کدام نهاد از حضور زنان نوازنده جلوگیری می‌کند؟

گروه فرهنگ- سال‌هاست زنان در اصفهان اجازه نواختن در اجراهای رسمی را ندارند. منع حضور نوازندگان زن روی صحنه در برخی نقاط کشور، اتفاق تازه‌ای نیست و بارها در محافل مختلف موسیقی و تجمعات اعتراض‌آمیز به آن اشاره شده است اما طبق یک قانون نانوشته بانوان نوازنده سال‌هاست در برخی نقاط کشور از نواختن روی صحنه محروم‌اند. اخیرا هم کنسرت ارکستر ملی اصفهان با خوانندگی سالار عقیلی در روزهای اخیر و ممانعت ازحضور بانوان نوازنده آن هم از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد استان اصفهان گواهی بود بر این ممنوعیت. با اینکه صالحی به عنوان بالاترین مقام مسوول وزارتخانه‌ای که تنها نهاد رسیدگی و صدور مجوز برای کنسرت‌های کشور است، در واکنش به این اتفاق، این ممنوعیت را غیرقابل قبول خوانده و گفته در اجرای صحنه‌ای بانوان در همه استان‌ها باید به یک رویه عمل شود؛ اما عضو شورای شهر اصفهان خبر از دخالت‌های نهادی دیگر می‌دهد. مهدی مقدری درباره ممنوعیت اجرای زنان در این استان می‌گوید نهادی هست که اجازه ورود بانوان در اجراها را نمی‌دهد و در پاسخ به این پرسش که نام این نهاد کدام است هم می‌گوید: «بهتر است پاسخ به این پرسش شما را ندهم! سینه مالامال درد است،‌‌ ای دریغا مرهمی!»‌
در روزهای گذشته، محدودیت نوازندگی برای بانوان در کنسرت‌های برگزار شده در اصفهان خبرساز شد.
مهدی مقدری (عضو شورای شهر اصفهان) ازجمله افرادی بود که بیش از سایران نسبت به چنین تصمیم‌هایی واکنش نشان داد. مقدری در پاسخ به این پرسش که آیا محدودیت‌های برگزاری کنسرت در اصفهان نسبت به سایر شهر‌ها بیشتر است، گفت: «در جلساتی که به عنوان عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر با اهالی موسیقی و به ویژه تهیه‌کنندگان کنسرت‌ها، داشتم چند محور اقتصادی به مثابه بزرگ‌ترین موانع مطرح شده است.»
او درباره این موانع توضیح می‌دهد: «نخست، محدودیت اجرای کنسرت‌ها در ماه است. ظاهرا اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سقفی برای اجراهای کنسرت در ماه گذاشته است که متناسب با هیچ مقررات و نیاز بازار اصفهان نیست. دوم، محدودیت یک شب اجرا برای هر کنسرت پاپ است که عملا سبب ضرر تهیه‌کننده می‌شود، چراکه درآمد حاصل از یک شب اجرا تنها برای پرداخت کرایه سالن، حق‌الزحمه خواننده و نوازندگان و عوامل اجرایی و فنی شاید کفایت هم نکند و عملا در اجراهای شب‌های بعدی است که سودی برای تهیه‌کننده و نیروهای شاغل در یک اجرا حاصل می‌شود. سوم، تعیین نرخ بلیت‌ها توسط این اداره است که برای چند سالی تغییر قیمت نداشته و عملا در دو نرخ ثابت مانده. چهارم، به واسطه همین مشکل هیچ تفاوتی در سالن‌های قدیمی و مدرن اتفاق نمی‌افتد و عملا برگزاری کنسرت در سالن‌های قدیمی با امکانات کمتر برای تهیه‌کنندگان مقرون به صرفه می‌شود چون راهی جز کاهش هزینه‌ها ندارند که البته این موضوع اخیر عدم رضایت مخاطبان را به همراه دارد.»


مقدری درباره برنامه‌های شورای شهر اصفهان برای تقویت موسیقی به‌ویژه موسیقی محلی این استان گفت: «در شورای شهر اصفهان در همین مدت اندک طرح‌ها و سیاستگذاری‌های خوبی با مشارکت اهالی فرهنگ و هنر داشتیم. نمونه آن تصویب طرح توسعه صنایع خلاق شهر اصفهان است که با هدف تقویت اقتصاد هنر تنظیم شده و مشارکت بیش از ۴۰ چهره فعال عرصه‌های فرهنگی و هنری اصفهان را به همراه داشت. در این طرح، شهرداری اصفهان و به ویژه نهادهای فرهنگی و هنری و دفا‌تر تخصصی هنری شهرداری نقش تهسیل‌گر و یاری‌دهنده بخش خصوصی و متخصص را صرفا دنبال می‌کنند و دیگر قرار نیست رقیب بخش خصوصی هنری باشند و امکانات و برنامه‌ها مطابق با این طرح و به صورت منصفانه در اختیار قرار خواهد گرفت. پیام این شورا به مشارکت طلبیدن بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری و تصدی‌گری در برنامه‌ها و اجرای امور فرهنگی و هنری است تا هم اقتصاد آنها پویا و توانا شود، هم نشاط و شادابی به شهر برگردد و نیز به سمت توسعه صنایعی برویم که در عین حال که بازار و قابلیت‌های خودش را دارد، به محیط زیست و توسعه پایدار آسیبی نرساند. یادمان باشد اصفهان از بزرگ‌ترین گنجینه‌های سرمایه انسانی و پتانسیل‌های طراز اول توسعه صنایع مرتبط با فرهنگ و هنر و میراث ناملموسی است که مغفول مانده است.»
محافظه‌کاری آفت توسعه اصفهان است
دبیرکل سازمان عدالت و آزادی که با ایلنا گفت و گو می کرد درباره دلیل مخالفت‌ها و محدودیت برخی نهادها با برگزاری کنسرت نیز گفت: «این را باید از خود مدیران مرتبط با این دستور‌ها بپرسید؛ اما با نظر آقای مهرعلیزاده (استاندار اصفهان) موافقم که محافظه‌کاری را آفت توسعه اصفهان برشمردند. معتقدم بسیاری از این تحدید‌ها، توجیه منطقی، اقتصادی و فرهنگی ندارد و صرفا به روحیه مدیران برمی‌گردد تا رویه‌های قانونی و عرفی.»
مقدری در پایان در پاسخ به این پرسش که کدام نهاد‌ها با برگزاری کنسرت و حضور نوازندگان زن مخالفت می‌کنند؟ گفت: «بهتر است پاسخ به این پرسش شما را ندهم! سینه مالامال درد است،‌‌ای دریغا مرهمی.»
پیگیری های وزیر راهگشاست؟
سیدعباس صالحی که در ابتدای تصدی پست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتقادهایی مبنی بر بی‌توجهی نسبت به حوزه موسیقی مواجه شده بود؛ در چند اجرای سی‌وسومین جشنواره موسیقی فجر شرکت و نقطه‌نظرات خود را درباره منع نوازندگی زنان و تدوین «آیین‌نامه جشنواره موسیقی فجر» مطرح کرد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی منع حضور نوازندگان زن در اصفهان در جریان اجرای ارکستر ملی اصفهان، تاکید کرد: باید از یک رویه واحد تبعیت کنیم و شهرها و استان‌ها در مقام اجرا تفاوتی با یکدیگر نداشته باشند. چیزی که خلاف رویه عمومی باشد، مورد نظر وزارت ارشاد نیست و این وزارتخانه حتما این موضوع را پیگیری می‌کند.
او ادامه داد: «در اجرای صحنه‌ای بانوان در همه استان‌ها باید به یک رویه عمل شود. نوازندگی بانوان در قالب ارکستری و جمعی ایرادی ندارد و حتما باید با یک رویه واحد انجام شود.
دستورالعمل‌های تک‌نوازی نیز در همه استان‌ها یکسان است.» با این حال وقتی کنسرت‌هایی با مجوز رسمی از سوی وزارت ارشاد توسط برخی نهادهای خاص لغو می‌شوند، وعده پیگیری برای تدوین اساسنامه برای جشنوره موسیقی فجر هم چندان راهکار موثر نباشد.