وزارت راه در مسیر اتاق شیشه‌ای


گروه راه و مسکن: روز گذشته اولين همايش GIS يکپارچه در سازمان‌هاي مکان محور، مفاهيم، چالش‌ها و راهکارهاي پياده سازي موفق GIS سازماني با حضور وزير راه و شهرسازي، معاون برنامه‌ريزي و منابع، نمايندگان مجلس و مهماني از وزارتخانه‌هاي بهداشت، کشور و سازمان محيط زيست برگزار شد. عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي در آغاز اين همايش اظهار کرد: درخصوص بحث اطلاعات يکپارچه مکاني و سيستم GIS ملي تا به حال در ايران خيلي بحث شده است. وزير راه و شهرسازي گفت: همزمان با اين بحث ما از انواع عدم تعادل‌ها در ايران صحبت مي‌کنيم. نمونه بسيار برجسته اين عدم تعادل‌ها منابع آب و گرفتاري که در آن وجود دارد. عدم تعادل در توزيع جمعيت در سرزمين که بحث بسيار پيچيده تري است، بحث عدم تعادل در توزيع خدمات، تسهيلات، زيربناها و زيرساخت‌هاي کشور و انواع عدم تعادل‌هايي که با آن مواجه هستيم. وي افزود: بنابراين با يک موضوع بسيار جديد و مهم روبه‌رو هستيم و اينکه GIS چه کمکي در اين زمينه مي‌تواند داشته باشد و چرا اينقدر مهم بوده و بايد به آن توجه شود.

لزوم اجماع نهايي درباره فناوري‌هاي نوين
وزير راه و شهرسازي با اشاره به اينکه درخصوص استفاده از فناوري‌هاي نوين پيچيده برخي نگاه‌ها اسباب مرگ زودرس آنها را فراهم مي‌کند، تصريح کرد: در ايران و درخصوص فناوري‌هاي نوين هنوز به يک اجماع نهايي و حتي نسبي هم نرسيده‌ايم. وي ادامه داد: دقيقا مرگ اين فناوري‌ها زماني است که در حد يک تکنيک آنها را تنزل دهيم آن‌هم در حالي اين فناوري‌ها يک تغيير سطح کيفيت، منابع، زندگي و تصميم‌گيري است. اين مقام مسئول ادامه داد: در اين خصوص داستان اين نيست که اطلاعات را روي نقشه داشته باشيم يا نه چون در ايران سال‌هاست که ما نقشه‌هاي جغرافيايي را داريم و اين نيست که بخواهيم نقشه‌هاي مدرن را در سطح تکنيک با لايه‌هاي بيشتر با مدرن‌تر شدن در سطح تکنيک تنزل دهيم.
آخوندي با اشاره به اين مساله افزود: مساله‌ اصلي در واقع تغيير نظام تخصيص منابع مالي در ايران است و در واقع موضوع يک موضوع ديگر است که اين بخش کوچک و ابزاري براي آن است. وزير راه و شهرسازي با تاکيد به موضوع مهم در عصر جديد که بايد در دستور کار ملي قرار بگيرد، اظهار داشت: در عصر جديد موضوع بسيار مهمي‌وجود دارد که بايد در دستور کار ملي قرار بگيرد. کل عصر جديد اقتصاد مدرن يک حرف مهم دارد که به دليل امکان تصميم‌گيري بسيار فوري و امکان جابه جايي منابع در شبکه پولي و مالي در آن دنيا آن چيزي که از همه مهم‌تر است تصميم گيري درباره اطلاعات است. وي ادامه داد: يعني اگر يک نفر اطلاعات را نسبت به فرد ديگر نيم ساعت زودتر داشته باشد با همان نيم ساعت مي‌تواند يک جابه جايي داشته باشد که نفر بعدي نمي‌تواند. 

