این تذهبون؟!

اولین واکنش رسمی حسن روحانی به موج جدید هجمه‌ها
به دولت وی پس از دستور ترامپ با مرور بخشی از تاریخ
و سخنرانی خاطره‌انگیز امام راحل در مورد ماجرای مک فارلین ابراز شد
این تذهبون؟!




آفتاب یزد- گروه سیاسی: روزهای سختی برای روحانی است. توافق هسته‌ای از یک سو با بدعهدی آمریکا مواجه شده و از سویی دیگر، مخالفان داخلی او برای پیشبرد اهداف سیاسی‌شان بیش از همیشه بر او حمله‌ور می‌شوند.
آتش زدن برجام در صحن مجلس، بیانیه دادن‌ها پیرامون توافق هسته‌ای و اعلام اینکه روحانی باید از مردم عذرخواهی کند، خوشحالی رسانه‌های جریان راست از خروج ترامپ و تلاش‌شان برای شانتاژ علیه رئیس جمهور ایران، برنامه‌ریزی اصولگرایان برای استفاده از چنین فرصتی در جهت تخریب روحانی و ناامیدکردن مردم برای انتخابات آتی، همه و همه چیزهایی هستند که این‌روزها رئیس جمهور باید بشنود و تاب بیاورد.
اما این تاب آوردن به معنای سکوت و واکنش نشان ندادن او نیست. نشان به آن نشان که وی اولین واکنش‌ها را نسبت به این هجمه‌ها دیروز در جلسه هیئت دولت از خود نشان داد: «چه کسی مستحق ملامت است، این موضوع باید روشن شود و مبادا یک عده‌ای خطا کنند، امروز آمریکا به عنوان ناقض عهد و متخلف از مقررات بین‌المللی باید مورد فشار قرار بگیرد.»
او به صراحت گلایه‌هایش از حملاتی که این‌روزها نسبت به او می‌شود را اینگونه نشان می‌دهد: «این روزها با موضوعاتی که مطرح می‌شود بیشتر به یاد جمله معروف حضرت امام خمینی(ره) در آبان 65 که به «این تذهبون؟» معروف است، ‌می‌افتم. در آن روز بین ایران و آمریکا اختلافی وجود داشت که آمریکا در آن شکست خورده بود اما یک عده به دنبال آن بودند که مسئولین ایرانی را مورد سوال قرار دهند و امام راحل برخوردی حکمت‌آمیز با آنها داشت و آن درس خوبی برای ما بود و هست.»
روحانی می‌گوید: «امام (ره) در 29 آبان 65 فرمودند: «هیچ توقع نداشتم که در این زمان که باید فریاد بزنند سر آمریکا، فریاد می‌زنند سر مسئولین‌مان» چه شده است؟ در یک چنین مسئله مهمی باید همه دست به دست هم بدهید و ثابت کنید به دنیا که وحدت دارید، چرا شما می‌خواهید تفرقه و دو دستگی ایجاد کنید، چه شده است شما را و کجا دارید می‌روید؟ «این تذهبون؟». بعد فرمود تندرو و کندرو و دو دستگی در کشور ایجاد نکنید و این خلاف اسلام، دیانت و انصاف است. »

مک فارلین
روحانی برای بازگویی آنچه که امروز بر او روا می‌شود، دست به دامن تاریخ شده است و مثالی را از دهه شصت می‌آورد. اشاره روحانی به ماجرای مک فارلین است.
درست در بحبوحه جنگ ایران و عراق؛ زمانی که ایران نیاز به تسلیحات نظامی داشت و از سویی دیگر دونالد ریگان، به فکر آزادی گروگان‌های آمریکایی در لبنان به کمک ایران بود شایعه شده بود که ریگان حاضر است چند هزار موشک به ایران بفروشد. ولی برای این مذاکرات به دنبال فردی میانه‌رو می‌گشت و چه کسی بهتر از مرحوم‌هاشمی رفسنجانی.
در این داستان مک فارلین مامور رابط این مذاکرات شد. مرحوم‌هاشمی رفسنجانی درباره آن می‌گوید: «یکی از هواپیماهایی که برای ما اسلحه می‌آورد از یکی از کشورهای اروپایی اجازه عبور گرفت که وارد شود و اسلحه‌اش را در فرودگاه مهرآباد پیاده کند که البته اسلحه آن قطعات بعضی از نیازهای پیچیده ما بود و کسانی که به عنوان خدمه هواپیما اجازه ورود گرفته بودند پنج نفر بودند که همراه هواپیما، خلبان و کمک‌خلبان و همین‌هایی که معمولا در هواپیما هستند. اسامی ایرلندی هم به ما داده بودند. وقتی که هواپیما وارد فرودگاه مهرآباد شد به ما اطلاع دادند که این آقایانی که از هواپیما پیاده شدند می‌گویند ما آمریکایی هستیم و برای مسئولان کشور شما از آقای ریگان و مسئولان آمریکا پیام آورده‌ایم.
ما فوری با دوستان خودمان جلسه تشکیل دادیم و گفتیم این آقایان را در فرودگاه توقیف کنید تا ببینیم مسئله اینها چیست. آنها را به هتل منتقل کردیم و در هتل گفتند که ‌(آنها ادعا کردند، مک فارلین و یکی دو نفر دیگر هم از مشاوران آقای ریگان هستند، آن موقع مشاور مخصوص ریگان بودند) پیام آوردند برای مقامات ایران و هدیه‌ای را آقای ریگان برای مسئولان کشور شما فرستاده‌اند.
هدیه برای هر یک از ما یک قبضه اسلحه کمری و پیام هم در ملاقات حضوری به شما می‌گوئیم و یک عدد کیک صلیبی شکل آوردند که این کلید فتح روابط است. این را ما دیگر نمی‌دانستیم؛ این هم جزو رموز است. »
تلاش برای مذاکرات و نتیجه‌گیری از آن شکست خورد. از سوی دیگر، وقتی یک روزنامه لبنانی از مذاکرات پرده برداشت، گروهی در داخل بر وزیرخارجه دولت زمان جنگ و‌هاشمی رفسنجانی تاختند.

