تجارت/گروه اقتصاد کلان: زواياي متفاوتي ميتوان در تازهترين آمار صادرات و واردات کشور در دو ماهه نخست امسال به دست آورد. خام فروشي، افزايش ميزان واردات غيرمولد و تآثير آن بر رشد قيمتها، تداوم سهم عمده ميعانات گازي در صادرات غير نفتي از موارد تآمل برانگيز اين گزارش گمرک است.
اگر چه آمارها از مثبت شدن تراز تجاري کشور در دو ماهه نخست سال حکايت ميکنند، اما در پشت اين دادهها داستاني ديگر در جريان است.
گمرک در تازهترين آمار خود از رشد 22 درصدي صادرات غير نفتي در فروردين و ارديبهشت امسال گزارش داده است.
برپايه دادههاي آماري گمرک، مجموع صادرات و واردات غيرنفتي در دو ماهه اول سالجاري بالغ بر ۱۴ ميليارد و ۵۳۶ ميليون دلار بوده که در مقايسه با مدت مشابه سال قبل ۱۱ درصد افزايش داشته است. موضوعي که نشان ميدهد که تراز تجاري مثبت شده است.
اولين بار در سال 94 تراز تجاري کشور پس از بيش سه دهه مثبت شد؛ موضوعي که خوشحالي دولتيها را برانگيخت. آن هنگام اغلب کارشناسان اقتصادي بر دولت خرده گرفتند که اين تراز واقعي نيست چرا که هنگاميميتوان به مثبت بودن تراز تجاري يک کشور باليد که فروش ميعانات گازي و فرآوردههاي آن به حساب نيايد. آنها معتقد بودند که اين روند يعني خام فروشي. مسئلهاي که کاملا با رونق توليد متضاد بوده و همواره از آن به عنوان دشمن شماره يک اقتصاد مولد نام برده ميشود.
- سهم ميعانات گازي
در اين گزارش اگر چه از روند افزايشي انواع کالاها به غير از پتروشيميو ميعانات گازي اشاره شده است، اما همچنان اين محصول در صادرات غيرنفتي سهم قابل توجهاي را از آن خود کرده است.
بر پايه اين گزارش، در دو ماهه نخست سال جاري صادرات انواع کالاها به غير از پتروشيميو ميعانات گازي رشد قابل توجهي داشته و با ۴۰.۵۴ درصد افزايش به ۴ ميليارد و ۳۹۱ ميليون دلار رسيده است. اين در حالي است که صادرات پتروشيميبا رشد ۱.۱۹ درصد به ۲ ميليارد و ۳۱۸ ميليون دلار و صادرات ميعانات گازي با افزايش ۱۰.۵۴ درصد به يک ميليارد و ۲۹ ميليون دلار رسيده است.
بر اساس گزارش دفتر فناوري اطلاعات و ارتباطات گمرک ايران، صادرات غيرنفتي ايران در اين مدت به ۷ ميليارد و ۷۳۹ ميليون دلار رسيد که در مقايسه با مدت مشابه سال قبل به ميزان ۲۱.۹۳ درصد افزايش داشت.
سال گذشته در همين مدت ۶ ميليارد و ۳۴۷ ميليون دلار کالا به خارج از کشور صادر شده بود.
- واردات
براساس گزارش گمرک، در دو ماهه نخست سالجاري به ميزان ۶ ميليارد و ۷۹۷ ميليون دلار انواع کالا وارد کشور شد که در مقايسه با مدت مشابه سال قبل ۰.۴۹ درصد افزايش را نشان ميدهد.
اگرچه در نگاه اول روند شتاب واردات کاهش يافته اما اين به معناي رونق توليد داخل نيست. کارشناسان اقتصادي ميگويند: مثبت شدن تراز تجاري کشور در سال ۹۴ در مقابل کنترل واردات بوده و از طرفي مثبت شدن تراز تجاري به دليل کاهش واردات نسبت به صادرات دستاورد مثبت تلقي نميشود؛ چرا که اقتصادي مثل ايران نيازمند واردات مولد محور است.
