روزنامه آفتاب یزد

بررسی برنامه‌های اقتصادی محافظه کاران، مترصد پاستور

آفتاب اقتصادی - هیرش سعیدیان : در اولین مصاحبه اش در ۱۳ فروردین سال جدید عنوان کرد که اگر به زعم وی : « کشور را دست سعید جلیلی بدهند ایران را در عرض ۴ سال به ونزوئلا تبدیل می‌کند ». به شکل عجیبی نام ونزوئلا و سیاست‌های اقتصادی آن (موسوم به چاویزمو) که بیش از ۱۸ سال است بر این کشور حاکم است در مجادلات سیاسی در ایران مکانی معنا دار را به خود اختصاص داده است. اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی، روی کارآمدن دولت تدبیر و امید را نجات کشور از روندی دانست که در حال تبدیل‌شدن به ونزوئلای خاورمیانه بود. مسعود نیلی مشاور ارشد اقتصادی روحانی نیز ایران سال ۹۲ را کشوری داست که « در حال تبدیل‌شدن به ونزوئلا با تورم ۴۸۰ درصد بود » حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و از نظریه‌پردازان اقتصادی دولت یازدهم نیز در مصاحبه با روزنامه آفتاب اقتصادی نظری مشابه را مطرح کرد. این مقایسه جالب توجه البته همواره از سوی اصولگرایان به شدت انکار شده است. روزنامه کیهان در ۲۵ اسفندماه سال قبل اشاره : « اصلاح‌طلبان و روزنامه‌های زنجیره ای حامی‌دولت را در مقایسه سیاست‌های اقتصادی اصولگرایان با منش حاکم بر ونزوئلا را تلاشی مذبوحانه دانست که برای کم‌کردن درخشش خیره‌کننده حضور جبهه مردمی‌نیروهای انقلاب موسوم به جمنا و همچنین پوشاندن شکست‌های دولت یازدهم انجام می‌گیرد. ». همین روزنامه ۱۰ روز بیش از این تاریخ البته در مصاحبه با شخصی به نام شیخ عمران حسین اهل جزیره کارابین واقع در ترینیداد و توباگو که این روزنامه وی را از برجسته‌ترین متفکران اقتصادی جهان اسلام نامید، نوشت که : « استکبار جهانی و در راس آن آمریکا... هم‌اکنون از شمشیر تورم علیه ایران و ونزوئلا استفاده می‌کنند، اما در آینده به سلاح خطرناک‌تری مجهز خواهند شد که آن سلاح کنترل بر تمام پول‌ها خواهد بود.» این روزنامه و دیگر تریبون‌های اصولگرایان ایران ونزوئلا را تنها سنگر‌های باقی‌مانده علیه جهانخواری استکبار عنوان کرده اند . رفاقت دو رئیس‌جمهور پیشین کشور و پوپولیسم حاکم بر ونزوئلا که بر مبنای خصومت مبنای با نظام اقتصادی بین الملل و نه ورود به تعاملات تجاری بنا شده است باعث می‌شود که اصلاح‌طلبان همواره نسبت به حرکت در مسیر چاویزمو و پوپولیسم هشدار دهند.
**۱۵ میلیون رای خاکستری اقتصادی
بسیاری از نظریه‌پردازان انتخاباتی از هر دو سوی انتخابات (حجاریان، زیباکلام و عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه جوان) عنوان کرده اند که هر دو جناح تعدادی آراء ثابت دارند. در تعداد این آراء البته اختلاف‌نظر وجود دارد، جلایی پور معتقد است در سال ۹۶ حدود ۳۰میلیون نفر در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت می‌کنند که حدود ۱۰ میلیون نفر از آنها به شکل ثابت به گزینه اصلاح‌طلبان رای می‌دهند و ۵ میلیون نفر رای همیشگی اصولگرایان هستند اگر چنین نظریه‌ای را مبنا قرار دهیم با ۱۵ میلون رای خاکستری مواجه ایم که مبنای تصمیم‌گیری تقریبی تمام آنها یک موضوع است و آن اقتصاد است.