عدم افشاي اطلاعات يکي از کانون‌هاي اصلي فساد
عباس آخوندي با تاکيد بر اينکه يکي از کانون‌هاي اصلي فساد عدم افشاي اطلاعات و انحراف در اطلاعات است، تصريح کرد: نحوه تصميم‌گيري و انتفاع کاملا متفاوت است. در حوزه علم اقتصاد راجع به انحراف در اطلاعات اين اعتقاد وجود دارد که يکي از کانون‌هاي اصلي فساد عدم افشاي اطلاعات و انحراف در اطلاعات است. وي افزود: يکي از منابع اصلي توزيع رانت و سوداگري همين داستان دسترسي به اطلاعات دروني است. وزير راه و شهرسازي با اعلام اينکه در بحث دسترسي آزاد به اطلاعات بحث مهم از جهت توزيع منابع و دسترسي به منابع است، گفت: اينکه من از محل پيرامون خودم اطلاعات داشته باشم بسيار مهم است و بدانم که اين طرح جامع تفصيلي چه ضوابطي را مشخص کرده است. بايد بدانم قرار است اتفاقي در کنار خانه من رخ بدهد، قانوني است يا غيرقانوني است. اين مقام مسئول در دولت دوازدهم افزود: اين طرح مي‌خواهد بحث تبادل را انجام دهد تا مردم دسترسي داشته باشند و ما در دولت به دنبال اين مساله بوده و آن را ايجاد مي‌کنيم.
آخوندي با تاکيد بر اينکه طرح GIS يکپارچه در سازمان‌هاي مکان محوراز نظر ماهوي يک طرح ضدفساد است، گفت: براي يک کار عملياتي ضدفساد اين مساله پايه‌اي‌ترين کار است. درست است اين طرح در ظاهر تکنيکي است که مثلا نقشه‌ها و مشخصات جغرافيايي را منتشر مي‌کند اما ماهيت اين طرح يک طرح ضدفساد است. وي افزود: اين طرح يک اقتصاد رقابتي است و يک حقوق شهروندي که در واقع مردم بدانند پيرامون خودشان چه اتفاقي قرار است رخ دهد و اگر حرف و سخني دارند آن را بگويند. بنابراين به اين موضوع نه تکنيکي بلکه ماهوي نگاه مي‌کنيم. وزير راه و شهرسازي ادامه داد: از جنبه تکنيکي داشتن هزاران لايه اطلاعات يک کار بسيار تکنيکي و پيچيده است و از نظر فناوري يکي از فناوري‌هاي پيشرفته که نياز به ميلياردها تومان سرمايه و جذب آدم‌هاي نخبه و ضريب هوشي بالاست که خوشبختانه در کشورمان حجم بالايي از انسان‌هاي لايق و شايسته را در اختيار داريم و سر جاي خودش مهم است. وي افزود: با اين حال حواس‌مان باشد که ماهيت اين کار حذف عدم تقارن اطلاعات بين مردم است. آخوندي ادامه داد: اين نکته مهمي‌است که اميدوارم به صورت عملکردي پيش برود تا مردم استفاده کنند. ممکن است اين بحث را الان يکسري متخصص فقط استفاده کنند اما بايد به سمتي برويم که اين مورد استفاد روزمره مردم باشد و مردم به صورت عادي از آن بهره ببرند. علت اينکه به همکاران خودم در استان‌ها اصرار دارم که هر تصميمي‌گرفته مي‌شود سريعا در اين نقشه GIS گذاشته شود اين است که مردم بدانند در محل‌شان چه تصميمي‌مي‌گيرند و هيچکس نسبت به ديگري برتري اطلاعاتي نداشته باشد.

