سپنتا نیکنام در دوراهی ماندن و رفتن

پرونده سپنتا نیکنام هنوز در مجمع تشخیص مصلحت باقی مانده و این در شرایطی است که فرصت قانونی او برای حضور در جلسات شورا رو به اتمام است. سپنتا نیکنام خود در حساب توییترش از پایان فرصت شش‌ماهه عدم حضورش در جلسات شورا خبر داده و پرسیده بود که واقعا عزمی برای حل مشکل او وجود دارد یا نه؟ پرسشی که پاسخ آن نزد مجمع تشخیص مصلحت نظام است، اما پرونده نیکنام هنوز فرصت حضور و بررسی در جلسه اصلی مجمع را پیدا نکرده. محمد صدر، دبیر کمیسیون سیاسی مجمع تشخیص مصلحت نظام، به سایت اعتمادآنلاین گفته است که عدم طرح پرونده در جلسه اصلی مجمع دلیل ویژه‌ای ندارد.
او همچنین توضیح داده است که «درباره پرونده آقای نیکنام در کمیسیون سیاسی مجمع تشخیص مصلحت نظام صحبت‌هایی صورت گرفته و مقرر شده است درباره نتیجه نهایی درجلسه اصلی مجمع تصمیم‌گیری صورت پذیرد. اعضای کمیسیون سیاسی مجمع تشخیص مصلحت نظام موافق ادامه حضور آقای نیکنام در شورای شهر یزد هستند».
صدر درعین‌حال درباره فرصت رو به اتمام نیکنام برای بازگشت احتمالی به شورای شهر یزد هم گفته: «شورای شهر یزد تمهیداتی را دراین‌باره در نظر گرفته است. مقرر شده است تا زمان تصمیم‌گیری نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره وضعیت ایشان، شورای شهر یزد وضعیت فعلی را تمدید کند تا مشکلی در عضویت ایشان پیش نیاید. این موضوع تاکنون دو بار در کمیسیون سیاسی مطرح شده، اما تصمیم نهایی برعهده شورای مجمع است».
سپنتا نیکنام طبق روایت خودش در حساب توییتر، 22 مهر سال گذشته که اولین جلسه شورای شهر یزد بوده، درخواست مرخصی کرده و این درخواست تا شش ماه بعد از آن قانونی خواهد بود. فرصت یادشده در روزهای آتی به پایان خواهد رسید. بر اساس تبصره الحاقی ماده 8 (27/8/1386) قانون شوراها؛ «هرگاه عضوی به هر دلیلی تا دو ماه در جلسه شورا شرکت نکند، تا تعیین‌تکلیف نهایی که نباید بیش از شش ماه به طول بینجامد از عضو علی‌البدل به‌عنوان جانشین در جلسات دعوت به عمل می‌آید».


بااین‌حال محمد صدر از احتمال تمدید مرخصی نیکنام از سوی شورای شهر یزد، سخن گفته و اسفندیار اختیاری، نماینده زرتشتیان در مجلس، هم از احتمال لغو حکم دیوان عدالت اداری درباره نیکنام خبر داده است. او در گفت‌وگو با خانه ملت به احتمال لغو حکم موقت عدم حضور سپنتا نیکنام در شورای شهر از سوی دیوان عدالت اداری تا اتخاذ تصمیم نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد و گفت که «این موضوع نیز از سوی برخی از اعضای مجمع در حال پیگیری جدی است» و ابراز امیدواری کرد که هرچه زودتر این پرونده به نتیجه برسد.
اختیاری اما در توضیح تبصره الحاقی ماده 8 قانون انتخابات شوراها درباره نیکنام گفته است: «در تبصره ماده ۸ قانون شوراها به مهلت زمانی اشاره شده و آمده است که اگر عضو شورا در مدت شش ماه، در جلسات شورا شرکت نکند، فرد علی‌البدل جایگزین خواهد شد. در این تبصره مشخص است که در اینجا عضو شورا به هر دلیلی، اختیار حضور در جلسه را داشته، ولی شرکت نمی‌کند؛ بنابراین پس از شش ماه اجازه حضور در جلسه شورا را نخواهد داشت، اما در مورد سپنتا نیکنام، عضو زرتشتی شورای شهر یزد، باید گفت که وی اجازه و اختیار شرکت در جلسات را نداشته است وگرنه حتما شرکت می‌کرد... پس به نظر می‌رسد که تبصره این قانون در مورد ایشان قابل‌اجرا نیست و البته تاکنون نیز با همکاری مسئولان، عضو جایگزین معرفی نشده است».
