روزنامه اعتماد
1397/03/06
اضطراب و نگراني كشورهاي شرق آسيا از سياست خارجي ترامپ : چقدر مي‌توان روي امريكا حساب كرد؟
شهاب شهسواريقطعا، شايد، هرگز، به احتمال زياد؛ اينها قيدهايي بود كه طي 24 ساعت در مورد احتمال برگزاري ديدار ميان رييس‌جمهور امريكا و رهبر كره شمالي بيان شدند. براي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا، يك شبانه‌روز فرصت طولاني‌اي است كه در آن مي‌تواند چندين بار جريان رويكردهاي بين‌المللي‌اش را تغيير دهد، اما براي متحدان امريكا در شرق آسيا كه به اميد ثبات و امنيت زير سايه چتر حمايتي امريكا رفته‌اند، اين حركت زيگزاگي رييس‌جمهور امريكا، گيج و نگران‌كننده است، اين موضوع را مي‌شد در واكنش ناباورانه سئول به رفتار ترامپ ديد. وقتي كار به سلاح‌هاي اتمي در چند صد كيلومتري سئول و توكيو مي‌رسد، نگراني و اضطراب متحدان شرقي واشنگتن، به بالاترين حد ممكن مي‌رسد. صبح جمعه مقام‌ها و شهروندان كره‌جنوبي و ژاپن، با خبر لغو ديدار دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا با كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي بيدار شدند. فعالان ضد جنگ كره جنوبي روز جمعه در برابر سفارت امريكا تجمع كردند تا شعار «جنگ نمي‌خواهيم» و «ترامپ را محكوم مي‌كنيم» بدهند. ترامپ، ناگهان تصميم گرفته‌بود تا بعد از چندين هفته گمانه‌زني در مورد يك ديدار تاريخي با رهبر كره شمالي براي مذاكره در مورد خلع سلاح هسته‌اي اين كشور، با ارسال يك نامه كوتاه اين ديدار را لغو كند. دولت كره جنوبي با بهت‌زدگي به اين خبر واكنش نشان داد و اعلام كرد كه كاخ سفيد در واشنگتن، كاخ آبي در سئول را پيش از ارسال اين نامه مطلع نكرده است. واكنش توكيو اندكي صريح‌تر بود و خواهان استمرار گفت‌وگوها براي خروج از بن‌بست اخير در برگزاري ديدار شده‌بود. پكن با خوش‌بيني بيشتري به اين خبر واكنش نشان داد و سخنگوي وزارت خارجه چين، با اشاره به تمايل دو طرف براي برگزاري اين ديدار، اظهار خوش‌بيني كرد كه مانع اخير در برگزاري ديدار كيم و ترامپ برطرف شود. براي واشنگتن، كمتر از 12 ساعت وقت لازم بود تا نظر ترامپ زير و رو شود و بعد از اعلام رسمي مبني بر لغو ديدار، بار ديگر اعلام كند كه «خبرهاي بسيار خوبي» رسيده است و شايد ديدار با كيم درست در همان تاريخ 22 خرداد برگزار شود. شبكه خبري سي‌ان‌ان در گزارشي مي‌نويسد در طول ماه‌هاي رياست‌جمهوري دونالد ترامپ، بسياري از نزديك‌ترين و قديمي‌ترين متحدان و شركاي ايالات متحده، بارها غافلگير شده‌اند و برخي نيز آسيب ديده‌اند. ترامپ بارها ارزش اتحادها را زير سوال برده، به همسايگان اهانت كرده و تهديد كرده است كه براي تجارت با برخي از نزديك‌ترين دوستان امريكا تعرفه مي‌گذارد و اگر خطوط تعيين شده او را رد كنند، تحريم‌شان مي‌كند. طرفداران ترامپ مي‌گويند اين روش بر اساس دكترين «صلح از طريق اقتدار» است و در شرايطي كه امريكا توانايي‌هاي اقتصادي و نظامي‌اش را به رخ مي‌كشد، مي‌خواهد دنيا را به صورتي كه دوست دارد شكل دهد. اينها را جمعه شب هم مي‌شد در سخنراني ترامپ در جمع فارغ‌التحصيلان دانشكده نيروي دريايي ديد كه مي‌گفت: «دنيا دوباره به ما احترام مي‌گذارد. ضعف، قطعي‌ترين مسير براي ايجاد درگيري است و قدرت غيرقابل رقابت، قطعي‌ترين ابزار ما براي دفاع.» سوزان ملوني، پژوهشگر موسسه بروكينگز مي‌گويد: «دكترين يا با ما يا بر ما، به جايي رسيده كه امريكا مي‌گويد يا با ماييد يا اگر هم نمي‌خواهيد با ما باشيد، شما را هر جا بخواهم پشت سر خودم مي‌كشم.»
