معمای بهارستان پیچیده‌تر از گذشته

انتخابات هیات رئیسه مجلس نهم خرداد ماه در حالی برگزار خواهد شد که فراکسیون‌های اصلی خانه ملت همچنان برای 12 جایگاه بالای بهارستان به جمع‌بندی و توافق نرسیده‌اند. سومین اجلاسیه مجلس نهم خرداد ماه فردا برگزار خواهد شد اما تا امروز هیچ یک از فراکسیون‌های اصلی خانه ملت (امید، مستقلین و ولایی) نامزدهای نهایی خود را برای تکبه بر 12 کرسی بالای بهارستان را نشناخته‌اند و همه گزینه‌ها هم چنان روی میز است، از اتحاد مستقلین و امیدی‌ها گرفته تا ائتلاف استراتژیک اصولگرایان و اصلاح‌طلبان. یکشنبه صبح (پیش از نشست غیرعلنی) و بعد از ظهر (بعد از نشست علنی) اعضا فراکسیون‌های مجلس شورای اسلامی در جلسه‌ای آخرین وضعیت را بررسی کردند اما نتایج حاصل از این جلسات نه تنها تکلیف فراکسیون‌ها برای انتخابات هیات رئیسه بهارستان را مشخص نکرد بلکه بازی پنهان صحن را تا حدودی پیچیده‌تر کرد. در این بین تنها فراکسیون مستقلین (نزدیک به علی لاریجانی) است که بر سر پرقدرت‌ترین صندلی بهارستان اتفاق نظر دارد و یک صدا بر لزوم تداوم ریاست علی لاریجانی سخن می‌گوید. معمای بهارستان پیچیده‌تر از گذشته است، امروز امیدی‌ها بین رقابت برای صندلی رئیس یا افزایش کرسی‌های خود در هیات رئیسه مانده‌اند. در عین حال غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، عضو هیات رئیسه فراکسیون مستقلین در همین باره به پانا می‌گوید: «اداره مجلس شورای اسلامی در وضع فعلی کار ساده‌ای نیست، هماهنگی مجلس با دولت و اداره امور داخلی خانه ملت در حالی که طیف قابل توجهی از نیروهای نزدیک به تندروها در بهارستان حاضر هستند، کاری نیست که هرکسی بتواند از عهده انجام آن برآید.» وی اضافه می‌کند: «علی لاریجانی، در طول ده سال گذشته به خوبی نشان داده است که می‌تواند صحن علنی بهارستان را در اوضاع بحرانی کنترل کند و کمک‌های لازم به دولت را انجام دهد؛ بنابرانی نظر فراکسیون مستقلین به طور صد درصد و قطعی تداوم ریاست لاریجانی است.» این عضو هیات رئیسه فراکسیون مستقلین در خصوص کرسی‌های نواب رئیسی بهارستان متذکر می‌شود که اعضا این فراکسیون نظر مساعد و مثبتی بر تداوم حضور مسعود پزشکیان و علی مطهری دارند. نکته اساسی اینجاست که مشخص نیست این نظر مساعد طیف نزدیک به لاریجانی در خانه ملت تا چه حد ادامه خواهد داشت و اگر امیدی‌ها اصرار به نامزدی محمدرضا عارف برای ریاست مجلس داشته باشند بازهم این نظر مساعد حفظ می‌شود یا خیر. مستقلین چشم انتظار تصمیم امیدی‌ها در خصوص رئیس مجلس هستند تا تصمیم بگیرند به حمایت خود از علی مطهری برای نایب رئیسی ادامه دهند یا خیر، ولایی‌ها خواهان حذف مطهری هستند و برای این مهم چاره‌ای جز ائتلاف با مستقلین ندارند و در این حال نمی‌خواهند هزینه این ائتلاف را بپردازند.
