روزنامه ابتکار
1397/02/16
تعبیر عجیب وزیر نیرو درباره میزان افزایش قیمت برق در شرایط ثبات یارانه نقدی بررسی شد
حکایت برق، یارانه و نان بربریسمیرا ابراهیمی
افزایش 7 درصدی قیمت برق، روز گذشته عامل ایجاد پرسشی از سوی خبرنگاران از رضا اردکانیان، وزیر نیرو شد. اردکانیان اما در پاسخ گفت: به طور متوسط هزینه برق برای هر مشترک پس از افزایش قیمت ممکن است به اندازه قیمت یک نان بربری در ماه افزایش یابد و این در شرایطی است که وزارت نیرو به هیچ عنوان موافق گرانی نیست.
اما شاید مثال نان بربری برای افزایش هزینه برق، مثال مناسبی نباشد زیرا دولت از زمانی که پرداخت نقدی یارانه ها را آغاز کرد، یارانه های مستقیم را حذف کرد که این موضوع باعث شده است نان بربری در این روزها به هزار تا 2 هزار تومان، با توجه به نوع پخت و نوع نانوایی برسد. در حالی که حتی اگر قبض برق شهروندان را در کمترین حالت، 30 هزار تومان به عنوان پیش فرض خانوارهای کم مصرف قبول کنیم، حداقل 2 هزار و 100 تومان افزایش دارد که این میزان مصرف در ماه های گرم سال، با افزایش بیشتری روبهرو است، بنابراین افزایش قیمت برق، در صف تکی نانواییهای بربری نمی گنجد.
فارغ از این مساله، حکایت برق و نان بربری این روزها، حکایت شکست سیاست های یارانه ای است که افزایش فشار اقتصادی و کاهش قدرت خرید برای مردم را به دنبال داشتهاست.
حمید دیهیم، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «ابتکار» گفت: سیاست اعطای یارانه نقدی از ابتدا، سیاست غلطی بود. این پرداخت ها در سال های متوالی، فشار زیادی به بودجه دولت وارد کرد. بنابراین دولت باید ساز و کارهای خود اظهاری ناموفقی که تا به حال امتحان کرده را کنار بگذارد و با استفاده از روش های علمی، نیازمندان واقعی را شناسایی کرده و فقط به آنها یارانه بدهد.
وی در ادامه اظهار کرد: البته به طور کلی دادن یارانه نقدی برای تامین بخشی از هزینه خوراک خانوارها، مشکلی را حل نمی کند. بلکه بهتر است که برای قشر ضعیف جامعه به جای دادن یارانه، شغل با امنیت ایجاد کنند تا بتوانند هزینه تحصیل فرزندان، هزینه مسکن و سلامت خود را نیز تامین کنند.
به گفته دیهیم در این سال ها که یارانه نقدی پرداخت شده است، بستر های گسترده ای برای واردات مواد غذایی خارجی فراهم شده که این موضوع در نهایت به تولیدکنندگان و کشاورزان داخلی آسیب زده است. همچنین با افزایش تورم در این سالها، میزان یارانه افزایش پیدا نکرده است که این موضوع حاکی از کاهش قدرت خرید یارانه ها و تقریبا بی اثر بودن آنهاست. در حالی که اگر این هزینه ها را که در این سالها، صرف هزینه عمرانی کشور می کردیم، نه تنها اشتغالزایی موثری را دنبال کرده بودیم، بلکه از لحاظ شاخص های توسعه ای نیز روند رو به رشدی را در پیش میگرفتیم.
یارانه های نقدی از آذر ماه 89 در پی اجرای طرح تحول اقتصادی، با حذف یارانه غیر مستقیم دولتی، به میزان 45 هزار و 500 تومان به ازای هر سر عائله، وارد حساب سرپرست خانوارها شد. در این 8 سال، قدرت خرید این میزان از یارانه ها به دلیل تورمی که تا بیش از 40 درصد هم نفوذ داشت و نرخ دلاری که از 1100 تومان آن سال به 4200 تومان اعلامی دولت در این روزها و بازار آزادی که دلار آن به 7 هزار تومان رسیده، در نوسان منفی بوده و تا 50 درصد از قدرت خرید آن را کم کرده است.
از سوی دیگر دولت در سال جاری نرخ دلار را 3500 تومان و قیمت نفت را 55 دلار پیش بینی کرده است و درآمد ها را با این نرخ ها محاسبه کرده است. اما اکنون دلار 4200 تومان در کمترین حالت قرار داد و قیمت نفت نیز متجاوز از 65 دلار است، بنابراین افزایش درآمد هنگفتی برای دولت پیشبینی میشود که برنامهریزی برای آن نه در بخش یارانه های نقدی و نه در بخش یارانههای غیر مستقیم و عدم افزایش قیمت حامل های انرژی پیشبینی نشدهاست.