برخورد با متحدان مانند دشمنان
براي سئول، پذيرش لغو ديدار ترامپ و كيم بسيار مشكل است. به گزارش سي‌ان‌ان تصويري كه رسانه‌هاي كره‌اي از ديدار نيمه شب كابينه كره جنوبي بعد از نامه ترامپ منتشر كرده‌اند، مون جائه اين، رييس‌جمهور اين كشور را در حالتي بسيار عصباني و آشفته نشان مي‌دهد. بروس كلينگر، پژوهشگر انديشكده هريتيج به سي‌ان‌ان مي‌گويد: «وقتي رييس‌جمهور كره جنوبي مي‌گويد كه از بيانيه واشنگتن، خجالت‌زده و گيج شده و براي واكنش به آن جلسه اضطراري تشكيل مي‌دهد، مي‌توان فهميد كه اتفاق خيلي بدي رخ داده است. » سي‌ان‌ان مي‌نويسد: «متحدان امريكا گيج شده‌اند و احساس مي‌كنند كه امريكا با آنها مانند دشمن رفتار مي‌كند.» كان كيونگ وا، وزير خارجه كره جنوبي صبح جمعه در تماس تلفني با مايك پومپئو، وزير خارجه امريكا، نسبت به لغو ديدار اظهار تاسف و نااميدي و تاكيد كرد كه برگزاري چنين ديداري «مي‌توانست به عنوان يك نقطه عطف در مسير رسيدن به پيمان صلح دايمي در شبه جزيره كره» بدل شود. شهروندان كره جنوبي هم از تصميم ترامپ ناراضي بودند. صبح جمعه تعدادي از گروه‌هاي مدني كره شمالي از هوادارن‌شان درخواست كردند تا در برابر سفارت امريكا در سئول تجمع كنند. چند ده فعال كره‌اي در اين تجمع شعار مي‌‌دادند «جنگ نمي‌خواهيم» و «ترامپ را محكوم مي‌كنيم.»
جني تاون، تحليلگر مسائل كره شمالي به نيويورك تايمز مي‌گويد: «اينكه تغيير موضع امريكا تا چه اندازه بدون هماهنگي با متحدانش رخ داد، نشان مي‌دهد كه واشنگتن تا چه اندازه مي‌تواند به ويژه از سوي متحدانش كم‌تحمل، عصبي و فاقد مديريت به نظر برسد.» نامه ترامپ براي لغو ديدار با كيم، بيش از هر كس، مون جائه اين، رييس‌جمهور كره جنوبي را آزار داد. او زماني از اين رويداد مطلع شد كه تازه از واشنگتن به سئول بازگشته‌بود، در شرايطي كه ساعاتي پيش، با رييس‌جمهور امريكا در مورد شرايط برگزاري اين ديدار گفت‌وگو مي‌كرد، ناگهان مطلع شد كه رييس‌جمهور امريكا تصميم به لغو ديدار گرفته است. نخست‌وزير ژاپن، شينزو آبه هم تازه از هواپيما در سن‌پترزبورگ پياده شده بود كه دستيارانش خبر لغو ديدار ترامپ و كيم را به او دادند. جان ولفستال، پژوهشگر انديشكده كارنگي براي صلح، به نيويورك تايمز مي‌گويد: «به نظرم در اين اتفاق كيم جونگ اون بود كه برنده شد. او شديدا خود را در ظاهر يك مصالحه‌جوي منطقي و سرچشمه ثبات نشان داد، در برابر دونالد ترامپ مانند يك كارت بازي قابل جايگزيني، همينطور رنگ عوض كرد. » قابل اتكا بودن كاخ سفيد، براي سئول و توكيو، در پرونده كره شمالي، يك آزمايش كوچك در برابر بازي اصلي، يعني حمايت از اين دو كشور در برابر قدرت جهاني چين محسوب مي‌شود. ترامپ در هفته‌هاي گذشته همزمان با اعلام جنگ تجاري با چين، برنامه‌هايي را اعلام كرده است كه به سادگي مي‌تواند به روابط تجاري امريكا با ژاپن و كره جنوبي هم ضربه بزند. اليوت انگل، نماينده دموكرات كنگره امريكا و عضو كميته روابط خارجي مي‌گويد: «تصميم ترامپ براي لغو ناگهاني ديدار با كيم، باعث بيگانه‌سازي از دوستان ما شد و در ارزش ائتلاف با امريكا ترديد ايجاد كرد و اعتبار امريكا را در سراسر جهان زير سوال برد.»
