نکاتی درمورد کشف حجاب

در هفته‌های اخیر موضوع کشف حجاب تعدادی از دختران خصوصا در تهران موجب بحث‌های جدی شده است. نهادهای ذیربط طی بیانیه‌ها و اظهارات رسمی خواستار برخورد با این پدیده شده‌اند. در مقابل عده‌ای دیگر معتقدند با این اقدامات نیز مانند هر عمل مجرمانه دیگری با رعایت موازین قوانین و در حد مجازات‌های مقرر قانونی برخورد شود. مطابق تبصره ماده 638 قانون مجازات اسلامی کسانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از 10 روز تا دوماه و یا از 50 هزار تا 500 هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد. قانونگذار ظاهر شدن بدون حجاب در معابر و انظار عمومی را جرم و برای آن مجازات معین کرده است. آیا بین حالتی که خانمی بدون حجاب در خیابان ظاهر شود یعنی مثلا از ابتدا روسری بر سر نداشته باشد با موردی که ابتدا با روسری باشد و بعد از حضور در معابر عمومی آن را از سر بردارد، یا آنگونه که در فیلم‌ها دیده شده، آن را بر چوب آویزان کند، تفاوت مجازات وجود دارد؟ پاسخ این است که چون تفسیر قضائی قوانین مجازاتی باید همواره به نفع متهم باشد و در دوران امر بین جرم بودن یا جرم نبودن یا اعمال مجازات خفیف یا شدید، این قاعده حاکم است، بنابراین نحوه اقدام متهم ماهیت و درجه جرم را عوض نمی‌کند و عمل ارتکابی را آنگونه که اخیرا با هدف پیشگیری به‌طور رسمی عنوان شده، مشمول ماده مجازاتی شدیدتری نمی‌کند. رویکرد فعلی هرچند به منظور جلوگیری از شیوع این پدیده در پیش گرفته شده، اما به نظر می‌رسد در تعارض با حقوق قانونی و اصل لزوم تفسیر قوانین به نفع متهم است. بااین همه واقعیت این است که بین عمل زنانی که به صورت عادی مرتکب جرم بی‌حجابی می‌شوند با این بانوان که اعمال اخیر را مرتکب شده‌اند، تفاوت وجود دارد؛ بدون اینکه مجازات عمل را از محدوده ماده 638 قانون مجازات اسلامی خارج و وارد محدوده ماده شدیدتر 639 آن قانون نماید. با این توصیف، اگر سوء نیت خاص متهم مبنی بر تظاهر و اصرار به عمل مجرمانه اثبات گردد، چون ظهور بی‌حجاب (بدون روسری) مطابق تبصره ماده 638 جرم است، تظاهر به آن به شرط دارا بودن ارکان یک جرم عمدی، تظاهر به چنین عملی جرم مستقل دیگر در محدوده اصل ماده 638 است.
ادامه صفحه 16