روزنامه وطن امروز
1397/01/26
حمله مشقی
پس از نزدیک به یک هفته خط و نشان آمریکا و چند کشور همپیمانش، بامداد شنبه حمله موشکی و محدود آمریکا با همراهی انگلیس و فرانسه به اهدافی در سوریه انجام شد. تجاوز نظامی به سوریه در ساعات اولیه صبح شنبه آغاز شد و حدود یک‌ساعت به طول انجامید. طبق این گزارش، بامداد شنبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا فرمان حمله نظامی به سوریه را صادر کرد. ترامپ گفت: «اندکی پیش من به نیروهای مسلح آمریکا دستور آغاز حملات به مواضعی در سوریه را که با توانمندی‌های شیمیایی بشار اسد مرتبط هستند صادر کردم». همزمان امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه و ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس هم از مشارکت این کشورها در این تجاوز خبر دادند. این تجاوز نظامی به رغم آن بود که دولت سوریه خود رسما از سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی برای بازدید از شهر دوما و راستی‌آزمایی ادعاهای آمریکا و متحدانش، دعوت کرده است.برآوردهای میدانی از این واقعیت حکایت دارد که این حمله همانطور که کارشناسان و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند، چیزی بیش از حرکتی نمایشی نبوده و دستاورد میدانی و عملیاتی روشنی برای آن قابل تصور نیست. کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند ترامپ پس از تعلل یک هفته‌ای و تبلیغات فراوان، برای حفظ آبرو و وجهه بین‌المللی آمریکا و همچنین ایجاد انحراف در پرونده‌های اخلاقی خود، این اقدام را انجام داده است.
نانسی پلوسی، نماینده جمهوری‌خواه آمریکایی با بی‌فایده خواندن چنین حملاتی گفته است: «یک شب حمله هوایی، جایگزینی برای راهبرد منسجم در قبال سوریه نیست».
نیویورک‌تایمز : چرا حملات محدود بود؟
با وجود آنکه ترامپ در روزهای گذشته بیانیه‌های تندی صادر کرد اما در عمل حمله این کشور به سوریه محدود و حساب‌شده بود تا از تحریک ایران و روسیه به تلافی‌جویی جلوگیری شود. روزنامه نیویورک‌تایمز در این‌باره نوشت: در مقایسه با حمله مشابه پارسال، رئیس‌جمهور ترامپ این بار در حمله به سوریه اهداف بیشتری را با قدرت آتش بالاتری هدف قرار داد اما نهایتا، آنچه او انجام داد همچنان یک عملیات محدود بود که آشکارا به نحوی برنامه‌ریزی شده بود که باعث تحریک حامیان سوریه در روسیه و ایران به انجام اقدام تلافی‌جویانه نشود.
جزئیات تجاوز نظامی چندملیتی غرب
حملات هوایی آمریکا و متحدانش به شکل حملات موشکی و حملات با استفاده از جنگنده‌های این کشورها بوده که وارد حریم هوایی سوریه نشده و موشکهای خود را خارج از مرزهای سوریه شلیک کردند. حملات بر 3 استان دمشق، حمص و حماه متمرکز بوده و جنگنده‌های آمریکایی از پایگاه هوایی العدید این کشور در قطر به پرواز درآمدند. بر این اساس، در جریان تجاوز نظامی به سوریه، جنگنده‌های آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی نیز اقدام به شلیک به اهداف از پیش تعیین‌شده‌ای کردهاند که طبق برآوردها، مجموعا 100 تا 130 فروند موشک شلیک شده است. در حمله صبح شنبه، علاوه بر شلیک موشکهای کروز تاماهاوک از شناورهای آمریکایی، جنگنده‌های B1 آمریکا و تورنادو نیز مشارکت داشتند.
موشکهای آمریکایی از 2 ناو نیروی دریایی این کشور در دریای سرخ و همچنین توسط هواپیماهای تاکتیکی بر فراز دریای مدیترانه و بمبافکنهای B1 بر فراز منطقه التنف شلیک شدند.