نامه هشت نماینده مجلس
یکی از انتقادهای جدی به ماجرای فک فارلین در آن زمان از سوی نمایندگان مجلس صورت گرفت. نمایندگانی به دنبال این افشاگری، با طرح سوال از وزیر امورخارجه وقت تلاش برای استیضاح او را کلید زدند، اتفاقی که می‌توانست گریبان کسانی مثل مرحوم‌هاشمی رفسنجانی را هم بگیرد. در بخشی از سوال این هشت نماینده آمده بود که: «شنیده می‌شود افرادی خارج از کادر وزارت امور خارجه با یک هیئت آمریکایی تماس گرفته و مذاکره نموده‌اند، لطفا اعلام دارید که این افراد ماموریتی از جانب وزارت امور خارجه داشتند یاخیر؟»
در پی این نامه و تلاش برای اعمال فشار به دولت و طرف‌های جریان مک فارلین گفته می‌شود‌هاشمی رفسنجانی از امام طلب یاری می‌کند و امام نیز در نطقی تاریخی در 29 آبان 1365، از در نصیحت کسانی که این نامه را نوشتند برمی‌آید و اعمال فشارهای داخلی بر مسئولین کشور را به شدت مورد عتاب قرار می‌دهد. در بخشی از بیانات امام در نکوهش حملات داخلی‌ها علیه کسانی که در جریان مذاکرات با آمریکا و مک فارلین بودند می‌گویند: «... در این زمان که باید فریاد بزنند سر آمریکا، فریاد می‌زنند سر مسئولین ما! چه شده است؟ شماها چه‌تان است؟ چه کردید شماها؟ شماها چرا باید تحت تاثیر تبلیغات خارجی واقع بشوید یا تحث تاثیرات نفسانیت خودتان؟ در یک همچون مسئله مهمی که باید همه شما دست به هم بدهید و ثابت کنید به دنیا که ما وحدت داریم، وحدت ما این طور شده‌ است و در روزی که هفته وحدت است چرا شماها می‌خواهید تفرقه ایجاد کنید؟ چرا می‌خواهید بین سران کشور تفرقه ایجاد کنید؟ چرا می‌خواهید دو دستگی ایجاد کنید؟ چه شده است شما را؟ کجا دارید می‌روید؟ این تذهبون؟ من نمی‌توانم آن طوری که می‌خواهم، با شما صحبت کنم و نمی‌خواهم در روز عید رنجش برای شما پیدا کنم، لکن شما انصاف بدهید که در یک همچو وقتی، وقت یک همچو اموری است؟!
امام راحل در بخشی دیگر مشخصا به این نامه نمایندگان مجلس اشاره می‌کند: «لحن شما در آن چیزی که به مجلس دادید، از لحن اسرائیل تندتر است، از لحن خود کاخ نشینان آنجا تندتر است. شما چه شده است این طور شدید؟ شما که این نبودید بعضی‌تان. من بعضی‌تان را می‌شناسم، شما این‌طور نبودید. من امیدوارم که شما باز توجه کنید به مسائل، توجه کنید به دنیا، توجه کنید به خودتان، توجه کنید به قدرت خودتان. نشکنید این قدرت را، گرچه شماها نمی‌توانید، لکن نباید یک همچو کاری در ایران بشود.»
اظهاراتی که بیانگر آگاهی کامل امام (ره) از ماجرای مک فارلین و جریان تلاش برای مذاکرات بود. با این خطابه تند، سوال هشت نماینده مجلس از وزیر خارجه وقت، باز پس گرفته می‌شود.

مقصود روحانی
روحانی اکنون نقبی دوباره می‌زند به آن سال‌ها، سال‌هایی که عده‌ای ترمز بریده و از تصمیم حاکمیت تندتر رفتند. روحانی با یاد آوری «این تذهبون» به ضرورت اتحاد و البته این که هر جریانی در مذاکرات با آمریکا با تصمیمات فرادولتی صورت گرفته است تاکید کرده و از همین رو اقداماتی که از سوی مسئولین داخلی علیه مذاکره کنندگان صورت می‌گیرد را مورد عتاب قرار می‌دهد از آنچه که در صحن مجلس با آتش زدن برجام و پرچم یک کشور صورت گرفت تا بیانیه از سوی یکی از مقامات. رئیس جمهور البته با یادآوری یک سخنرانی تاریخی به این نکته هم اشاره دارد که در ماجرای برجام مانند مک فارلین، رسوایی برای آمریکا و ترامپ مانده نه ایران، این در حالی است که ظاهرا عده‌ای در کشور می‌خواهند دولتمردان را رسوا جلوه دهند از همین روست که یاد آوری «این تذهبون» به این افراد از سوی رئیس جمهور ضروری به نظر رسیده است.