گروه راه و مسکن: روز گذشته شرکت هواپيمايي آسمان توضيحات جديدي درباره سقوط هواپيماي تهران - ياسوج که هفته گذشته رخ داد ارائه کرده است که شامل نکات بسيار قابل توجهي است. 1- هواپيماي ATR که ازتهران به ياسوج پرواز کرد هيچ مشکلي به لحاظ فني نداشت و اين امر مورد تاييد سازمان هواپيمايي کشوري است. ۲- مرحوم خلبان فولاد ازخلبانان زبده هواپيمايي آسمان که بيش از۳۰۰۰ ساعت پرواز در رزومه خود داشت و چهارصد مرتبه به شهر ياسوج پرواز کرده بود. ۳- خلبان قبل از پرواز، گزارش هواشناسي را مشاهده کرده وآن‌را امضا کرده بود.۴- دکترعلايي مدير عامل آسمان داراي دکتراي مديريت از دانشگاه تهران، دانشيار و استاد دانشگاه با سابقه ۱۵سال مديريت درصنعت هوانوردي کشور اعم از نظامي‌وسيويل است. ۵- درمديريت آسمان، کمترين ريسک ديده نشده و علي‌رغم‌محدوديت‌ها، اصرار بر رعايت قانون، آيين نامه و دستورالعمل وجود دارد. ۶- صبح روزحادثه، ستادي درسازمان هواپيمايي کشوري تشکيل و از همه از جمله مديرعامل آسمان خواسته شد از هرگونه اظهارنظرخودداري نمايند و تنها از يک کانال اطلاع رساني شود. دليل سکوت و عدم اظهارنظر، همين است. ۷- آقاي دکتر علايي و گروهي ازمديران آسمان از روز يکشنبه تا روز چهارشنبه دربخش بيده مستقر بوده و نهايتا با کمک فکري و اجرايي آقاي علايي، محل هواپيما کشف مي‌شود. ۸- مدير عامل آسمان پس از نااميدي ازگشت زني هلي کوپترهاي سپاه و هلال احمر، از اطلاعات چوپاني که سقوط هواپيما را مشاهده کرده بود و نيز کمک خلباني که پروازهاي متعدد با مرحوم فولاد به ياسوج داشت، مسيردقيق پرواز را براي خلبان هلي کوپتر سپاه مشخص کرد و او نيز با تبحر، به محل عزيمت و لاشه هواپيما را يافت. ۹- از نظر قانون، فقط بازرسان هواپيمايي کشوري حق دارند اولين گروهي باشند که درمحل سانحه حاضر مي‌شوند، بنابراين تيم آسمان مسئوليتي در امر جستجو ندارد ولي از لحظات اوليه در کنار ساير عزيزان، در سطح مدير عامل هواپيمايي، به موضوع جستجو کمک کرده است. ۱۰- اشکالات تکنيکال هواپيما وفق قانون بر عهده سازمان هواپيمايي کشوري است و آسمان بايد به قانون عمل نمايد که اينکار انجام شده است.۱۱- اشکالات مديريتي بيشتر جنبه سياسي و شخصي دارد. سردار علايي دست تعدادي از مديران را از بيت‌المال کوتاه کرد و مواضع سياسي ايشان مورد مخالفت گروهي ازمسئولين صنعت هوانوردي است. ۱۲- دلايل احتمالي سقوط که البته گمانه زني بيش نيست و در روزهاي آتي مشخص خواهد شد، وضعيت آب و هوايي ناپايدار ارتفاعات دنا، شرايط فرودگاه و عقب ماندن صنعت هوايي کشور از امکانات روز هوانوردي دنياست.

در توضيحات شرکت هواپيمايي آسمان درباره حادثه سقوط هواپيماي تهران_ ياسوج، چند نکته حائز اهميت است. اول اينکه ستادي که در روز حادثه در سازمان هواپيمايي کشوري تشکيل شده از مديرعامل آسمان خواسته درباره سقوط اظهارنظر نکند! همچنين نکته دوم اين است که مديرعامل آسمان پس از نااميدي ازگشت زني هلي کوپترهاي سپاه و هلال احمر، از اطلاعات چوپاني که سقوط هواپيما را مشاهده کرده بود و نيز کمک خلباني که پروازهاي متعدد با مرحوم کاپيتان فولاد به ياسوج داشت، مسير دقيق پرواز را براي خلبان هلي کوپتر سپاه مشخص کرد و او نيز با تبحر، به محل عزيمت و لاشه هواپيما را يافت. همچنين شرکت هواپيمايي آسمان مطرح کرده است؛ دلايل احتمالي سقوط که البته گمانه زني بيش نيست و در روزهاي آتي مشخص خواهد شد، وضعيت آب و هوايي ناپايدار ارتفاعات دنا، شرايط فرودگاه و عقب ماندن صنعت هوايي کشور از امکانات روز هوانوردي دنياست که دو مورد آخر يعني شرايط فرودگاه و عقب ماندن صنعت هوايي کشور از امکانات روز دنيا در تعارض با صحبت‌هاي مديران شرکت فرودگاه‌ها و سازمان هواپيمايي کشور است.