در بیانیه وزارت جنگ ایالات متحده درباره این حملات تناقضات فراوانی به چشم می‌خورد، از جمله اینکه مجموعه تحت امر جیمز ماتیس، درباره پدافند موفق موشکی ارتش سوریه که به گواه فیلم‌‌های منتشره دست‌کم نیمی از موشکهای شلیک شده را رهگیری کرده، اظهار بی‌اطلاعی کرده است. در بیانیه پنتاگون دسته‌‌‌بندی موشکهای پرتاب شده بدین صورت بوده است: ۳۵ موشک از ناوهای آمریکایی مدیترانه، ۲۳ موشک از یک ناو آمریکایی در خلیج‌فارس، ۳ موشک از یک ناو فرانسوی، ۶ موشک از یک زیردریایی آمریکایی، ۱۹ موشک از ۲ فروند بمب‌افکن B1 آمریکا، ۸ موشک از هواپیماهای انگلیسی و ۹ موشک از هواپیماهای فرانسه. بدین ترتیب سهم فرانسه و انگلیس در این حمله کمتر از 20 درصد بوده است.
یک منبع میدانی در گفت وگو با مشرق گفت: پدافند هوایی ارتش سوریه موفق شد شماری از موشکهای شلیک شده را در آسمان دمشق منهدم کند. این منبع میدانی با بیان اینکه مناطق شرقی دمشق در گام نخست هدف قرار گرفته شد، افزود: چند موشک به مرکز تحقیقات علمی در محله البرزه دمشق اصابت کرد و خسارت‌هایی را برجای گذاشت. این مرکز در غرب شهرک حرستا (غوطه شرقی دمشق) واقع شده است و چند مرکز تحقیقات و دفاعی در این منطقه وجود دارد. وی از هدف قرار گرفتن تیپ ۴۱ ارتش سوریه خبر داد و تصریح کرد: چند موشک هم به سمت پایگاه هوایی مهم و راهبردی المزه شلیک شد و بخش‌هایی از این مرکز هدف قرار گرفته شد. منطقه المزه در غرب شهر دمشق واقع شده و دارای چند پایگاه نظامی و یک فرودگاه نظامی است. این منبع میدانی با اشاره به اینکه ۱۳ موشک هم به سمت منطقه الکسوه شلیک شد، افزود: صبح شنبه منطقه جبل القاسیون و فرودگاه الضمیر هم هدف حملات هوایی قرار گرفتند. منطقه جبل (کوه) القاسیون در جنوب منطقه البرزه است و پایگاه پدافند هوایی ارتش سوریه در این منطقه واقع شده است. همچنین منطقه الضمیر هم در شمال شرق غوطه شرقی دمشق واقع شده و محل اتصال قلمون شرقی به غوطه شرقی دمشق است و دارای یک فرودگاه نظامی است. مرکز تحقیقات جمرایا واقع در دمشق که پیش‌تر آذرماه سال گذشته هدف حملات رژیم صهیونیستی قرار گرفت، در تجاوز آمریکایی هم هدف قرار گرفته شد؛ جنگنده‌های انگلیسی هم مرکز تحقیقات علمی النویچه را در غرب استان حمص هدف قرار دادند. منطقه جمرایا در حومه شمال غربی شهر دمشق واقع شده و یک منطقه کاملا کوهستانی است. چند مرکز تحقیقات علمی و صنایع موشکی در این منطقه وجود دارد. براساس اطلاعات به دست آمده، پدافند هوایی ارتش سوریه در این حملات توانست ۲۳ موشک شلیک شده را در آسمان دمشق منهدم کند؛ بیشتر موشکهای شلیک‌شده به سمت پایتخت سوریه از نوع کروز تاماهاوک است. این در حالی است که وزارت دفاع روسیه گفته سامانه دفاع موشکی سوریه از ۱۰۳ موشک کروز شلیک شده ۷۱ موشک را رهگیری کرده است. در حملات موشکی غرب به مناطق مختلف دمشق، بمبافکنهای B1 آمریکایی و همچنین ۴ جنگنده تورنادوی انگلیسی هم شرکت داشتند. یک منبع رسمی سوریه با بیان اینکه حمله به فرودگاه بین‌المللی دمشق کذب است، افزود: در حملات هوایی و موشکی آمریکا، انگلیس و فرانسه، ۹ منطقه از جمله پایگاه گارد ریاست‌جمهوری
( تیپ ۱۰۵) و پایگاه نظامی الرحیبه در قلمون شرقی هدف قرار گرفته شد. تلویزیون دولتی سوریه بعد از حملات آمریکا و متحدانش اعلام کرد اوضاع در استان‌های حسکه، لاذقیه، طرطوس و حلب آرام و طبیعی است.
