این فرصت سه ساله را نبايد از دست داد

آرمان- مرتضی خبازیان: یک سال از آغاز به کار دولت دوازدهم و پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا گذشت. علاوه بر آن شهردار جدید تهران هم کارش را رسما آغاز کرد و این تقارن را می‌توان به فال نیک گرفت. حقیقت آن است که روزهای منتهی به انتخابات 29 اردیبهشت سال گذشته، چنان پرفشار و ملتهب بود که کمتر کسی می‌تواند آن را فراموش کرده باشد. سهل است که از حافظه تاریخی مردم هم نخواهد رفت. فراموش نخواهد شد که ردیفی از اصولگرایان تندرو و دلواپس کمر بسته بودند تا اجازه ادامه کار دولت تدبیر و امید را ندهند. آنها سعی تمام داشتند که دولت روحانی را در همان چهار سال تمام کنند. تلاش تندروها به شکلی معکوس عمل کرد و شوق بسیار در رای دهندگان ایجاد کرد. رای دهندگان برنامه دلواپسان را خنثی کردند. در باب ضربه‌ای که به دلواپسان وارد شد همین بس که چند ماه بعد بر طبل‌های بزرگ ناامیدی کوبیدند. شاید ناامیدی که تندروها از آن حرف می‌زنند وجه دیگر همان امید فراوانی باشد که برای تغییر و نو شدن فضای سیاسی و اجتماعی ایجاد شده بود؛ در انتخابات اردیبهشت 96. این درست است که دولت نتوانست برنامه‌های خود را پیاده کند و اگر گروه‌ها و شخصیت‌های مقبول سیاسی بر حفظ و تداوم امید تاکید می‌کنند به معنی اهمیتی است که امید و نشاط در پیشرفت جامعه دارد و در عین حال به معنی هم هست که دولت هنوز سه سال دیگر برای ادامه راه و رسیدن به اهداف و برنامه‌های تعیین شده زمان دارد و باید دولت را در این راه کمک کرد. دولت هم به سهم خود وظیفه خطیری به عهده دارد؛ هم باید برنامه‌های خود را پیگیری کند و هم از رای دهندگان و سرمایه اجتماعی خود حراست کند.
اتفاقات ناخوشایند
اگر در ماجرای پیش آمده برای پیام‌رسان‌ها، انبوه کاربران در سکوت و انتظار به دولت می‌نگرند، اگر سخنان وزیر ارتباطات می‌تواند آرام کننده فضا باشد به این معنی است که مردم هنوز از دولتی که بر سر کار آورده‌اند ناامید نشده‌اند و در عین حال این سخن به معنی امکان ناامیدی هم می‌تواند باشد. می‌توان تصور کرد که مردم ممکن است ناامید شوند. اگر مردم و بخش‌هایی از فعالان سیاسی اعتقاد دارند که دولت در بخش‌های مهمی مانند استانداران و فرمانداران و در حوزه‌های وزارتی می‌توانست بهتر از این عمل کند، به این معنی است که در این حوزه‌ها برخی اتفاقات افتاده که می‌توانست نیفتد. دولت می‌توانست عملکرد بهتری داشته باشد و انتظارات را پاسخ گوید و همین انتقاد به معنی این است که ناامیدی فراگیر نیست و می‌تواند بشود. در سوی دیگر در شوراها هم برخی اتفاقات رخ داد که دفاع کردن از آن دشوار است و چه بسا تشجیع کننده دلواپسان بوده باشد. وقتی محسن هاشمی می‌گوید: «شاید شهروندان تهرانی هنوز نتایج مشارکت خود در این انتخابات را در مدیریت شهری، به خوبی و کامل احساس نکرده باشند که این تقصیر ماست و با افزودن تلاش‌های ما، باید نظر و اعتماد مردم را جلب کنیم» به معنی ادامه امید است. اگر در شوراها و اختصاصا در شورای شهر تهران تلاش می‌شود که بعد از این شهروندان تهرانی اثر رای خود را ببینند، دولت هم می‌تواند و باید برای حفظ امید کارهای خود را سامانی دیگر دهد. دولت می‌تواند با دمیدن روح امید در همه ابعاد و همه بخش‌ها از گسترش احتمالی ناامیدی جلوگیری کند و ای بسا که دولت بتواند کار خود را از بخشداری‌ها و فرمانداری‌ها و نهایتا استانداری‌ها آغاز کند. همانطور که اسحاق جهانگیری گفت که دولت باید در بخش‌هایی از مدیریت که سنگین و فشل کار می‌کند، تحول ایجاد کند و همانطور که خود رئیس جمهور نگاه روشنی نسبت به مدیران ناکارآمد و غیر چابک دارد، باید با آینده‌نگری چابکی را در مجموعه دولت تقویت کند که چابک شدن دولت، لامحاله به معنی تزریق امید و نشاط در جامعه خواهد بود.