**سیاست‌های انقباضی اقتصادی روحانی در برابر میراث چاوز


اصولگرایان هرگز نمی‌توانند شعاری جذاب برای جذب طبقه متوسط ایران ارائه دهند، رشد جمعیت این طبقه به مرور زمان این طیف را هر روز و به‌تدریج در موضوع انفعالی قرار می‌دهد، اما از شانس خوب اصولگرایان در حال حاضر رقمی‌بالغ بر ۴۰ میلیون نفر از جمعیت کشور در طبقه‌بندی کم‌برخوردار جای می‌گیرد. توپخانه ای سنگین رسانه ای اصولگرایان و راس آن صداوسیما به‌راحتی می‌تواند سیاست‌های انقباضی روحانی برای کاهش بدهی ملی و فاصله‌گرفتن از پوپولیسم تورم‌زا به نحو معکوس ناشی از ناکارآمدی دولت تعبیر کند. با این همه اما عدم جذابیت شعارهای اصولگرایان برای آنها چاره‌ای باقی نمی‌گذارد که در ارائه برنامه‌های اقتصادی انتخاباتی خود به تنها گزینه در دسترس یعنی الگوی در حال اجرا در ونزوئلا رجوع کنند. عبور بخش عمده ای از اصولگرایان از رئیس دولت مهرورز به معنای عبور از تفکر اقتصادی احمدی‌نژاد نیست. پخش اسکناس‌های بدون حساب چاپ شده در زیر زمین بانک مرکزی تحت نام عناوینی همچون پخش یارانه و استخدام‌های بی‌حساب تحت عنوان اشتغالزایی اقداماتی است که عیناً در ونزوئلا تحت حکومت نیکلاس مادورو در حال اجرا است و اگر به شعارهای انتخاباتی تمامی‌کاندیداهای بالقوه اصولگرایان دقیق شویم شباهتی قابل توجه میان این سیاست‌ها و شعارهای داخلی آنان خواهیم یافت. اقتصاد مهم‌ترین و حیاتی‌ترین موضوع در انتخابات ۹۶ است. همین موضوع بسیاری از اصولگرایان را تهییج خواهد کرد تا بدون فکر به عواقب آن تهییج شوند تا هر چه بیشتر شعارهای پوپولیستی اقتصاد را مطرح کنند. برای پی بردن به این شباهت‌ها می‌توان در قیاسی تطبیقی این دو را در کنار هم قرار داد.
**دولت محرومین
•« تمام مردم زحمتکش ونزوئلا از سان فرناندو دی پور تا باریناس از دشت‌های کورو تا کوه‌های موناگاس در کنار هم و یکصدا در کنار هم ایستادند و لشکر محرومین و زحمتکشان را تشکیل دادند و با رای به دولت جدید یکصدا به اشرافیت و فساد نه گفتند و دولت جدیدی را بر سر کار آمدند، وظیفه من نیز همان‌گونه که در شعارهای انتخاباتی‌ام گفتم پیش از همه آوردن پول نفت ونزوئلا به درون خانه‌های مردم و بر سر سفره نفت است... باید تمام فقرا یک خانه داشته باشند.... تمام سرخپوستان دوست داشتنی باید برای زمین‌هایشان ماهانه یارانه قابل توجه بگیرند تمام اینها در مبارزه مستمر با آنها که تحت نام تجارت می‌خواهند پای زورگویان خارجی را به این کشور باز کنند، محقق خواهد شد» اینها بخشی از سخنرانی هوگو چاوز در سال ۱۹۹۸ پس از پیروزی در انتخابات است. وی تا سال ۲۰۱۲ و پس از آن که بر اثر بیماری فوت کرد و حکومت را به نزدیک ترین دوست و معاون و شخص مورد اعتمادش یعنی نیکلاس مادورو سپرد؛ علی‌رغم آنکه کشور را به قعر دره فقر و تلاطمات اجتماعی سوق داد همچنان بر عقیده‌اش در مخالفت با دموکراسی و تاکید بر اقتصاد یارانه ای تاکید می‌کرد، اما میراث اقتصادی وی چه بود؟!.