ماجرای یک شکایت
سپنتا نیکنام با بیش از ٢٢‌ هزار رأی برای بار دوم جزء نفرات اول منتخبان شهر یزد است که به دلیل شکایت یکی از بازماندگان انتخابات شوراها؛ یعنی علی‌اصغر باقری، نامزد اصولگرا و شکست‌خورده انتخابات، از نیکنام به دلیل زرتشتی‌بودن او، با رأی دیوان عدالت اداری از حضور در شورای شهر بازماند.
دیوان عدالت اداری با استناد به یکی از سخنان امام، نپذیرفت که در شهری که اکثریت با مسلمانان است، یک نفر غیرمسلمان به شورای شهر راه پیدا کند. از این قاعده که به‌عنوان نفی سبیل شناخته می‌شود، بسیاری از اعضای شورای نگهبان هم دفاع کردند. بااین‌حال در ماه‌های پایانی سال گذشته، مجلس طرحی را با عنوان «اصلاح قانون تشکیلات و وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران» از تصویب گذراند که بر اساس آن پیروان ادیان الهی شناخته‌شده در قانون اساسی امکان حضور در شورای شهر را پیدا می‌کنند. بااین‌حال شورای نگهبان این طرح را رد کرده و مجلس با اصرار بر مصوبه خود، آن را راهی مجمع تشخیص مصلحت نظام کرد. بااین‌حال با تعلل مجمع، مرتضی الویری رئیس شورای‌عالی استان‌ها، هم سال گذشته در نامه‌ای به هاشمی‌شاهرودی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، خواستار بررسی این موضوع شده بود. این طرح اما همچنان در مجمع باقی مانده و فرصت بحث در جلسه اصلی را پیدا نکرده است.
علی مطهری، نايب‌رئیس مجلس شورای اسلامی که اسفندماه سال گذشته اعلام کرده بود برای تعیین‌تکلیف طرح حضور اقلیت‌ها در شوراها با هاشمی‌شاهرودی مذاکره می‌کند، بعد از تعطیلات نوروز گفت هنوز به درخواست ملاقاتش با رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام پاسخی داده نشده است. او به اعتمادآنلاین گفته بود: «هنوز وقت نداده‌اند و ملاقات انجام نشده است. البته ظاهرا آقای شاهرودی کسالتی داشتند، به خاطر همین مسئله هنوز نتوانسته‌ام با ایشان ملاقاتی داشته باشم».
باید عطف به‌ماسبق شود
در این میان اما احمد علیرضابیگی درخصوص وضعیت قانونی عضویت سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد، مطلب جدیدی را درباره نیکنام طرح کرده است. او گفته است که مجمع باید، عبارت عطف به‌ماسبق را در مصوبه مجلس ذکر کند تا شامل حال نیکنام شود. او به خانه ملت گفت: «تا زمانی که تکلیف مصوبه مجلس تعیین نشود، سپنتا نیکنام نیز نمی‌تواند به شورای شهر یزد بازگردد، زیرا به‌لحاظ قانونی وی بیش از شش ماه است که در جلسات شورای شهر شرکت نکرده». اگرچه اسفندیار اختیاری قبلا این مورد را بی‌پاسخ نگذاشته و اعلام کرده بود که نیکنام به‌اجبار نتوانسته در جلسات حاضر شود.
علیرضابیگی ادامه داد: «سپنتا نیکنام به دیوان عدالت اداری نیز مراجعه کرده، اما تعیین‌تکلیف نهایی به مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام منوط شده است. در حقیقت اگر در مصوبه مجمع تشخیص قید شود که قانون عطف به‌ماسبق است، سپنتا نیکنام می‌تواند به شورای شهر یزد بازگردد. در صورتی که در متن مصوبه در مورد حضور اقلیت‌های دینی در شوراهای شهر و روستا، عبارت «عطف به‌ماسبق» قید نشود، بازگشت وی به شورای شهر یزد امکان‌پذیر نیست. آنچه روشن است، هم درباره عدم حضور شش‌ماهه نیکنام در جلسات شورای شهر یزد اختلاف‌نظر وجود دارد و هم درباره عطف به‌ماسبق‌شدن یا نشدن. باید دید مجمع تشخیص مصلحت دراین‌باره بالاخره تصمیمی خواهد گرفت یا خیر.