گزینه‌های روی میز «امید»
قاسم میرزائی نیکو، عضو فراکسیون امید در گفت‌وگو با «پانا» در تشریح برنامه‌های این فراکسیون برای انتخابات هیات رئیسه می‌گوید: «فعلا و باتوجه به آخرین جلسات برگزار شده، فراکسیون امید قصد دارد برای همه کرسی‌های ریاست مجلس شورای اسلامی نامزد مستقل معرفی کند اما این تصمیم ممکن است تغییراتی نیز به خود ببیند.» وی اضافه می‌کند: «اما اینکه در این لیست چه افرادی حاضر هستند و چه کسانی برای کدام کرسی‌ها معرفی می‌شوند در جلسه صبح سه‌شنبه فراکسیون امید مشخص خواهد شد.» قاسم میرزائی نیکو در خصوص گزینه‌های پیش روی این فراکسیون بیان می‌کند: «دو سناریو وجود دارد: یکی اینکه با مستقلین وارد ائتلاف شویم و دیگری نیز این است که برخی اصلاح‌طلبان مجلس می‌گویند تا چه زمانی قرار است ما کوتاه بیاییم و سکوت کنیم؟ بالاخره تا حالا و در این مدت که از مجلس دهم می‌گذرد ما با آنها ائتلاف کرده‌ایم و اکنون آنها باید بیایند و این مساله را جبران کنند.» این عضو فراکسیون امید در پاسخ به این سوال که در صورت معرفی نامزد از سوی این فراکسیون برای ریاست مجلس، از بین مسعود پزشکیان و محمدرضا عارف، چه فردی معرفی خواهد شد، متذکر می‌شود: «جلسات درباره فردی که از سوی فراکسیون امید برای ریاست مجلس معرفی می‌شود، در حال برگزار است، اما امروز اقبال بیشتر اعضا و حتی اعضا سایر فراکسیون‌ها روی حضور محمدرضا عارف در انتخابات است و تا آنجا که ما می‌دانیم او نیز در حال ارزیابی اوضاع است. مساله دیگر این است که اگر عارف نیاید، باید مشخص شود چه فرد دیگری جای وی را برای کاندیداتوری ریاست خواهد گرفت و آن فرد مثل انتخابات گذشته هیات رئیسه در دقیقا نود نباید جا بزند و میدان را خالی بکند.» میرزائی نیکو در خصوص جو فعلی بهارستان نیز می‌گوید: «اگر جو عمومی مجلس همان‌طور که امروز هست باقی بماند و همه چیز به عملکرد سه فراکسیون بستگی داشته باشد، شانس عارف برای کسب ریاست مجلس بسیار بالاتر از گذشته است چرا که در بدترین حالت کار به دور دوم بین نمایندگان سه فراکسیون می‌کشد و آنجا با یک رای بیشتر می‌توان کرسی ریاست بهارستان را کسب کرد.» عضو فراکسیون امید اظهارکرد: «من اعتقادم این است که اصولگرایان و فراکسیون ولایی‌های مجلس بر خلاف نامشان بر سر اصول خود باقی نمی‌مانند، در واقع آنها اصولگرایی نمی‌کنند و بالاخره یک جایی به یکباره زیر حرفشان می‌زنند».
دلواپسی اصلاح‌طلبان


اصلاح‌طلبان مجلس امروز برای کسب کرسی ریاست مجلس یک نگرانی و دلواپسی بزرگ دارند، دلواپسی‌ای به نام اصولگرایان. اعضا فراکسیون ولایی مشخص نیست تا چه حد بر اظهارات امروز خود مبنی بر ارائه لیست مستقل و عدم ائتلاف با سایر فراکسیون‌ها پایبند بماند. حضور کاندیدای مستقل از سوی فراکسیون ولایی در انتخابات هیات رئیسه بزرگترین نکته مثبتش برای امیدی‌ها شکسته شدن و ریزش آرای علی لاریجانی است و این یعنی فرصتی بزرگ برای مسندنشینی یک اصلاح‌طلب بر خانه ملت. میرزایی نیکو در همین خصوص با اشاره به بدعهدی اصولگرایان می‌گوید: «من اعتقادم این است که برخی اصولگرایان و اعضای فراکسیون ولایی‌های مجلس بر خلاف نامشان بر سر اصول خود باقی نمی‌مانند، در واقع آنها اصولگرایی نمی‌کنند و بالاخره یک جایی به یکباره زیر حرفشان می‌زنند.» وی تصریح می‌کند: «ولایی‌ها هرچه با آنها صحبت شد، گفته‌‌اند که قصد دارند مستقل وارد عمل شوند، حمیدرضا حاجی بابائی رئیس این فراکسیون به عنوان کاندیدای اول آنها برای کسب کرسی ریاست مجلس قصد ورود به انتخابات را دارد، فراکسیون مستقلین نیز کاندیدایشان برای ریاست بهارستان قطعا علی لاریجانی است. اما نگرانی‌های مبنی بر عملکرد فراکسیون ولایی‌ها به مراتب بیشتر از مستقلین است، تصمیم مستقلین تا حدود زیادی مشخص است اما ولایی‌ها سابقه بدعهدی نیز بسیار دارند.» وی اضافه می‌کند: «فراکسیون ولایی امروز شدیدا به دنبال حذف علی مطهری از هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی است از سوی دیگر در صورت پافشاری امیدی‌ها به کسب کرسی ریاست مجلس، مشخص نیست حمایت مستقلین از مطهری نیز ادامه پیدا کند و همین مساله جز نگرانی‌های اعضا فراکسیون امید محسوب می‌شود.» این عضو هیات رئیسه فراکسیون امید یادآوری می‌کند: «ما می‌توانیم امروز دو حالت را در نظر بگیریم، اول اینکه بگوییم ریاست مجلس اصل است و مابقی کرسی‌ها مهم نیست پس همه عزم خود را برای کسب این کرسی بگذاریم، دوم هم اینکه بگوییم ترکیب هیات رئیسه به ریاست مجلس ارجعیت دارد و می‌تواند تصمیمات رئیس را تا حد زیادی کنترل کند پس به دنبال آن کرسی‌ها باشیم و از رقابت جدی برای ریاست پرهیز کنیم.» امیرآبادی: عضو هیات رئیسه فراکسیون ولایی تاکید کرد: مصوبه‌ای در فراکسیون ولایی در خصوص انتخابات هیات رئیسه مجلس ایجاد شده است که مشخصا می‌گوید نباید ائتلاف صورت بگیرد و این فراکسیون باید به صورت مستقل لیست ارائه کند.
