آغاز تغییر بزرگ در ترکیه




ندا آکیش


خبرنگار
«تغییر بزرگ» سرانجام در آناتولی رخ داد و رجب طیب اردوغان، طراح، مجری و هدایتگر این تغییر بزرگ که حالا رسماً نخستین رئیس جمهوری اجرایی ترکیه با بیشترین قدرت است، با معرفی معاون و اعضای کابینه خود بویژه «برات آلبایراک»، دامادش به‌عنوان وزیر دارایی و خزانه‌داری بار دیگر در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت. اگرچه اردوغان دوشنبه شب فوات اوکتای، معاون خود و 16 وزیر کابینه را معرفی کرد اما بسیاری از رسانه‌های داخلی و خارجی بر انتصاب داماد او بر وزارت دارایی این کشور متمرکز شدند.
به گزارش «ایران» به نقل از سایت روزنامه ترکیه‌ای حریت، فوات اوکتای، معاون اردوغان که پیش از این در دفتر نخست‌وزیری به‌عنوان معاون وزیر کار می‌کرد، یکی از معمارهای تغییر شکل دولتی و بوروکراتیک حکومت ترکیه است. او سال گذشته و پس از برگزاری همه پرسی اصلاح قانون اساسی ترکیه، مأموریت خود را برای تغییر شکل حکومت کشورش آغاز کرد و عملکرد موفقی داشت. از این رو، اردوغان او را به‌عنوان معاون خود و نخستین معاون رئیس جمهوری تاریخ ترکیه انتخاب کرد. از آنجایی که تا پیش از این سیستم حکومتی ترکیه پارلمانی بود و نخست‌وزیر تمام مسئولیت‌های اجرایی را برعهده داشت، پستی تحت عنوان معاون رئیس جمهوری وجود نداشت. به گزارش «ایران» به نقل از خبرگزاری فرانسه، در کابینه 16 عضوی اردوغان نیز علاوه بر «برات آلبایراک»، داماد رئیس جمهوری که صاحب کرسی وزیر دارایی و خزانه‌داری شد، نام‌های آشنای دیگری نظیر مولود چاووش اوغلو و حلوصی آکار نیز بودند که اولی در سمت خود یعنی وزیر خارجه ترکیه ابقا شد و دومی که رئیس سابق ستاد کل ارتش بود، به‌عنوان وزیر دفاع معرفی شد. حلوصی آکار بواسطه کودتای نافرجام ترکیه که در آن توسط کودتاچیان به‌مدت چند ساعت گروگان گرفته شده بود، در سطح جهان به چهره‌ای شناخته شده تبدیل شد و حالا در کسوت وزیر دفاع مسئولیت اتخاذ تصمیم‌های دشواری را بر دوش خواهد داشت. بویژه در شرایطی که ارتش ترکیه به بهانه مبارزه با تروریسم و داعش در خاک سوریه و عراق دست به عملیات‌هایی زده و عزم خود را برای جنگ با شبه نظامیان کرد نظیر پ‌ک‌ک، ی‌پ‌د و... که از نظر مقامات آنکارا تروریست هستند، جزم کرده است. دولت جدید اردوغان همچنین با دو چالش فوری مواجه است و این دو چالش عبارتند از: ناتو و اتحادیه اروپا. روابط آنکارا در حال حاضر هم با اتحادیه اروپا و هم با امریکا پرتنش است. تنش‌های آنکارا – واشنگتن بر سر کردهای سوریه است و تنش‌های بروکسل – آنکارا بر سر مهاجران. امروز هم نشست ناتو در بروکسل برگزار می‌شود و دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا پیش از شرکت در این نشست بارها از عملکرد اعضای ناتو از جمله ترکیه انتقاد کرده و تهدید به خروج از این پیمان بین‌المللی کرده بود. اردوغان امروز در حاشیه اجلاس ناتو با ترامپ دیدار می‌کند و باید یکی از مهم‌ترین سیاست‌های خارجی خود را در کسوت نخستین رئیس جمهوری اجرایی ترکیه به کار بندد. سلیمان سویلو، وزیر کشور و عبدالحمید گل، وزیر دادگستری نیز در سمت‌های خود ابقا شدند و اردوغان با ابقای آنها نشان داد که از عملکرد آنها پس از کودتای نافرجام راضی بوده است. پس از کودتا، دولت ترکیه و در رأس آنها وزارت کشور و وزارت دادگستری دست به پاکسازی‌های گسترده در تمام نهادهای دولتی و خصوصی زدند و این پاکسازی‌ها هنوز هم ادامه دارد. تنها یک روز مانده به مراسم تحلیف اردوغان، 18 هزار و 632 نفر که در بخش‌های دولتی و نظامی کار می‌کردند، به دستور دولت از کار بیکار شدند. اردوغان در کابینه‌اش همچنین دو وزیر زن معرفی کرد که روحسار پکجان، وزیر تجارت و زهرا زمرد سلچوک، وزیر کار و امور اجتماعی شد.