متاسفانه تا امروز اين موضوع در تمام سوانح کشوري مشاهده شده است که بلافاصله پس از وقوع حادثه تلخ و ناگواري مسئولان تنها توپ تقصير را در زمين يکديگر پاسکاري مي‌کنند و اين پاسکاري تا حدي ادامه پيدا مي‌کند که بررسي و واکاوي مشکلات به صورت ريشه‌اي پس از گذشت مدت زماني به فراموشي سپرده مي‌شود. اگر تنها برخي سوانح هوايي يک دهه گذشته کشور را بررسي کنيم، مشاهده مي‌شود که سقوط هواپيما در ايران تاريخچه‌اي ديرينه دارد، به عنوان مثال آنتونوف از همان مدل هواپيماهايي بود که در ايران با نام آنتونوف ۱۴۰ (ايران ۱۴۰) فعاليت داشت که آخرين فروند آن سال ۹۳ براي سفر به مقصد طبس از فرودگاه مهرآباد برخاست، اما به دليل عدم تطابق ساختار آن با آب و هواي ايران، موتورش آتش گرفت و در خيابان شيشه ميناي تهران سقوط کرد که به کشته شدن ۳۸ تن و زخمي‌شدن ۱۰ نفر منجر شد. همچنين فروردين سال ۹۰ يک فروند جنگنده سوخو در استان فارس سقوط کرد و هر دو سرنشين آن (خلبان و کمک خلبان) به شهادت رسيدند. هواپيماهاي توپولف روسي هم به قدري در ايران سانحه داشتند که وزير راه و شهرسازي دولت دهم در آخرين سال فعاليت خود، دستور ممنوعيت پرواز هواپيماهاي توپولف را صادر کرد و دولت متعهد شد اين هواپيماها را از ايرلاين‌هاي داراي توپولف خريداري و زمين گير کند. همچنين هواپيماي روسي ترابري ايلوشن متعلق به ارتش نيز در شهريور ۸۸ سقوط کرد که در اثر آن ۷ نفر از نيروهاي نظامي‌به شهادت رسيدند!

صبح روز يکشنبه 29 بهمن‌ماه 96 هم يک فروند هواپيماي ATR متعلق به شرکت هواپيمايي آسمان به شماره پرواز 3704 که از فرودگاه مهرآباد تهران به مقصد ياسوج پرواز داشت در اثر برخورد با کوه دنا در منطقه سميرم در جنوب اصفهان سقوط کرد، که متاسفانه پس از سقوط اين هواپيما هم مسئولان همانند روال گذشته تنها به دنبال اين بودند که تقصير اين حادثه ناگوار را برگردن شخص يا سازماني بياندازند و به اين نکته توجه نکنند که چرا صنعت هوانوردي ايران تا اين ميزان حادثه آفرين است.

هنوز جعبه سياه هواپيما پيدا نشده است، اما از روز يکشنبه تا امروز هر يک مسئولان عالي رتبه صنعت هوانوردي کشور اظهارات متفاوتي درخصوص علت وقوع اين حادثه داشتند به‌طوري که برخي مسئولان اعلام کردند که هواپيماي ATR۷۲ به دليل وضعيت بدجوي به کوه دنا برخورد کرده است و در اين راستا برخي مسئولان اظهار کردند که چرا شرکت هواپيمايي آسمان علي رغم هشدارهاي سازمان هواشناسي به لغو پرواز اقدام نکرده است؟ به‌طوري که يکي از اعضاي کميسيون عمران مجلس مطرح کرده است که سوء مديريت در شرکت هواپيمايي آسمان يکي از علت‌هاي اصلي سقوط اين هواپيما است به‌طوري که سازمان هواشناسي از وضعيت آب و هواي منطقه دنا اطلاع داده بود؛ بنابراين احتمال سانحه وجود داشت، اما متاسفانه شرکت هواپيمايي آسمان دستور لغو پرواز را صادر نکرد که سردار علايي مديرعامل شرکت آسمان هم در پاسخ به اين اظهار نظر اعلام کرد که قبل از انجام هر پروازي سه گزارش هواشناسي دريافت مي‌شود. در مرحله اول اگر فرودگاه تشخيص بدهد هوا براي پرواز مناسب نيست اصلا منتظر نظر خلبان نمي‌ماند. در صورت تاييد هوا براي پرواز توسط فرودگاه، نوبت به خلبان مي‌رسد تا تشخيص دهد امکان پرواز وجود دارد يا نه. در صورتي که خلبان هوا را براي پرواز مناسب بداند، فرم تاييد را امضا و سپس پرواز مي‌کند. درباره پرواز تهران ياسوج هم همين رويه طي شده‌ است و فرودگاه ياسوج مجوز پرواز را صادر کرده است.