استقلال‌خواهی اصولگرایان
اصولگرایان یا همان فراکسیون ولایی همواره انتقاداتی بسیار تند و به زعم نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس نابجا در مواردی نظیر برجام، FATF و سوال از رئیس جمهوری را به علی لاریجانی و نحوه ریاستش مطرح کردند، انتقاداتی که در ظاهر می‌تواند نشان از عزم آن‌ها برای تغییر رئیس قوه مقننه باشد اما در واقع توان این اقدام به تنهایی در آنها دیده نمی‌شود. حمیدرضا حاجی بابایی، رئیس فراکسیون ولایی مجلس و اصلی‌ترین نامزد این جریان برای کسب کرسی ریاست بهارستان در خصوص تعداد واقعی اعضا فراکسیون متبوعش می‌گوید: «تعداد افرادی که فرم عضویت در این فراکسیون را پر کرده‌اند 122 نفر است، پس این فراکسیون 122 نفر عضو دارد.» فارغ از سکوت او در خصوص تعداد افرادی که در جلسات این فراکسیون شرکت می‌کنند باید گفت که این تعداد حتی اگر همه آنها به حاجی بابایی برای کسب کرسی ریاست رای دهند بازهم برای رسیدن به کرسی ریاست بهارستان کافی نیست. احمد امیرآبادی فراهانی در خصوص آخرین برنامه‌های فراکسیون خود برای انتخابات هیات رئیسه بهارستان می‌گوید: «مصوبه‌ای در فراکسیون ولایی در خصوص انتخابات هیات رئیسه مجلس ایجاد شده است که مشخصا می‌گوید نباید ائتلاف صورت بگیرد و این فراکسیون باید به صورت مستقل لیست ارائه کند.» این نماینده اصولگرای مجلس در پاسخ به این سوال که احتمال معرفی حاجی بابایی به عنوان کاندیدای ریاست بهارستان چقدر است؟ بیان می‌کند: «هنوز رای‌گیری در صحن فراکسیون صورت نگرفته است اما اکنون 7 یا 8 نفر در داخل فراکسیون خود را رسیدن به کرسی ریاست بهارستان آماده کرده‌اند.» امیرآبادی اضافه می‌کند: «در جلسه سه‌شنبه صبح تصمیم‌گیری خواهیم کرد که چه تعداد نامزد برای انتخابات هیات رئیسه معرفی کنیم، احتمال این وجود دارد که 3، 7، 8، 11 یا 12 فرد برای کرسی‌های هیات رئیسه از این فراکسیون معرفی شوند.» این نماینده مجلس احتمال ائتلاف فراکسیون ولایی با مستقلین برای تداوم ریاست لاریجانی را به طور قطعی رد نکرد. بدین ترتیب معمای بهارستان پیچیده‌تر از گذشته است؛ امروز امیدی‌ها بین رقابت برای صندلی رئیس یا افزایش کرسی‌های خود در هیات رئیسه مانده‌اند، اصلاح‌طلبان همچنین نگرانی‌هایی در خصوص عدم پایبندی کاندیداهای خود و ائتلاف اصولگرایان با مستقلین دارند، مستقلین چشم‌انتظار تصمیم امیدی‌ها در خصوص رئیس مجلس هستند تا تصمیم بگیرند به حمایت خود از علی مطهری برای نایب رئیسی ادامه دهند یا خیر، ولایی‌ها خواهان حذف مطهری هستند و برای تحقق این خواست چاره‌ای جز ائتلاف با مستقلین ندارند و در این حال نمی‌خواهند هزینه این ائتلاف را بپردازند. اما همه آنچه که تا اینجا گفته شد مواضع رسمی اعضای فراکسیون‌های سیاسی بهارستان است درحالی که در همین مجلس چندین و چند فراکسیون تاثیرگذار غیر سیاسی و با تعداد اعضا قابل توجه وجود دارد که نقش بسزایی در انتخابات هیات رئیسه دارند. به یاد بیاورید جلسه رای اعتماد به حبیب‌ا... بیطرف را؛ فراکسیون زاگرس‌نشینان عملا مقابلش ایستاد یا تاثیر فراکسیون ترک‌زبانان بر ریاست پزشکیان. راهروهای پیچ‌درپیچ بهارستان تا صبح فردا سرشار از انواع لابی‌های پیدا و پنهان است اما در نهایت رویدادهای صحن علنی تعیین‌کننده همه چیز خواهد بود.