بازگشت به «جنگ ستارگان»

نبی شریفی- 57 سال پس از سفر موفقیت آمیز نخستین انسان به فضا که توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام شد، ترامپ دستور تاسیس نیروی فضایی برای این کشور را صادر کرد. او در جلسه با شورای ملی فضایی آمریکا  گفت: این «کافی نیست که صرفا در فضا حضور داشته باشیم. آمریکا باید در فضا غلبه داشته باشد.» با دستور جدید ترامپ، رقابت فضایی آمریکا با دشمن دیرینه اش وارد مرحله جدید خود شده است؛ مرحله بازگشت به «جنگ ستارگان». این بلند پروازی در حالی است که سنای آمریکا دیروز بودجه هنگفت و بی سابقه ۷۱۶ میلیارد دلاری دفاعی ایالات متحده را با ۸۵ رای مثبت در مقابل تنها 10 رای منفی تصویب کرد. این لایحه برای تبدیل به قانون تنها به تصویب مجلس نمایندگان نیاز دارد. حالا، بر اساس دستور رئیس‌جمهور آمریکا، ارتش ایالات متحده یک «نیروی فضایی» به عنوان شاخه ششم ارتش راه اندازی می کند. اکنون ارتش آمریکا از پنج شاخه نیروی زمینی، نیروی هوایی، نیروی دریایی، تفنگ‌داران دریایی و نگهبانان ساحلی تشکیل شده است. ترامپ دیروز «فضا» را نیز از مباحث «امنیت ملی» آمریکا بر شمرد و گفت که نمی‌خواهد چین و روسیه و دیگر کشورها در این عرصه از آمریکا پیشی بگیرند. از فعالیت های فضایی چین می توان به قرار گرفتن «تیانگونگ-1» به عنوان نخستین ایستگاه فضایی انسانی این کشور در مدار زمین در سال 2011 اشاره کرد. اما متاسفانه این ایستگاه فضایی دو ماه و نیم پیش از اتمسفر زمین گذشت و در اقیانوس آرام سقوط کرد. اکنون، در این شرایط ترامپ اعلام کرده دولتش از صنایع فضایی تجاری که هنوز نوظهور هستند، حمایت می‌کند و افزوده است: «این بار، بیش از کاشتن پرچم مان و باقی‌گذاشتن رد پایمان عمل خواهیم کرد. ما یک حضور درازمدت ایجاد می‌کنیم، اقتصادمان را توسعه می‌دهیم و بنیان یک ماموریت آینده به مریخ را می‌سازیم.» پیش از این نیز، «جورج دبلیو بوش»، رئیس جمهوری اسبق آمریکا در سال ۲۰۰۴ گفته بود تا سال ۲۰۲۰ انسان دوباره باید به ماه قدم بگذارد. «باراک اوباما»، رئیس جمهور سابق آمریکا نیز در سال ۲۰۱۶ گفته بود که ایالات متحده تا سال ۲۰۳۰ انسان ها را به مریخ خواهد فرستاد.
 تنش در زمین، رقابت در فضا
اما رقابت فضایی آمریکا از کجا شروع شد؟ آغاز این رقابت به سال های جنگ سرد (1991-1947) باز می گردد. در سال 1957،  شوروی نخستین پیروزی را با ارسال نخستین ماهواره ساخت دست بشر به فضا موسوم به «اسپوتنیک 1» به دست آورد. از آن زمان به بعد کشورهای شوروی و آمریکا به سختی کار می‌کردند تا در رقابت بعدی یعنی اعزام انسان به فضا برنده شوند. در این میان، «یوری گاگارین» فضانورد اتحاد جماهیر شوروی در 12 آوریل 1961 درحالی که تنها 27 سال داشت به عنوان اولین انسان توسط فضاپیمای «ووستوک 1» از مرزهای زمین گذشت و به فضا راه یافت. آمریکا سه هفته پس از این دستاورد توانست فضانورد خود را به فضا بفرستد. «آلان شپارد» در روز 5 مه 1961 برای 15 دقیقه در اطراف مدار زمین سفر کرد. اما دو سال بعد نخستین زنی که به فضا رفت نیز روسی بود! «والنتینا ترشکووا» ، فضاپیمای ووستوک 6 را در ژوئن 1963 به پرواز درآورد. موفقیت شوروی در حوزه فضا چنان بود که باعث شد «جان اف کندی» رئیس جمهور پیشین آمریکا در سال ۱۹۶۲ برنامه بلند پروازانه دولت را برای فرستادن فضانورد به ماه  اعلام کند. پس از هفت سال کوشش، هزینه کردن ۱۱ میلیارد دلار و کشته شدن ۳ فضانورد در آزمایش آپولو ۱، سرانجام فضاپیمای آپولو ۱۱ در سال ۱۹۶۹ بر سطح ماه فرود آمد و نیل آرمسترانگ نخستین انسانی شد که بر سطح ماه گام گذاشت. از آن به بعد، تلاش‌های ایالات متحده در زمینه اکتشافات فضایی در ماه بر ارسال فضاپیماهای فاقد سرنشین متمرکز شده ولی طی این سال‌ها روسای جمهور آمریکا بارها از لزوم اعزام دوباره فضانوردان به ماه و حتی ایجاد شرایط اعزام مهاجر به فضا سخن گفته‌اند.