**۱۸۰۰ درصد تورم
در آخرین تحولات رخ داده در ونزوئلا دیوان عالی ونزوئلا در تاریخ ۱۱ فروردین ۹۶ پارلمان این کشور را منحل کرد. پارلمان آخرین سنگر اصلاح‌طلبان ونزوئلایی بود که در برابر تصمیمات مادورو ایستاده بودند. سیاست‌های پوپولیستی مادورو و سلفش باعث شده است تا این کشور پس از سال‌ها و فاصله‌گرفتن از نفت صد دلاری با تورم وحشتناک بیش از ۱۰۰۰ درصدی روبه‌رو شود. فساد نزدیکان مادورو در شرکت نفت ونزوئلا علی‌رغم دستگیری‌های گسترده به شکل عفونتی غیر قابل درمان درآمده است. سوپر مارکت‌ها در کاراکاس برای محافظت در برابر تظاهرکنندگان گرسنه گاهاً مردان مسلح استخدام می‌کنند.
به گزارش وال‌استریت ژورنال، نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا، به منظور کاستن از بحران غذا و گرسنگی در این کشور کنترل قیمت‌ها را لغو کرده است، بنابراین فروشگاه‌ها اجازه می‌یابند مواد غذایی را به قیمت بازار بفروشند. این اقدام در ابتدا فقط در ایالت سولیا در مرز کلمبیا اجرا شد، اما اکنون در ۶ ایالت مرزی دیگر نیز به اجرا درآمده است. این اقدام موجب می‌شود دولت‌های محلی و خرده‌فروشان خصوصی به دلار دسترسی پیدا کنند و درنتیجه بتوانند از کشورهای برزیل، کلمبیا و ترینیداد و توباگو مواد غذایی وارد کنند. پایان‌دادن به کنترل قیمت‌ها به منظور کاستن از کمبود مواد غذایی انجام شده است. نظرسنجی‌هایی که به‌تازگی انجام شده است نشان می‌دهد بیش از نیمی‌از خانواده‌های ونزوئلایی غذایی برای خوردن ندارند. در شهرهایی که در آنها کنترل قیمت‌ها لغو شده است، صف‌هایی که بیرون از فروشگاه‌ها تشکیل می‌شود کوتاه‌تر شده است.
همچنین براساس گزارش «دیده‌بان درگیری‌های اجتماعی ونزوئلا»، در ماه اوت نسبت به ماه می، ‌غارت فروشگاه‌ها و کامیون‌های مواد غذایی در سراسر این کشور یک سوم کاهش یافته است. فرانسیسکو رانگل گومز، فرماندار ایالت بولیوار، می‌گوید: «واردات غذا از برزیل به ما امکان داده است تنش‌ها را در جوامعی که نمی‌توانستند موادغذایی بخرند، کاهش دهیم.» با این وجود مشخص نیست چه تعداد از مردم ونزوئلا از واردات مواد غذایی منتفع خواهند شد. تورم سر به فلک کشیده پول ملی این کشور را بی‌ارزش کرده است، به‌طوری که حتی درآمد ماهانه افراد متخصص معادل ۱۰۰ دلار است. همچنین در ماه اوت قیمت سبد غذایی که مواد غذایی اصلی یک خانوار را تشکیل می‌دهد، به نرخ ارز بازار سیاه ۳۸۰ دلار بود.