 هواپيما از بدنه با کوه برخورد کرده است

همچنين برخي مسئولان اعلام کردند که هواپيما مشکل نقص فني داشته است که در اين‌باره يکي از کارشناسان صنعت هوانوردي در گفت و گو با «روزنامه تجارت» اعلام کرد: قبل از پرواز چک ليست‌هاي مورد نظر انجام شده و به تاييد سازمان هواپيمايي کشوري رسيده است، همچنين اگر هواپيما نقص فني داشته باشد با نوک به کوه برخورد مي‌کند، اما تصاوير لاشه هواپيما و اجساد نشان مي‌دهد که هواپيما از بدنه با کوه برخورد کرده است، لذا اين ادعا که هواپيما به دليل مشکل نقص فني سقوط کرده است کاملا رد مي‌شود.

همچنين برخي نمايندگان مجلس به طرح استيضاح آخوندي اقدام کردند که به عقيده بسياري از کارشناسان اقدامي‌غيرکارشناسي و غير عقلايي است و علي رغم اينکه اعلام شده است که هواپيماي ATR که ازتهران به ياسوج پرواز کرد هيچ مشکلي به لحاظ فني نداشت و اين امر مورد تاييد سازمان هواپيمايي کشوري است، صبح ديروز جمعه

 ( 4اسفندماه 96) روابط عمومي‌سازمان هواپيمايي کشوري در اطلاعيه‌اي اعلام کرد؛ با عنايت به بررسي همه جانبه علل وقوع سانحه هوايي اخير و به منظور اطمينان از ارتقا ايمني پروازهاي اين نوع هواپيما لازم است به طور موقت و تا اطلاع ثانوي پروازهاي ATR مدل ۲۰۰ و ۵۰۰ شرکت هواپيمايي آسمان متوقف شود، تا سازمان هواپيمايي در فرصت مناسب بررسي‌هاي لازم را انجام و پس از حصول اطمينان از ابعاد ايمني از سرگيري پروازهاي مذکور اعلام شود، لذا پرواز هواپيماهاي ATR۷۲ شرکت آسمان تا اطلاع ثانوي متوقف شد.

همچنين برخي مسئولان اعلام کردند که فرودگاه ياسوج جاي‌گيري مناسبي براي فرود هواپيما به دليل ارتفاعات ندارد به طوري که به گفته امام جمعه موقت ياسوج؛ اين‌که يک طرف فرودگاه ياسوج زندان، يک طرف شهرک صنعتي و ساير موانع وجود دارد همچنين احداث گلخانه در محوطه فرودگاه نشان مي‌دهد که ساخت آن کارشناسي شده نبوده است که در اين‌باره يکي از کارشناسان صنعت هوانوردي در گفت و گو با «روزنامه تجارت» اعلام کرد: فرودگاه ياسوج همانند کاسه‌اي است که هواپيما بخواهد در گودي کاسه فرود آيد که انجام اين کار بسيار مشکل، سخت و حادثه آفرين است، لذا دليل اصلي سقوط هواپيماي تهران_ ياسوج شرايط بدجوي و جاي‌گيري نامناسب فرودگاه ياسوج است.

تاکنون اظهار‌ات مسئولان درخصوص سقوط هواپيماي آي. تي. آر بيانگر اين امر است که متاسفانه سياسي‌بازي و تخريب اشخاص در صنعت هوانوردي ايران بيداد مي‌کند که اين امر هم نشات گرفته از وجود مديران فاقد صلاحيت در صنعت هوانوردي کشور است به‌طوري که اين امر در توضيحات شرکت هواپيمايي آسمان به وضوح گفته شده است که اشکالات مديريتي بيشتر جنبه سياسي و شخصي دارد و سردار علايي دست تعدادي از مديران را از بيت‌المال کوتاه کرد و مواضع سياسي ايشان مورد مخالفت گروهي ازمسئولان صنعت هوانوردي است. 