پاشنه تِرَک خورده آشیل


به‌راستی اگر دولت دوازدهم در ابتدای کار، از همان روزهای اول، چهارچوب اطلاع‌رسانی موثرتری تعریف می‌کرد، دلواپسان و لایه‌های تندروی اصولگرایان می‌توانستند چنین بی‌محابا فعالیت کنند؟ اگر دولت در برجام می‌توانست به قدر وسع و همت خود روشنگری کند و مردم را از ابعاد، نقطه‌ضعف‌های احتمالی و البته نقاط قوت آن مطلع کند، در آن صورت آیا مخالفان دولت می‌توانستند هر چه دل تنگشان می‌خواهد بگویند و هر مواجهه‌ای با دولت داشته باشند؟ دولت نتوانست ماجرای برجام را برای مردم روشن کند و به همین خاطر است که هنوز هم کسانی نمی‌دانند برجام چه دستاوردی در شرایط سخت بوده است. شرایطی که از دولت‌های نهم و دهم به دولت یازدهم رسید و از همان ابتدا انرژی زیادی از دولت گرفت. اگر دولت به کمک بخش اطلاع‌رسانی خود می‌توانست صرف نظر از برجام از مشکلات دیگر بگوید که به او رسیده بود، اکنون همان مشکلات را بر عهده خود نمی‌دید و سهل است که تندروها با فرافکنی نمی‌توانستند مشکلات را به دولت یازدهم و دوازدهم مربوط کنند. همین امروز هم می‌توان ساختار اطلاع‌رسانی دولت را تقویت کرد تا مردم مسائل و مشکلات را تنها از زبان دلواپسان نشوند.
پاسخ به انتظارات مردم
رئیس شورای اسلامی تهران در مراسم آغاز به کار محمدعلی افشانی به عنوان شهردار جدید تهران هم به همین موضوع اشاره کرده است که: هنوز شهروندان تهرانی نتایج مشارکت خود در انتخابات شوراها را در مدیریت شهری احساس نکردند و این شاید تقصیر ما باشد. به گزارش مهر، محسن هاشمی در جلسه علنی روز یکشنبه شورای شهر تهران با بیان اینکه امروز سالروز انتخابات ریاست جمهوری و شوراها است که مردم تهران با مشارکت سه برابری خود در شوراها، انتخابات باشکوهی را رقم زدند، اظهار کرد: شاید شهروندان تهرانی هنوز نتایج مشارکت خود در این انتخابات را در مدیریت شهری به خوبی و کامل احساس نکرده باشند که این تقصیر ماست و با افزودن تلاش‌های ما، باید نظر و اعتماد مردم را جلب کنیم. وی ادامه داد: امروز نخستین روز کاری محمدعلی افشانی به عنوان شهردار تهران هم هست و همزمانی آن را با ۲۹ اردیبهشت سالروز انتخابات به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم با حمایت همه‌جانبه اعضای شورا که رأی ۹۰ درصدی به آن دادند، فصل درخشانی در شهرداری رقم بخورد. رئیس شورای شهر تهران با بیان اینکه نجفی مسیر شهرداری را به خوبی آغاز کرد، گفت: پس از دو ماه توقف، افشانی فرصت بهتری دارد تا عملکرد مناسب‌تری داشته باشد، زیرا تحول در شهرداری رخ داده و وضع مالی امسال نسبت به سال گذشته بهتر است. هاشمی با بیان اینکه شورا انتظار دارد افشانی به اصلاحات ساختاری و چابک‌سازی در شهرداری توجه ویژه کند، افزود: توجه به حمل و نقل عمومی، هوشمندسازی برای کاهش هزینه، حرکت در جهت کسب درآمدهای پایدار، توجه ویژه به بافت فرسوده و رسیدگی به مساله آسیب‌های اجتماعی از منظرهای مختلف باید در دستور کار شهردار تهران قرار گیرد و امیدواریم با قدرت و سرعت، برنامه سوم شهرداری که تدوین آن آغاز شده، به شورا ارائه و به تصویب برسد.