- اقلام عمده وارداتي
اقلام عمده وارداتي در دو ماهه نخست سالجاري نيز به ترتيب شامل قطعات منفصله جهت توليد اتومبيل سواري با ۳۳۳ ميليون دلار، ذرت داميبه ارزش ۲۹۶ ميليون دلار، لوبياي سويا به ارزش ۲۴۸ ميليون دلار، برنج به ارزش ۱۸۴ ميليون دلار، و اجزا و قطعات ماشينآلات و دستگاهها به ارزش ۱۴۴ ميليون دلار بوده است.
در اين داده، افزايش واردات قطعات اتومبيل نکته منفي در تجارت کشور است. چرا که افزايش ميزان قطعات منفصله توليد خودرو در افزايش قيمت محصولات وارداتي اثرگذار بوده است.
از ديگر موضوعهايي که ميتوان در اين گزارش به آن پرداخته شود، واردات نهادههاي کشاورزي است. يکي از دلايل افزايش قيمت در محصولات کشاورزي است.
- صادرات
براساس اين گزارش صادرات کالاهاي غيرنفتي به چين در دو ماهه نخست سالجاري نسبت به سال گذشته ۲.۹۴ درصد افزايش يافته است. صادرات غيرنفتي ايران به امارات متحده عربي و عراق به ترتيب با افزايش ۴۴.۶۷ درصدي و ۱۱.۹ درصدي همراه شد و شاهد افت ۱۴.۵۴ درصدي صادرات کشورمان به هند بودهايم. همچنين طي اين مدت ميزان صادرات غيرنفتي به افغانستان ۴۵.۲۰ درصد و ساير کشورها ۳۵.۳۶ درصد افزايش داشته است.
- کاهش وزني صادرات و واردت
بر اين اساس در دو ماهه نخست سالجاري تشريفات گمرکي ۲۴ ميليون و ۳۱ هزار تن کالا در گمرکات کشور تماماً به صورت الکترونيکي و با کنترل کامل به روش هوشمند انجام شده که از اين مقدار ۵ ميليون و ۲۶۳ هزار تن سهم واردات و ۱۸ ميليون و ۷۶۸ هزار تن سهم کالاهاي صادراتي غيرنفتي بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴ و ۱۷ صدم درصد کاهش را نشان ميدهد.
با کمک سامانه جامع گمرکي و پنجره واحد تجارت فرامرزي در حال حاضر اطلاعات تماميکالاهاي وارداتي و صادراتي در بانک اطلاعات تجارت خارجي کشور به تفکيک جزييترين اطلاعات ثبت ميشود.
- عمدهترين کالاهاي صادراتي
اقلام عمده صادراتي کشورمان در دو ماهه نخست سال ۹۷ به ترتيب شامل ميعانات گازي به ارزش يک ميليارد و ۲۹ ميليون دلار، پروپان مايع شده به ارزش ۳۳۵ ميليون دلار، روغنهاي سبک و فرآوردهها به جز بنزين ۲۷۴ ميليون دلار، پلياتيلن گريدفيلم به ارزش ۲۳۲ ميليون دلار، گازهاي نفتي و هيدروکربورهاي گازي شکل مايع شده به ارزش ۲۰۳ ميليون دلار بوده است.
سهم ساير کالاها ۴ ميليارد و ۳۹۱ ميليون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۰.۵۴ درصد افزايش را نشان ميدهد.
- عمدهترين خريداران کالاهاي ايراني
عمدهترين خريداران کالاهاي ايراني در دو ماهه نخست سالجاري به ترتيب شامل چين به ارزش يک ميليارد و ۴۵۱ ميليون دلار، امارات متحده عربي با يک ميليارد و ۳۷۱ ميليون دلار، عراق با يک ميليارد و ۱۶۲ ميليون دلار، افغانستان با ۵۷۷ ميليون دلار و هند با ۴۶۰ ميليون دلار و ساير کشورها به ارزش ۲ ميليارد و ۷۱۸ ميليون دلار بوده است.
- کشورهاي عمده صادرکننده کالا به ايران
کشورهاي عمده صادرکننده کالا به ايران در مدت ياد شده به ترتيب شامل کشورهاي چين با يک ميليارد و ۷۳۶ ميليون دلار، امارات متحده عربي با ۹۸۶ ميليون دلار، جمهوري کره با ۴۲۳ ميليون دلار، آلمان ۳۵۷ ميليون دلار، ترکيه با ۳۵۳ ميليون دلار بوده است.
آنچه از گزارش گمرک هويداست؛ تداوم روند خام فروشي واردات غير مولد است.