تفاوت‌هاي ديپلماسي و معامله
جيمز دابينز، پژوهشگر موسسه رند در يادداشتي در پايگاه خبري هيل با اشاره به كتاب فن معامله دونالد ترامپ، مي‌نويسد: «ترامپ بايد بداند كه به دليل واضحي روي روابط بين‌الملل، اين اسم را گذاشته‌اند. او بايد از علاقه‌اش به فن معامله دست بردارد و كم‌كم، مهارت فن روابط را بياموزد.» اين پژوهشگر ارشد امريكايي با اشاره به روندهاي شكست خورده پيشين مذاكرات خلع سلاح كره شمالي مي‌نويسد: «ديپلماسي هسته‌اي با كره شمالي تنها در صورتي موفق خواهد بود كه در طول مذكرات يك رابطه پايدار با همه طرف‌هاي مهم موثر ايجاد شود كه بتوان از آن براي حمايت از اجراي توافق استفاده كرد. هر توافقي ميان كيم و ترامپ در بهترين حالت آغاز يك فرآيند چندين و چند ساله خواهد بود كه شامل خلع سلاح هسته‌اي مرحله به مرحله و منافع اقتصادي مي‌شود؛ فرآيندي كه تاكنون دوبار انجام شده و به دليل نقص در پيگيري‌ها با شكست مواجه شده است. موفقيت چنين فرآيندي نيازمند رسيدگي زيربنايي و پيگيري دقيق رابطه امريكا با كشورهاي چين، ژاپن و كره جنوبي، همزمان با تلاش براي ايجاد يك رابطه كامل و تمام عيار با كره شمالي است.»
ديدار ناگهاني رهبران دو كره
رييس‌جمهور كره جنوبي، مون جائه اين، روز شنبه تصميم گرفت تا بدون اعلام قبلي، ديدار تازه‌اي با كيم جونگ اون، رهبر همسايه شمالي داشته باشد. اين دومين ديدار رهبران دو كره در ماه‌هاي اخير است كه در منطقه غيرنظامي بين دو كره برگزار مي‌شود. به گفته دفتر رياست‌جمهوري كره جنوبي اين ديدار با هدف رايزني براي تسهيل برگزاري نشست دوجانبه ميان رهبر كره شمالي و رييس‌جمهور امريكا، انجام شد. به گفته سئول اين ديدار دو ساعت طول كشيد و بر خلاف ديدار تاريخي پيشين ميان كيم و مون، دور از چشم رسانه‌ها انجام شد. براساس بيانيه كاخ آبي سئول، امروز رييس‌جمهور كره جنوبي جزييات بيشتري را در مورد محتوا و نتايج اين ديدار به اطلاع رسانه‌ها مي‌رساند.
سایر اخبار این روزنامه
خداحافظ رفيق
كنگره در برابر جنگ ناخواسته
مجيد انصاري: به فال نيك مي‌گيريم
اضطراب و نگراني كشورهاي شرق آسيا از سياست خارجي ترامپ : چقدر مي‌توان روي امريكا حساب كرد؟
پاي روضه خودت گريه نكن...٭
روحاني و افشاني با يكديگر ديدار كردند همكاري براي خدمت‌رساني به مردم و توسعه كشور
«اعتماد» در نظرسنجي از 30 نماينده عملكرد اجلاسيه دوم مجلس را بررسي مي‌كند: كارنامه پارلمان
مجادله لفظي فرزند كروبي با ذوالنوري حسين كروبي: پدر از نور آفتاب محروم بود / ذوالنوري: كروبي سه بار سفر رفته است
عده‌اي با ماسك انقلابي اهداف دشمن را به پيش مي‌برند
انزواي امريكا و انسجام داخلي ايران
اروپا نگران آينده رم
رونق گردشگري
دولت و تورم
بازيگري با قلب طلايي...