بیانیه ارتش سوریه
دولت سوریه اعلام کرد تجاوز سه‌گانه آمریکا، انگلیس و فرانسه علیه این کشور نتوانسته به اهداف خود برسد و نباید درباره آن بزرگنمایی کرد. ارتش سوریه نیز در بیانیه‌ای، از رهگیری و انهدام اکثر موشکهای متجاوزان به این کشور خبر داد. ارتش سوریه در بیانیه‌ای اعلام کرد موشکهای دشمن متجاوز که یک پایگاه نظامی در نزدیکی حمص را مورد هدف قرار داد، از مسیر خود منحرف و انفجار آن منجر به زخمی شدن 3 غیرنظامی شد. فرمانده کل ارتش سوریه در بیانیه‌ای اعلام کرد سامانه دفاع هوایی سوریه موشکهای دشمن متجاوز را رهگیری و اکثر آنها را سرنگون کرد. وی بر ادامه دفاع از سوریه و حفظ جان شهروندان سوری تاکید کرد و گفت: اینگونه تجاوزها، نیروهای مسلح موجود در خاک سوریه بازنمی‌دارد.
آمریکا ساختمان‌های خالی را هدف قرار داد
در راستای تدابیر امنیتی ارتش سوریه به دنبال تهدیدهای واشنگتن، مراکز تحقیقاتی و نظامی که صبح دیروز هدف جنگنده‌های غربی قرار گرفت، کاملا خالی بود، از این‌رو طبق اعلام مقامات سوریه، در جریان حملات در استان‌های دمشق و حمص مجموعا 6 غیرنظامی و 3 نظامی زخمی شدند ولی خسارت‌های مادی به این اماکن محدود نبود. در همین راستا، یکی از مقام‌های کشورهای همپیمان دمشق به خبرگزاری رویترز اعلام کرد دولت سوریه و همپیمانانش «حمله نظامی به سوریه را مهار کردند». این دیپلمات که هویتش ذکر نشده است، گفت: «ما پیشاپیش از سوی روس‌ها هشدار دریافت کرده بودیم و چند روز قبل همه پایگاه‌های نظامی تخلیه شده بود».
پدافند قهرمانانه سوریه، بی‌آبرویی آمریکا و ناتو
ارتش سوریه با رهگیری، انهدام یا تغییر مسیر 70 درصد موشکهای پیشرفته‌ای که بامداد دیروز توسط 3 ارتش قدرتمند جهان به سوی این کشور پرتاب شد، عملکردی قهرمانانه از خود در تاریخ عملیات نظامی معاصر برجای گذاشت. در این میان، پدافند پایگاه هوایی فرودگاه ضمیر در شمال شرقی دمشق عملکردی قهرمانانه و تاریخی در دفع تجاوز دشمن داشت. طبق بیانیه وزارت دفاع روسیه، آمریکایی‌ها ۱۲ فروند موشک به فرودگاه ضمیر شلیک کردند که سامانه‌های پدافندی ارتش سوریه هر ۱۲ فروند را در آسمان منهدم کرد و اجازه اصابت هیچکدام را نداد. حتی خبرنگار المیادین به نقل از منابع ارتش سوریه گزارش داده است نه‌فقط پایگاه ضمیر بلکه هر ۴ فرودگاه دیگر نظامی این کشور که هدف حملات موشکی 3 کشور متجاوز عضو ناتو قرار گرفته اند، تمام موشکهای مهاجم را دفع کرده و هیچ موشکی به محوطه آنها اصابت نکرده است. خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از برخی مقامات نظامی این کشور فاش کرده که ادعای آمریکایی‌ها مبنی بر اینکه طرف روس را از پیش در جریان حملات قرار نداده‌اند دروغ بوده و آنها دقیقا عکس این کار را کردهاند. بدون تلفات بودن این حملات موشکی و اینکه 71 فروند از 103 موشک شلیک شده رهگیری شده است می‌تواند 2 گواه مهم باشد. به عبارت دیگر، دولت آمریکا کاری جز اجرای عملیات نمایشی «الشعیرات 2 » انجام نداده و همانند حمله یک سال پیش به فرودگاه نظامی خالی الشعیرات سوریه نزدیک حمص آن هم با اطلاع قبلی به مسکو، این بار نیز با همراهی متحدانش تنها دست به یک حمله بی‌خاصیت و مشقی برای حفظ حیثیت داخلی ترامپ زده است.