از سوی دیگر وخامت شرایط اقتصادی ونزوئلا چین را وادار کرده است از اعطای وام‌های جدید به این کشور خودداری کند. به گزارش سی‌ان‌ان، از سال ۲۰۰۷ تاکنون بانک‌های دولتی چین مبلغ ۶۰ میلیارد دلار به ونزوئلا وام داده‌اند. از این میزان، ونزوئلا نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار به چین بدهکار است و با توجه به بحران به‌وجود آمده در ونزوئلا به‌نظر نمی‌رسد کاراکاس بتواند بدهی خود را به پکن بازپرداخت کند.ونزوئلا بخش عمده بدهی‌ خود را از طریق صادرات نفت به چین پرداخت کرده است.
سال گذشته شرکت ملی نفت ونزوئلا روزانه ۵۷۹ هزار بشکه نفت به چین صادر کرد، اما در سال جاری تولید نفت ونزوئلا به کمترین سطح طی ۱۳ سال گذشته رسیده است. علت این کاهش تولید این است که برخی از شرکت‌های تامین‌کننده خدمات نفتی، ازجمله شرکت شلمبرره، فعالیت‌های خود را کاهش داده‌اند، زیرا دولت ونزوئلا پول آنها را پرداخت نکرده است. علاوه بر دولت چین شرکت‌های چینی نیز علاقه خود را به ونزوئلا از دست داده‌اند. از سال ۲۰۱۰ شرکت‌های چینی به‌طور متوسط سالانه مبلغ
۵/ ۲میلیارد دلار در ونزوئلا سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اما در نیمه نخست سال جاری میلادی شرکت‌های چینی تنها ۳۰۰ میلیون دلار در پروژه‌های ونزوئلا سرمایه‌گذاری کردند.
**ونزوئلا و تحریم
سرمایه گذاری خارجی به غیر از تعداد محدودی شرکت چینی در این کشور عملاً به صفر رسیده است. این کشور تقریباً برای اخذ پول فروش نفتش و انتقال آن به خاطر تحریم‌های بانکی (مشابه تحریم‌های ایران دچار فلج کامل بانکی شده است. ارزش پول این کشور به حدی تنزل یافته که برای خرید مایحتاج یک ماه یک خانواده بنا به گزارش خبرگزاری فرانسه باید ۳ و نیم کیسه زباله پر از پول به همراه داشت. با این همه سیاستمداران حاکم بر این کشور همچنان کنترل قوه مجریه را در دست دارند. همین شاید بتواند از اصرار برخی از لایه‌های افراطی اصولگرا بر تاکید بر شعار‌های عوامگرایانه اقتصادی رمزگشایی کند. می‌توان پوپولیست بود و اقتصاد را ویران کرد اما با تکیه بر اقتصاد یارانه ای شاید بتوان برای سال‌ها در قدرت باقی ماند.
**شباهت دو گفتمان
هم مادورو و هم اصولگرایان در ایران در مطرح کردن شعارهای انتخاباتی بسیاری اوقات در اعلام مواضع اقتصادی به مواضع کلی که در گوش طبقات محروم ممکن است خوشایند باشد تکیه می‌کنند. آنها البته معمولاً از ارائه برنامه‌های عملی با ذکر جزئیات امتناع می‌کنند. مخالفت آنها با برجام معمولاً تنها به خاطر محقق نشدن تمام اهداف برجام ابراز می‌شود، اما هیچ کدام‌ها از آنها برنامه‌ای جایگزین برای وضعیت پیشابرجام یعنی تحریم‌های گسترده ارائه نمی‌کنند. حمایت قاطع اصولگرایان از محرومین در شعارهای انتخاباتی با این پرسش اساسی مواجه است که آیا این حمایت تنها با پرداخت یارانه ای بیشتر امکان‌پذیر است؟ و آنکه مخالفت با برجام و پشت کردن به دنیا و به طبع آن افت تجارت و اشتغالزایی چگونه در راستای حمایت از محرومین طبقه‌بندی می‌شود.