هم‌اکنون حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از سفرها از طريق هواپيما انجام مي‌شود، که بدون شک تامين هواپيماهاي ايمن و ارتقاي صنعت هوانوردي کشور امري اجتناب ناپذير است. در اين راستا سيدحسن افضلي عضو کميسيون عمران مجلس در گفت و گو با «روزنامه تجارت» با اشاره به سانحه رخ داده براي هواپيماي تهران- ياسوج، مي‌گويد: نمي‌توان تا پيدا شدن جعبه سياه درخصوص نقص فني اين هواپيما اظهارنظر کرد. البته خلبان فولاد ازخلبانان زبده هواپيمايي آسمان چهارصد مرتبه به شهر ياسوج پرواز کرده بود، لذا خلبان پرواز تهران_ ياسوج مجرب بوده است. همچنين سيستم رادار و امکانات در فرودگاه ياسوج برقرار بوده است.

همچنين در جلسه چند روز پيش وزير راه و شهرسازي در کميسيون عمران مجلس مطرح شد که در طول پرواز و 4 دقيقه قبل از وقوع اين حادثه و محو شدن هواپيما از روي رادار، تماس‌ تلفني از سوي يکي از مسافران با خانواده وي صورت گرفته بود و اين تماس از سوي مراجع ذي ربط تاييد شده است و در اين تماس هم هيچ مورد خاصي دال بر اينکه مشکلي ايجاد شده، نبوده است، لذا سقوط هواپيما جاي تامل دارد و بايد به صورت دقيق و جدي کارشناسي شود.

نماينده مردم اقليد در مجلس شوراي اسلامي، تصريح مي‌کند: در گزارش سازمان هواشناسي ابري بودن هوا لحاظ شده است، اما در طول پرواز آخرين گزارشي که به خلبان داده شده اين بوده است که سيستم ابرها یک سيستم Scattered cloudsاست و در آن ارتفاع مشکلي براي پرواز ايجاد نمي‌کند.اما اينکه در هنگام پرواز و رسيدن به قله چه اتفاقي براي هواپيما افتاده است بايد از سوي سازمان هواشناسي بررسي شود. 

وي ادامه مي‌دهد: ۲۵ سال پيش هواپيماي سانحه ديده ساخته شده است و قديمي‌بودن تکنولوژي هواپيما و تعلق آن به ۷۵ سال پيش صحت ندارد، لذا اگر هواپيما افت ارتفاع داشته است، چرا از طريق سامانه کنترل پرواز فرودگاه ياسوج يا ساير فرودگاه‌هاي منطقه به خلبان اعلام نشده است؟ قاعدتا وقتي هواپيما از ارتفاع متعارف پايين‌تر رود بايد به خلبان اعلام شود يا در خود هواپيما هم سيستمي‌که تراز هواپيما را از سطح دريا نشان ‌دهد وجود دارد. بنابراين اگر کوتاهي و تخلفي از شخص يا سازماني صورت گرفته باشد بايد برخورد جدي و قانوني صورت گيرد. 

افضلي اظهار مي‌کند: بدون شک براي بهبود حمل و نقل هوايي و جلوگيري از حوادث احتمالي خريد هواپيما و نوسازي اين ناوگان ضروري است.

عضو کميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي، با تاکيد بر اينکه حمل و نقل هوايي يکي از مهم‌ترين شقوق حمل و نقل در دنيا است، افزود: در صورتي که از اين شق حمل و نقل به نحو مطلوب و توام با تکنولوژي‌هاي روز استفاده شود نه تنها به تسهيل جابه جايي مسافران کمک کرده بلکه منبع درآمد خوبي نيز براي کشور خواهد بود.چاره‌اي جز به روز آوري تجهيزات هوايي و همچنين تکنولوژي مورد استفاده در هواپيماهاي کشور نداريم، اگر کشورهاي غربي در تامين اين ملزومات و همچنين تامين قطعات هواپيماها مشکلي ايجاد نکنند، به طورحتم بايد اين نوع مراودات انجام شود. کاهش عمر ناوگان هوايي کشور يکي از ضرورت‌ها در حوزه کاهش سوانحي همچون سقوط و يا اتفاقاتي از اين دست است، متاسفانه تحريم‌ها امکان تسريع در نوسازي ناوگان هوايي را از ما سلب کرد، اما اکنون بايد با هر ترفندي نوسازي ناوگان صورت بگيرد. اگر بنا به شرايطي و اعمال تحريم‌ها امکان خريد هواپيما از کشورهاي غربي وجود نداشته باشد بايد بر موضوع خريد هواپيما از ساير کشورها و همچنين اجاره آن اقدام کنيم.