر این خواننده گلایه کرد محمد صادق جنان صفت شکست روحانی در اقتصاد قابل جبران برای ایران نیست «ابتکار» دلایل افزایش نرخ ارز و تبعات آن را بررسی می کند صعود ارز در سکوت بانک مرکزی محمدرضا عارف در گفت‌وگو با «ابتکار»: به هجمه ها عادت کرده ایم و موضع خاصی نمی گیریم «ابتکار» استقبال مخاطبان ایرانی از تئاترهای خارجی در جشنواره فجر را بررسی می کند «ابتکار» عوامل افزایش احتمال ابتلا به سرطان را در گفت‌وگو با مردم بررسی می‌کند غذاهایی باب دل خرچنگ شوم وزیر اطلاعات با اشاره به اغتشاشات اخیر : نقطه شروع بحران از اقدامات دشمنان نبود رئیس جمهوری در دیدار نخست وزیر اقلیم کردستان عراق: ایران پیوسته از عراق متحد و یکپارچه، حمایت و پشتیبانی می کند چرا استراتژی دفاعی آمریکا تغییر کرد؟ تحلیل سید علی خمینی از ناآرامی های اخیر کشور: همه مشکلات ما مربوط به دشمن خارجی نیست