**برجام
سعید جلیلی از چهره‌های شاخص اصولگرا که مواضعش در مورد برجام تقریباً مشابه تمامی‌چهره‌های شاخص اصولگرا است پس از انجام توافق هسته‌ای و برجام در کمیسیون ویژه برجام در مجلس شورای اسلامی‌مواضع خود را در ارتباط با برجام مطرح کرد که به‌زعم وی ایران از حدود ۱۰۰ حق مسلم خود محروم شده است. وی همچنین گفت که :
- از حقوق تصریح شده در ژنو هم عقب‌نشینی کردیم
- ایران استثنا بودن را پذیرفته است
-۴۰ سال دیگر به ۱۹۰ هزار سو می‌رسیم
- بر خلاف خطوط قرمز نظام، بازرسی‌های غیرمتعارف را هم پذیرفته اند
- کلیه تحریم‌ها بازگشت‌پذیر هستند
وی در هیچ کجا به این موضوع اشاره نکرده است که عدم تحقق برجام و ادامه و صد البته تشدید تحریم‌ها دقیقاً چه سود اقتصادی را عاید طبقه محروم خواهد کرد که وی ادعای حمایت از آنها را دارد. نیکلاس مادورو نیز در سخنرانی‌هایش همواره مدعی این موضوع است که دلیل تمام مشکلات داخلی تنها و تنها دشمنی برخی کشورهای خارجی است. وی برخی دستگیرشدگان شرکت نفت ونزوئلا را که اتفاقاً از نزدیکان وی بودند را از وابستگان دشمنان داخلی و خارجی دولتش خواند.
سعید جلیلی همچنین در انتخابات ۹۲ در تبلیغات انتخاباتی و در مناظره‌های اقتصادی به بیان دیدگاه‌های اقتصادی پرداخت. وی گفت که : «نرخ سود مورد توقع سازندگان مسکن باید مدیریت شود» این دقیقاً همان برنامه مسکن مهر دولت پیشین است که به معنی ساخت خانه توسط دولت و نه بخش خصوصی قدرتمند است. این موضوع در ابراز نظر‌های اقتصادی بسیاری دیگر از کاندیداها نیز تکرار شده است. وی همچنین در ابراز سیاست‌های اقتصادی‌اش مواضع کلی و مبهمی‌ را ارائه می‌کند که سه ویژگی دارند اول آنکه بسیار خوشایند هستند، دوم تقریباً مشابه شعارهای تمام کاندیدا‌های اصولگرا هستند سوم آنکه در هیچ کدام از آنها اشاره‌ای‌ به جزئیات عملی اجرا همچون منابع بودجه‌بندی، مکانیزم‌های کنترل ارز، مکانیزم کنترل فساد و شفافیت و جزئیات توسعه تجارت نشده است. برخی از مواضع وی از این دسته اند:
از خام‌فروشی در کالاهای مختلف باید جلوگیری شود. شعار بسیار خوبی است که سال‌ها مطرح می‌شود، اما این کار مستلزم رونق تجارت خارجی است که با مخالفت جلیلی با برجام منافات دارد، زیرا برجام به معنای آشتی با جهان و به طبع آن رونق تجارت است.
(پول نفت در حال حاضر به برخی از واردات غیرضروری اختصاص دارد، درحالی که برخی از کالاهای اساسی را هم به‌راحتی می‌توان در داخل تولید کرد.) جالب است که محمود احمدی نژاد و بسیاری از اعضای جمنا نیز این مواضع را تکرار کرده‌اند، اما هیچ کدام اشاره نکرده‌اند که با تخاصم با دیگران و تحریم‌های فشرده چگونه می‌توان واردات و صادرات را به شکلی صحیح مدیریت کرد، واردات سنگ پا و درازگوش ( الاغ ) در دولت پیشین از جمله اقلام جالب ثبت شده در گمرک است. جالب است که در اوج بحران اقتصادی در ونزوئلا و علی‌رغم شعارهای عامه‌پسند، واردات اقلام لوکس در ونزوئلا افزایش یافته، زیرا طبقه نخبه نزدیک به حاکمیت بسیار رشد یافته است.