این عملکرد قهرمانانه در عین حال احتمال واگذاری سامانه پدافند موشکی اس300 به ارتش سوریه توسط روس‌ها را بیش از پیش کرده است. یکی از نشانه‌های هماهنگ شده بودن حملات غربی با ستاد فرماندهی کل ارتش روسیه، تخلیه بندر نظامی طرطوس سوریه از ناوگان روس پیش از آغاز حملات شنبه صبح بود. به گزارش اسپوتنیک، عکس‌های منتشره توسط شرکت «ایمیج ستلایت اینترناسیونال» نشان می‌دهند 7 ناو، 2 ناوچه ضد خرابکاری «گراچونوک» و 2 زیردریایی دیزلی نیروی دریایی روسیه که تا روز جمعه در بندر طرطوس لنگر انداخته بودند به یک زیردریایی در روز شنبه تقلیل یافته‌اند که این ثابت می‌کند ناوگان روس با اطلاع قبلی از حملات موشکی به دریا رفته بودند.
مسکو نشست شورای امنیت را خواستار شد
اگرچه در سطح مقام‌های عالی رتبه کرملین در ساعات اولیه حملات واکنشی نشان داده نشده اما نخستین واکنش‌ها از طرف سفیر روسیه در واشگنتن بود که بلافاصله به خبر نخست رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شد. آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در آمریکا حمله به سوریه را «یک سناریوی از پیش‌طراحی‌شده» توصیف کرد و گفت: بدترین نگرانی‌ها محقق شده‌اند و هشدارهای ما شنیده نشد. او همچنین اعلام کرد: هشدار داده بودیم که این اقدامات بدون تبعات نخواهند بود. سفیر روسیه در آمریکا همچنین مسؤولیت تبعات ناشی از این اقدام را به عهده واشنگتن، لندن و پاریس دانست. وزارت دفاع روسیه هم با صدور بیانیه‌ای رسما اعلام کرد حملات انجام گرفته در مناطق زیر فرمان روسیه و تحت‌الشعاع سیستم پدافندی ارتش روسیه در سوریه نبوده است.
پوتین: نقض منشور سازمان ملل بود
رئیس‌جمهور روسیه حمله صبح دیروز آمریکا و همپیمانان غربی‌اش به سوریه را بشدت محکوم کرده و اقدامات واشنگتن را ناقض وجهه سازمان ملل و قوانین بین‌المللی و عامل پیچیده‌تر شدن فاجعه انسانی در سوریه دانست. به گزارش آرتی، ولادیمیر پوتین در نخستین واکنش به این تجاوز آشکار گفت: «حملات غرب علیه سوریه جنگ علیه کشوری مستقل است که در صف مقدم مبارزه با تروریسم ایستاده است. در واقع این حمله آمریکا و همپیمانانش علیه تاسیسات نظامی و غیرنظامی در سوریه نقض منشور سازمان ملل است.» او کشورهای غربی را به تمسخر سازوکار بین‌المللی و نادیده گرفتن اعزام تیم تحقیقات شیمیایی به سوریه و منتظر نماندن درباره نتیجه تحقیقات متهم کرد و خواستار تشکیل جلسه فوری شورای امنیت درباره حمله به سوریه شد.
