روزنامه همدلی
1396/01/19
نقش و اهمیت شوراها در مدیریت شهری
علی کرد- گرچه بیش از سه دهه از تشکیل نظام جمهوری اسلامی و بیش از یک دهه از شوراهای اسلامی شهر و روستا می‌گذرد و منابع دینی ما نیز پر است از مطالب ارزشمند درخصوص نقش و اهمیت و ضرورت شورا و مشورت و نام سوره‌ای در قرآن با این اسم، هر کدام اطلاعاتی در زمینه شورا داریم، اما در آستانه برگزاری انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا پر بیراه نیست که از بعد مدیریت شهری، نقش، جایگاه، اهمیت و ضرورت شوراها بررسی شود. با وجود منابع مهم و معتبر و نگاهی اجمالی به کشورهای توسعه یافته متوجه خواهیم شد که تشکیل شوراها و برخورداری از رهبران محلی و سپردن امور به آنها از جهات مختلف مزیت‌های فراوانی دارد. در قانون اساسی نقش شورا پررنگ دیده شده و در اصل هفتم با استناد به آیه «وشاورهم فی‌الامر» از شوراها به عنوان یکی از ارکان تصمیم‌گیری و اداره امور کشور یاد شده و اصول 100تا 103نیز بر ضرورت تشکیل شوراهای اسلامی به منظور پیشبرد سریع برنامه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و لزوم همکاری استانداران، فرمانداران و سایر مقامات اداری با شوراها تاکید می‌کند. بهبود مدیریت شهری به توان و کارآمدی شوراهای شهر بستگی دارد. شوراها به لحاظ حقوقی و شرح وظایفشان ارکان مهم تصمیم‌گیری هستند و لزوماً باید برای پیشبرد امور شهری در ابعاد مختلف که در قانون اساسی ذکر شده برنامه‌ریزی کنند و قطعاً در دوره‌های چهار ساله این اقدامات را انجام دادند و در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری دخیل بوده‌اند و هر کدام از شوراها در ادوار و شهرهای مختلف منشا اثرات مثبتی بوده‌اند. اما یک واقعیت مهم این است که میزان اثربخشی آنان متفاوت و گاهی اختلاف فاحش دارند و نکته کلیدی و علامت سوال این است که چرا بعضی از شوراها کارآمدی کمتری داشته و کارآمدی برخی شوراها بسیار خوب و چشمگیر بوده است. بررسی چرایی این مسئله و پاسخ به این سوال محور اصلی بحث است. با نگاه اجمالی به نقشی که شوراها در قانون اساسی و قوانین عادی دارند، متوجه می‌شویم که شوراها جایگاه مهمی دارند و لازم و ضروری است که افراد نخبه، کارآمد، توانمند، باانگیزه، متخصص و باتجربه ورود کنند و بار این مسئولیت را به‌عهده گیرند. شوراهایی که از این خصوصیات برخوردار بودند بسیار خوش درخشیدند و کارنامه درخشانی را به یادگار گذاشتند. وقتی‌که نماینده مجلس یا استاندار استانی بزرگ و مهم کاندیدای شورای شهر می‌شوند و به عضویت شورا درمی‌آیند، باید آن شورا کارآمدتر و آن شهر توسعه یافته‌تر باشد. برای عملیاتی شدن این توصیه همه ما مسئولیم.