(یک پیرزن قالیباف در فلان روستا هم باید بتواند کالای خود را در بازار اروپا بفروشد. دولت موظف است زمینه آن را فراهم کند.) اینکه چگونه به زعم وی پیرزن‌ها می‌توانند شرکتی تشکیل دهند و مثلاً به وین یا لندن رفت‌وآمد کنند در این مورد مطرح نشده است. چاوز نیز خواهان حضور روسای قبایل محلی سرخپوست در مدیریت کلان شرکت ملی نفت این کشور بود.
**ادامه کلی‌گویی‌ها
در واقع در ونزوئلا نیز چه از سوی مادورو و یا چاوز شاید در کمتر سخنرانی ۱۰ دقیقه ای باشد که بیش از ۱۰ بار نامی‌از محرومین برده نشود، کلی گویی آن‌هم بدون ارائه برنامه دقیق راهکاری است که از سوی برخی اصولگرایان داخلی نیز در حال اجرا است. جمنا در بند ۲ بخش دال مرام‌نامه‌ای خود برنامه‌های اقتصادی خود را مطرح می‌کند. حمید رضا بابایی پور که ریاست کمیسیون تلفیق را بر عهده دارد و از وزرای دولت قبل و از چهره‌های شاخص جمنا است همچون بسیاری از هم‌قطارانش بارها بر ادامه سیاست‌های یارانه ای و همچنین مخالفت با برجام تاکید کرده است. وی نیز البته هرگز نگفته است با این روش‌ها چگونه می‌تواند به محقق‌شدن اهداف فوق‌الذکر در این مرام‌نامه کمک کند.
**ادامه چراغ خاموش
هیچ کس نمی‌تواند منکر شباهت فوق‌العاده سیاست‌های دولت پیشین و دولت فعلی ونزوئلا شود، در واقع رئیس دولت مهرورز نیز نه تنها این موضوع را انکار نکرده بلکه بارها در سخنرانی‌هایش بر آن تکیه کرده است. اصولگرایی و عدم محبوبیت چهره‌های شاخص اصولگرا در بین مردم آنها را ناچار کرده است تا علی‌رغم عبور از شخص احمدی نژاد سیاست‌های اقتصادی وی را در صدر برنامه‌های خود قرار دهند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سیل سیستان ۱۰۰ سال آب سیستان بود! (جوان)ریاض و واشنگتن در یک ‌قدمی معامله بزرگ (اعتماد)بی ‌قانون! (شهروند) اعترافات تکان دهنده همسرکُش ها ! (خراسان)
سایر اخبار این روزنامه
خدایار سعیدوزیری ضیاء مصباح رئیس مجلس: بدعهدی های آمریکا را پاسخ می دهیم منصور مظفری ‌ مدیرمسئول منصور مظفری ‌ مدیرمسئول رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۹۶ را سال «اقتصاد مقاومتی: تولید- اشتغال» نام نهادند؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۹۶ را سال «اقتصاد مقاومتی: تولید- اشتغال» نام نهادند؛ بررسی برنامه‌های اقتصادی محافظه کاران، مترصد پاستور بررسی برنامه‌های اقتصادی محافظه کاران، مترصد پاستور حاشیه‌ها‌ی نام نویسی نوروزی داوطلبان پنجمین انتخابات پارلمان شهری آلمان تسلیم فشارهای ترامپ نمی‌شود! حاشیه‌ها‌ی نام نویسی نوروزی داوطلبان پنجمین انتخابات پارلمان شهری رامبد جوان: رامبد جوان: محسن هاشمی سخنان قالیباف را بی‌جواب نگذاشت محسن هاشمی سخنان قالیباف را بی‌جواب نگذاشت آفتاب یزد گزارش می‌دهد آفتاب یزد گزارش می‌دهد اعتراض به بی‌برنامگی پایتخت برای نوروز اعتراض به بی‌برنامگی پایتخت برای نوروز زیباکلام تشریح کرد زیباکلام تشریح کرد روحانی در دیدار پوتین: روحانی در دیدار پوتین: