تحقیق و تفحص از بیمه ایران به کجا رسید؟

آفتاب اقتصادی- گروه صفحه اول: یک نماینده عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در صحبتی کوتاه با آفتاب اقتصادی از وارد شدن روند تحقیق و تفحص از صنعت بیمه به مرحله جدیدی خبر داد، رابطه خاص بیمه مرکزی و بیمه ایران و تاثیر آن بر سیاست‌های بیمه‌ای، انفعال، ورشکستگی و... در این صنعت سوژه دور جدید تلاش‌ها در جریان تحقیق و تفحص است، رهایی از مباحث بودجه‌ای و بازگشت نمایندگان از تعطیلات کوتاه‌مدت، دو مانع زمانی است که پس از رفع، ظاهراً برای محققین و تفحص‌کنندگان فراغی فراهم می‌آورد تا بر سر فصل‌های وضعیت آشفته صنعت بیمه با محوریت بیمه مرکزی و بیمه ایران تمرکز بیشتری بیابند.

تحقیق و تفحص به کجا رسید؟
پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگویی اظهار کرد: بررسی پرونده بیمه ایران مهم‌ترین محور تحقیق و تفحص از صنعت بیمه کشور است. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با تشریح دلایل تحقیق و تفحص مجلس از صنعت بیمه، گفت: مشخص شدن نرخ بازده سبد‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه و همچنین شفافیت در موضوع پرونده شرکت بیمه ایران از دلایل مهم تحقیق وتفحص از صنعت بیمه کشور است. شفاف شدن شرایط استفاده از منابع مالی مورد استفاده شرکت‌های بیمه در بخش بازرگانی دولتی و خصوصی از محورهای تحقیق و تفحص از شرکت‌های بیمه است. وی با بیان اینکه استفاده بهینه‌ای از منابع سرمایه‌گذاری در شرکت‌های بیمه نمی‌شود، ادامه داد: به نظر می‌رسد ناکارآمدی در استفاده از منابع مالی مرتبط با بیمه‌های بخش بازرگانی باعث شده که مردم هزینه‌های بیمه‌ها را پرداخت کنند. باید نرخ بازده پرتفوی یا همان سبد‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه‌ای مشخص شود تا دلیل اینکه شرکت‌های بیمه عنوان می‌کنند که توانایی عمل به تعهدات خود را ندارند روشن شود. طراح تحقیق و تفحص از صنعت بیمه همچنین افزود: در صورت رفع ابهام از موارد مطرح شده مشخص خواهد شد که علت عملکرد ضعیف شرکت‌های بیمه به دلیل عدم وجود منابع کافی یا عدم برنامه‌ریزی مطلوب در بخش منابع است. شفافیت در موضوع پرونده شرکت بیمه ایران از دلایل مهم دیگر تحقیق و تفحص از صنعت بیمه است و حتی پیگیری این پرونده از سوی مراجع ذیصلاح نیز مانع اطلاع‌رسانی اطلاعات پرونده به نمایندگان مجلس نخواهد شد.



حیاط خلوت؟
موسوی لارگانى نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بر این ادعا است که در برخی موارد صنعت بیمه به حیاط خلوت افراد، گروه‌ها و جناح‎ها تبدیل شده و انتصابات در این صنعت عموما بر همین مبنا است و به همین دلیل مدیرانی در بیمه ایران سر کار آمده‎اند که اساسا شناختی از صنعت بیمه ندارند.
« پس از چند حادثه ناگوار، از بیمه‌ها خواستیم صنعت
نفت را جدی بگیرند. بیمه‌های ایران چون گاهی در رقابت‌های غیرسالم هستند، نرخ کم می‌دهند، نه ممیزی می‌کنند، نه مطالعات رسمی دارند و نه ارزیابی دقیق.» اینها بخشی از سخنان وزیر نفت، در همایش بیمه و توسعه است که همه نگاه‌ها را به سمت «بیمه ایران» متمرکز کرد. تا پیش از این شاید کمتر کسی به مشکلات و معضلات بیمه ایران توجه کرده بود و به نظر می‌رسید شرایط در این بیمه کاملاً خوب و مناسب و به قولی وضعیت سفید است؛ اما همین یک همایش کافی بود تا چهره واقعی بیمه ایران را به همگان نشان دهد. محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی هم در این جلسه به ایراد سخنرانی پرداخت و انتقادات تندی را متوجه این بیمه کرد و با لحنی طعنه‌آمیز گفت: «وظیفه صنعت بیمه، پوشش ریسک است و انتظار بر این است که خود صنعت بیمه دچار ریسک نباشد.» او در عین حال تاکید کرد: «در سه سال گذشته، طراز تطبیقی صنعت بیمه، بیانگر زیان است و سهم بیمه ایران در این زیان دهی بالاست».بیمه ایران یکی از اولین شرکت‌های بیمه‌ای دولتی است که خدمات مثبتی را هم تاکنون عرضه کرده است؛ اما سال‌هاست که به یکی از شرکت‌های زیان ده تبدیل‌شده تا جایی که بدهی کنونی این شرکت از سرمایه اولیه آن هم بیشتر شده است. بیمه ایران طی دو سال بیشترین کاهش سهم بازار را داشته است. با استناد به آمارهای بیمه مرکزی و داخلی شرکت بیمه ایران، در مقایسه دو دوره ۸ ماهه سال 1396 و سال 1395 نسبت خسارت، رشدِ بسیار معناداری داشته است تا جایی که در طول ۸ ماهه سال 1396، نسبت خسارت با ۱۹ درصد افزایش، به ۷۹ درصد رسیده است. مشکلات شدید نقدینگی، وصول نشدن مطالبات و... تنها گوشه‌ای از مشکلات بیمه ایران است. به نظر می‌رسد دولتی‌ها به‌جای انتقادات مداوم از این بیمه دولتی، سریعاً چاره‌ای برای آن بیندیشند یا آن را به بخش خصوصی واگذار کنند. سید ناصر موسوی لارگانی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی به وضعیت بحرانی «بیمه ایران» اشاره کرد و گفت: بیمه ایران تقریباً تنها بیمه دولتی است که طبق اصل 44 قانون اساسی که شرکت‌های دولتی باید به بخش خصوصی واگذار می‌شدند، به بخش خصوصی واگذار نشده است. به‌نوعی این شرکت را مستثنی کردند تا دولتی بماند. لارگانی ادامه داد: حقیقتاً بیمه ایران مطالباتی را از برخی ارگان‌ها و سازمان‌ها دارد که این مطالبات متاسفانه پرداخت‌نشده است که همین عوامل باعث شده تا بیمه ایران سوددهی لازم را نداشته باشد یا به تعبیر دیگر نتواند به تعهدات خود عمل کند همچنین برخی از مواقع فشارهایی به بیمه ایران وارد می‌شود که این شرکت را با مشکلات اقتصادی عدیده‌ای مواجه می‌کند. وی افزود: به‌طور مثال حواشی‌ای که در خصوص بیمه توسعه رخ داد، حقیقتاً این موضوع هیچ‌گونه ارتباطی با بیمه ایران نداشت؛ زیرا این بیمه، اولاً یک بیمه خصوصی بود و در ثانی بیمه مرکزی باید حل‌وفصل این موضوع را بر عهده می‌گرفت و مسئولیت آن را به صندوق تامین خسارت می‌دادند که مشکل بیمه توسعه را حل کند. طبعاً این فشارهایی که به بیمه ایران وارد می‌شود، باعث بروز بحران‌های متعدد در این بیمه‌شده است. نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مدیریت بیمه ایران، تصریح کرد: با وجود تمام این مشکلات متاسفانه ما شاهد این هستیم که بعضاً مدیرانی در بیمه ایران بر سرکار آمده‌اند که هیچ شناخت و اطلاعی از صنعت بیمه ندارند؛ یعنی به‌واسطه فشارهایی که وارد می‌شود و برای اینکه بیمه به حیاط خلوت افراد، گروه‌ها و جناح‌ها تبدیل‌شده است، شاهد چنین مشکلاتی هستیم. وی با تاکید بر اینکه این مسائل باعث می‌شود تا موفقیتی در زمینه بیمه نداشته باشیم گفت: اعتقادم بر این است باید دقت بیشتری در انتصاب اعضای هیئت‌مدیره‌ها صورت بگیرد تا کمتر شاهد چنین مشکلاتی باشیم. البته توقع داریم بیمه مرکزی که وظیفه نظارت را بر عهده دارد نیز با دقت بیشتری در این مسیر گام بردارد. موسوی لارگانی با اشاره به انتقادات دولت به این شرکت بیمه‌ای، گفت: معتقدم انتقادات دولت یا وزیری که خودش می‌آید مدیران را منصوب می‌کند، به آن صورت جدی نیست و باید نسبت به این موضوع دقت بیشتری شود. من نظرم این است که تاکنون بیشتر مسائل و مشکلات بیمه ایران به دلیل دخالت‌هایی است که از سوی دستگاه‌های مختلف، در این بیمه صورت گرفته است. این نماینده مجلس با بیان اینکه اگر دخالت‌ها و فشارها از بیمه ایران برداشته شود، این بیمه بار دیگر می‌تواند احیا شود، تصریح کرد: ما باید مدیران و اعضای هیئت‌مدیره همه شرکت‌های بیمه‌ای را از میان کارشناسان خبره انتخاب کنیم. کسانی که اطلاعاتی از صنعت بیمه ندارند نباید وارد صنعت بیمه شوند و تصمیم‌گیری کنند. برخی از مواقع یک تصمیم اشتباه و نابجا باعث اتفاقات غیرقابل جبرانی می‌شود. کمیسیون اقتصادی موضوعات بیمه‌ای را به‌صورت کلی بررسی کرده اما به‌طور مصداقی تاکنون وارد بحث بیمه ایران نشده است.

مشکل بیمه ایران؛ ساختاری یا مدیریتی؟
اما مشکل در بیمه ایران از آنجا ناشی می‌شود که در هفته‌های اخیر، شبکه‌های اجتماعی وابسته به مدیریت شرکت بیمه ایران، از تغییر ساختار این شرکت خبر دادند و با تبلیغات پرحجم اعلام کردند که ساختار جدید، موجب شکوفایی بیمه ایران و خروج آن از تنگناهای کنونی خواهد شد. نکته حایز اهمیت این است که ساختار قبلی بیمه ایران با همه محاسن و معایبی که می‌توانست داشته باشد، به مدت چند دهه برقرار بود و شرکت مزبور با همین ساختار، جایگاه برتر خود را در صنعت بیمه کشور حفظ کرد؛ در حالی که افت شاخص‌های بیمه ایران، از حدود چندین سال پیش رخ داد و ربط دادن آن به ساختاری که سال‌ها برقرار بوده و در پرتو آن موفقیت‌های شایان توجهی حاصل شده است، امری غریب به نظر می‌رسد.