توزيع منصفانه اطلاعات در دولت توسعه‌گرا
آخوندي با اشاره به اينکه وظيفه يک دولت که مدعي توسعه است توزيع منصفانه اطلاعات است، گفت: وظيفه يک دولت که مدعي توسعه بوده و مي‌خواهد با بقيه کشورهاي جهان رقابت کرده و دنبال اقتصادي مقاومتي و درون‌زاست با تکيه بر منابع دروني است بايد اطلاعات دروني را به صورت منصفانه و آزاد در اختيار هرکسي که مي‌تواند يک خلق ارزش افزوده داشته باشد، قرار دهد. وي افزود: در اين صورت است که با راه حل‌هايي مواجه مي‌شويم که به ذهن‌مان نرسيده و اين مي‌تواند در حوزه مسکن، حمل‌ونقل، آب، برق و در هر حوزه ديگري باشد و اينجاست که اطلاعات تبديل به دارايي مي‌شود. در همين خصوص به دنبال اين هستيم که با اين سيستم اطلاعات را به دارايي تبديل کنيم. وزير راه و شهرسازي با تاکيد بر اجراي اين سيستم در وزارتخانه با توجه به بخشنامه ابلاغ شده به دو ديدگاه در دسترسي آزاد به اطلاعات اشاره داشت و گفت: به تمام همکاران در وزارتخانه بخشنامه‌اي ابلاغ شد که همه موظف شدند اطلاعات را پنهان نکرده و با فاصله زماني کمي‌آن را منتشر کنند.



دو هدف اصلي از انتشار آزاد اطلاعات
اين عضو کابينه دولت دوازدهم تاکيد کرد: اگر توانستيم اطلاعات را به صورت آزاد منتشر کنيم آن وقت مي‌توان با سربلندي دو هدف را اعلام کرد. يکي مبارزه با فساد و دومي‌افزايش و خلق دارايي‌هاي جديد است که از اين طريق رخ مي‌دهد. وي ادامه داد: اگر اين دو بحث را بپذيريم آن موقع خواهيم فهميد که اطلاعات بلافاصله توليد، بارگذاري و مستقيم بالا بيايد. بنابراين سيستم بايد از داستان يک سيستم دستي که توليد اطلاعات مي‌کند و بعد يک نفر وارد سيستم کرده خارج شود. لذا بايد به سمتي برويم که اطلاعات هر طرحي که تصويب مي‌شود بلافاصله تمام اطلاعات آن در سيستم GIS گذاشته شود. وزير راه و شهرسازي افزود: اين مساله نه تنها براي مجموعه وزارتخانه بلکه مي‌تواند براي کل دستگاه حاکميت از جمله قوه مقننه، مجريه و قضائيه باشد که دسترسي آزاد، بارگذاري همزمان و تولد اطلاعات را داشته باشيم تا همزمان که اطلاعات متولد شد، شناسنامه‌دار شده و در سيستم ثبت شود. آخوندي تصريح کرد: رسيدن به اين مساله زمان بر بوده و نياز به نرم افزار و آموزش‌هاي پيچيده دارد اما اشکالي نيست و بايد هدف‌گذاري سيستم ما باشد. 

دسترسي آزاد به اطلاعات حق شهروندي است
وزير راه و شهرسازي با تاکيد بر دسترسي به اطلاعات آزاد به‌عنوان يک حق شهروندي گفت: البته در موضوع اطلاعات ما بحث محرمانه و نامحرمانه بودن اطلاعات را داريم که اينجا بحث ما در مورد اطلاعات طبقه بندي شده نيست چراکه قانون و مقررات خاص خودش را دارد. وي افزود: وقتي در مورد اطلاعات صحبت مي‌کنيم منظور اطلاعات آزاد و غيرطبقه‌بندي شده است و به دنبال اين هستيم که اطلاعات را به يک حق شهروندي تبديل کرده و با يک سيستم مدرن در اختيار همه مردم ايران قرار دهيم. آخوندي در پايان اظهار داشت: از همکاران، سازمان نقشه‌برداري، وزارت ارتباطات و ديگر عزيزاني که با ما در اجراي اين طرح همکاري داشتند، تشکر کرده و قويا به همه همکاران تاکيد مي‌کنم که اين طرح را اجرا کنند چرا که سياست وزارتخانه است.