فرهنگ کار خدشه دار شده است
حسین راغفر، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا در این زمینه گفت: روشی که در دولت دهم برای اعطای یارانه نقدی به همه اقشار جامعه به کار گرفته شد بر خلاف روحیه کار است. برای ادامه کار باید تصمیم جدید در این بخش اتخاذ شود و تنها به افرادی یارانه نقدی تعلق بگیرد که هیچ منبع دیگری برای کسب درآمد ندارند.
این کارشناس اقتصادی معتقد است که یارانه نقدی تنها برای افراد فقیر و از کارافتاده است و نباید از آن به عنوان حقی برای تمامی افراد یاد شود چراکه این موضوع، فرهنگ کار را خدشه دار کرده است.
راغفر ادامه داد: پرداخت یارانه نقدی به صورت فعلی به غیر از آثار تورمی، آسیب به اخلاق کار را در پی دارد. در همین مدت هم شاهد این موضوع در برخی روستاها و شهرهای کوچک بودهایم. برخی افراد که برای گذران زندگی صاحب شغل بودهاند ولو اینکه درآمد اندکی به دست میآوردند، بعد از پرداخت یارانه به کار خود ادامه نمیدهند و با یارانه زندگی میگذرانند.
به گفته این کارشناس اقتصادی، با حذف یارانه کسانی که استحقاق دریافت ندارند، منابعی به دست میآید که می توان آن را صرف ایجاد اشتغال برای گروههای محروم کرد و از این طریق میتوان در گام بعد یارانه نقدی این افراد را هم به عنوان یارانه تولید و یارانه اشتغال اعطا کرد.
همچنین مهدی پازوکی، دیگر کارشناس اقتصادی معتقد است که پرداخت یارانه نقدی به شکل کنونی قطعا خطاست. این شیوه هدفمند کردن یارانه ها نیست بلکه توزیع پول است. به گفته پازوکی از جمعیت 80 میلیونی ایران بیش از 74 میلیون نفر یارانه نقدی میگیرند. یعنی دولت سالانه حدود 42 هزار و پانصد میلیارد تومان یارانه می دهد. پولی که سالانه باید هدف سرمایه گذاری شود از سال 89 توزیع شده است. از سال 89 تا پایان سال94 میزان یارانه نقدی بیش از دو برابر بودجه عمرانی این 5 سال بوده است. این موضوع نشان می دهد که ما نه تنها یارانه نقدی را هدفمند نکردهایم، بلکه با توزیع پول مشکلات بزرگی برای بودجه، اجرای طرح های عمرانی و اشتغالزایی در کشور به وجود آوردیم. متاسفانه به دلیل تبلیغات نامناسب دولت دهم، مردم یارانه نقدی را حق قانونی خود می دانند.
این اقتصاددان تاکید کرد که با توجه به نرخ تورم اکنون قدرت خرید با این رقم یارانه نقدی بسیار کاهش یافته است بنابراین مجموعه نظام (سه قوه) باید تصمیم بگیرند که یارانه نقدی به این شکل حذف شود.
او در این باره پیشنهاد کرد: اگر فقط به سه دهک پایین جامعه - افراد تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی و دیگر خانوارهای فقیری که توسط وزارت رفاه شناسایی می شوند - یارانه نقدی پرداخت شود. حداکثر تعداد این افراد زیر 24میلیون نفر هستند.
سایر اخبار این روزنامه
پس از چندماه بررسی، دلیل آتش سوزی و غرق شدن نفتکش ایرانی مشخص شد
خطای انسانی در کشتی چینی عامل بروز سانحه سانچی
سنگر خالی روحانی
شهابالدین بی مقدار در گفتوگو با «ابتکار» تشریح کرد
بایدها و نبایدهای رفتار حزبی در ایران
رضا دهکی
تلگرام، فیلترینگ و ناامیدی از دموکراسی
تعبیر عجیب وزیر نیرو درباره میزان افزایش قیمت برق در شرایط ثبات یارانه نقدی بررسی شد
انتخابات پارلمانی لبنان پس از 9 سال کلید خورد
آزمون دشوار ثبات در لبنان
گرد و غبار با آب و هوای زمین چه میکند؟
خوب و بد ریزگردها برای آیندگان
«ابتکار» از طرح دوفوریتی امکان آزادی تجمعات و راهپیماییها گزارش می دهد
موانع خیابان «مردم»
عماد قلیپور کارگردان نمایش «تابوت عهد» در گفتوگو با «ابتکار » :
تئاتر و سینمای ما «فست فودی» شده است
آیا باید به کتابهای ایرانی یارانه بیشتری تعلق بگیرد؟
«ساخت ایران»های حوزه نشر بهدنبال برابرتر شدن
مالیات یا خراج!
معاون اول رئیس جمهوری:
مشکلات نظام اداری سرعت توسعه کشور را کند کرده است