رسانه‌ها، نویسندگان، روزنامه‌نگاران، دانشجویان و اساتید و روشنفکران، کنشگران اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و احزاب و تشکل‌ها و مسئولین و همه و همه باید به طرق مختلف افراد موجه و توانمند را تشویق به حضور در شوراها کنیم. شان و منزلت شوراها خیلی بالاست و نباید کسی که استاندار و وزیر و معاون وزیر و نماینده مجلس بود حضور در شوراها را کسر شان بداند. مسایل مبتلابه در شهرها بخصوص کلانشهرها آنقدر زیاد است که افراد نخبه و مطرح باید برای رفع آن موانع و مشکلات احساس وظیفه کنند و با رغبت و علاقه به این امر ورود کنند. یکی از امور پیچیده و سخت و طاقت‌فرسا مدیریت شهری است و کسانی می‌توانند از عهده آن برآیند و در بهبود مدیریت شهری مـوثر باشند که تجربه و تخصص لازم را داشته باشند. چنانچه مجموعه اعضای شورای شهر دارای تخصص‌های لازم از جمله مدیریت، شهرسازی، عمران، جغرافیای شهری، اقتصاد، جامعه‌شناسی و فرهنگی باشند می‌توانند در توسعه و مدیریت شهری نقش ارزنده‌ای داشته باشند. مدیریت شهری پیچیده و چند وجهی است، لذا داشتن تجارب و تخصص در موضوعات مختلف شهری و اجتماعی اجتناب‌ناپذیر است. اگر نگاه اعضای شورای شهر توسعه‌ای و همه جانبه‌نگر و مدیریتی باشد، حتی اگر در بعضی از رشته‌ها و تخصص‌ها کمبود داشته باشند می‌توانند با استفاده از افراد توانمند و متخصص به‌عنوان مشاور این خلا را پرکنند. زمانی که اعضای شورا دارای ویژگی‌های لازمه باشند قطعاً شهرداری را انتخاب می‌کنند که ویژگی‌های لازم برای اداره شهر را داشته باشد. اینجاست که علاوه بر آن تخصص‌های ذکر شده که شرط لازم است، تک‌تک اعضای شوراهای اسلامی شهر باید متصف به یک سری صفات و ویژگی‌های دیگری باشند. داشتن تقوای کاری و ترجیح منافع مردم بر منافع شخصی، وقت گذاشتن و به‌کارگیری تخصص و تجربه خود در بهبود امور شهری، داشتن روحیه همکاری و تعامل و تعاون و مشارکت و سعه صدر و بردباری و در عین حال داشتن روحیه جسارت و شهامت و قاطعیت در حفظ بیت‌المال و رعایت حقوق شهروندی از جمله خصوصیاتی است که می‌تواند در کارآمدی نقش شورا تاثیرگذار باشد. به قول شاعر به عمل کار برآید به سخندانی نیست. دانستن و عمل نکردن فرقی با ناآگاهی ندارد. فردی که با شعارهای جذاب و تخصص جذاب‌تر نظر مردم را به‌سوی خود جلب می‌کند و رای می‌آورد، باید به گفته‌ها و شعارهای خود عمل کند و آن تخصص را به‌کار گیرد و به رای و نظر اعضای شورا احترام بگذارد و دارای سعه صدر باشد و به هیچ وجه با منافع شهروندان معامله نکند و آنجا که پای حقوق شهروندی در میان است قاطع و جسور و با شهامت باشد. بودند کسانی که تخصصی نداشتند و نتوانستند به آن وظایف قانونی عمل کنند و بودند کسانی که تخصص و تجاربی داشتند، اما به هر دلیل در عمل از آن استفاده بهینه نکرده و از ظرفیت‌های حقوقی و قانونی در راستای منافع شهروندان بهره نبردند و حال توصیه دلسوزانه این است که متخصصین و کسانی که حرفی برای گفتن دارند، وارد این عرصه شوند و پس از ورود به شوراها از لحظه لحظه فرصت‌ها استفاده و توان و تخصص خود را به‌کار گیرند و در این صورت بهبود مدیریت شهری میسر است و نقش ممتاز شوراها در مدیریت شهری هویدا و شهروندان نیز طعم شیرین آن را خواهند چشید. انشاءالله
سایر اخبار این روزنامه
حجت الاسلام محسن رهامی: روحانی شرایط گفت‌وگوی اصلاح‌طلبان با سران نظام را ایجاد کرد
به بهانه چاپ نامه‌هایی منتشرنشده از احمد شاملو از امید روشنم
گزینه مورد نظر، نامزد شد در جست‌وجوی منجی
وعده نماینده تهران به مردم درباره تشدید نظارت بر شهرداری احتمال بازگشت پرونده شهردار به صحن بهارستان
نگرانی اصول‌گرایان از تاثیرگذاری فضای مجازی بر سرنوشت انتخابات ماه آینده هراس انتخاباتی از «تلگرام»
حامد وکیلی « مرده » آن است که نامش به نکویی نبرند!
مقایسه شورای شهر نیویورک با شورای شهر تهران
نقش و اهمیت شوراها در مدیریت شهری