چین: نقض قوانین بین‌المللی بود
پکن در واکنش به حمله دیروز 3 عضو ناتو به سوریه، هر اقدام نظامی که فراتر از شورای امنیت باشد را نقض قوانین بین‌المللی دانست اما احتمالا به‌خاطر نمایشی بودن این حملات موشکی از محکوم کردن آن طفره رفت. وزارت خارجه چین حمله ائتلاف آمریکا، انگلیس و فرانسه به مواضع نظامی و غیرنظامی سوریه را نقض قانون بین‌المللی دانست. سخنگوی وزارت خارجه چین اعلام کرد این کشور اصرار دارد مشکل سوریه از طریق مذاکره حل شود و از کشورها و تمام طرف‌های دخیل در بحران مزبور خواست در چارچوب قانون بین‌الملل وارد مذاکره شوند. او گفت: «پکن مخالف استفاده از زور در روابط بین‌الملل است و بر لزوم احترام به حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی کشورهای دیگر تاکید دارد».
واکنش‌ها به حمله مثلث غربی
ترکیه، قطر و عربستان‌سعودی جزو کشورهایی هستند که از حمله خودسر متجاوزان غربی به سوریه استقبال کردهاند. وزارت خارجه ترکیه در واکنش به حملات همپیمانان خود به سوریه اظهار خشنودی کرده و گفته است این حملات «تسکین‌دهنده وجدان بشری» است. در آستانه حملات آمریکا و متحدانش دونالد ترامپ با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه تماس تلفنی داشت و رهبران آمریکا و ترکیه درباره سوریه گفت‌وگو کرده بودند. یوال گالانت، وزیر ساخت‌وساز رژیم صهیونیستی نیز از حمله موشکی آمریکا، انگلیس و فرانسه به چند نقطه در سوریه حمایت و تمجید کرد. دبیرکل ناتو هم از حملات موشکی و هوایی به سوریه حمایت کرده است. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم با وجود آنکه کشورش در این اقدام نظامی مشارکت نداشته اما از این حمله حمایت کرد. دولتهای بلاروس و کوبا اما در واکنش به حملات آمریکا با صدور بیانیه‌ای این اقدام را محکوم کردند. محمد علی الحوثی، رئیس کمیته عالی انقلاب یمن هم در واکنش به این حمله گفت عدم پایبندی به قوانین بین‌المللی و احترام نگذاشتن به حاکمیت کشورها، به ویژگی بارز آمریکا تبدیل شده که ملت یمن نیز از آن رنج میبرد. مقتدا صدر، رهبر جریان صدر عراق هم حمله موشکی آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه را مصداق تروریسم آمریکایی دانست و فراخوان تظاهرات مردمی علیه این تجاوز نظامی داد. نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان در واکنش به حمله آمریکا و متحدانش به سوریه در یادداشتی با یادآوری شعری از محمدمهدی الجواهری، از شاعران عرب نوشت: «دمشق! در مقابل سختی صبور باش».
اسد در دفتر کار، زندگی عادی در سوریه
به‌رغم تجاوز چندملیتی غرب به سوریه، این حملات هیچ تاثیری بر زندگی عادی مردم سوریه نداشته است. ساعاتی پس از این بمباران، خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) گزارش داد مردم سوریه در دمشق و بقیه استان‌های سوریه به رغم دروغ‌پردازی‌های رسانه‌های حامی تروریسم، صبح شنبه در اقدامی خودجوش و برای محکومیت حملات آمریکا و همپیمانانش به خیابان‌ها آمدند. تجمعات مردمی و حضور خودروها در دمشق برای بیان خوشحالی درباره ناکام ماندن اهداف تجاوز خصمانه سه‌گانه به سوریه برگزار شد و مردم پرچم‌های سوریه را در کنار پرچم جمهوری اسلامی ایران و روسیه و پرچم حزب‌الله در دست داشتند. خودروها در سراسر دمشق به گشت‌زنی پرداختند که به دلیل خوشحالی‌شان به خاطر پایداری و ایستادگی مردم و نیروهای ارتش سوریه بود. در این راستا رسانه‌های سوریه تصاویری مستقیم از زمان ورود بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه به کاخ ریاست‌جمهوری طی صبح شنبه به‌رغم حملات غرب به این کشور پخش کردند. این به معنای آن است که بشار اسد در دمشق است و از سوریه خارج نشده است.
