انتخابات پارلمانی در پاکستان: شکل‌گیری جریان سوم

در پاکستان معمولا قدرت بین دو حزب دست به دست می‌شد یکی حزب مردم به رهبری خانواده بوتو و یکی حزب مسلم لیگ به رهبری خانواده نوازشریف. در انتخابات اخیر جریان سومی از قدرت پا به عرصه ظهور گذاشت که تحریک انصاف پاکستان جلوه جریان سوم است. به طور کلی در جامعه پاکستان سه نیروی مهم هست که سیاست و حکومت در جامعه پاکستان را رقم می‌زند. به عبارت دیگر سه نیرو هست که بر سیاست و حکومت در جامعه پاکستان تاثیرگذار است. یکی ارتش که نقش بسیار بسزایی دارد. علتش هم اینکه ارتش معتقد است بعد از اینکه در سال 1947 شبه قاره هند تجزیه و کشوری به نام پاکستان شکل گرفت، ارتش در حفظ ثبات داخلی پاکستان و امنیت مرزها نقش کلیدی داشته، فلذا ضامن وحدت و ثبات پاکستان است. دومین نیرویی که وجود دارد، نیروهای سیاسی یا احزاب هستند. اینها حداقل تا دو دهه پیش تا زمانی که ارتش به طور عریان قدرت را در پاکستان قبضه کرده بود، نقش چندانی در سیاست و حکومت در پاکستان نداشتند. از آن زمان به بعد پاکستان بیشتر دموکراتیزه شد و ارتش در سایه قرار گرفت و احزاب، بازیگر اصلی صحنه سیاسی پاکستان شدند. در همین شرایط هم ارتش نه به طور آشکار بلکه در پشت پرده، روندهای کلی سیاسی و امنیتی در پاکستان را هدایت کرده است. احزاب سیاسی هم معتقدند که درست است که ارتش در تامین امنیت داخلی و امنیت مرزها بعد از استقلال، نقش مهمی را داشته اما جرقه جدایی پاکستان از افغانستان را سیاستمداران به‌خصوص با رهبری محمد علی جناح زدند. بنابراین معتقدند که اساسا پاکستان یک کشور دموکراتیک متولد شده. سومین نیرو، نیروهای مذهبی هستند که اینها هم بر سیاست و هم حکومت در جامعه پاکستان تاثیرگذار و برای خودشان نقش مهمی قائل هستند. علت این نقش را هم در این می‌بینند که اساسا جدایی پاکستان از هند بر مبنای مذهب بود. فلذا گروه‌های مذهبی نقش موثری در استقلال پاکستان داشتند. طی تحولات سیاسی هفتاد سال اخیر پاکستان، معمولا ارتش و گروه‌های مذهبی ارتباط نزدیک‌تری با هم داشتند و معمولا در مقابل احزاب قرار می‌‌گرفتند.
ادامه صفحه16