افزایش قیمت و فرهنگسازی مصرف

شهروند| 20‌درصد تهرانی‌ها جزو مشترکان پرمصرف آب هستند و 10‌درصد مشترکان خانگی حدود یک‌چهارم برق تولیدشده را استفاده و بار سنگینی به شبکه برق تحمیل می‌کنند. مدیران وزارت نیرو می‌گویند: بیشتر پرمصرف‌ها شمال شهری‌ها هستند و مدام اخطار می‌گیرند. شمال شهری‌هایی که آب را برای استخرها و باغبانی استفاده می‌کنند و جالب است که بدانید براساس گفته محمدرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب به «شهروند» بخشی از مشترکان پرمصرف آب، آب آشامیدنی گران و تصفیه‌شده را برای بنایی و ساخت‌وساز استفاده می‌کنند. حالا اما کار از اخطار گذشته و سازمان آب و فاضلاب اعلام کرده است که آب مشترکان پرمصرف را قطع و درصورت تکرار این ماجرا دوره‌های قطع آب آنها را طولانی‌تر می‌کند. از آن‌سو شرکت برق هم که تابستان امسال برق 200 اداره پرمصرف را قطع کرده، اعلام کرده است که طرح افزایش تصاعدی قیمت برق پرمصرف‌ها را به مجلس برده و به ‌زودی قیمت‌های واقعی برق را برای آنها اعمال می‌کند. ایرانی‌ها آب را اسراف می‌کنند
تابستان امسال علاوه بر کم‌آبی با بحران برق هم مواجه شدیم به‌طوری‌که با خاموشی‌های گسترده‌ای روبه‌رو شدیم و برخی از محلات روزانه 2ساعت برق نداشتند. شاید برای همین بود که وزارت نیرو طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد دولت قصد دارد قیمت آب و برق را واقعی‌سازی کند.
آمار‌ها نشان می‌دهد متوسط مصرف کشور در آب شرب 210 مترمکعب است، درصورتی که در کشور‌های دیگر 129 مترمکعب است. بختیاری با اشاره به ارزان‌بودن مایه حیات در کشور ما در این زمینه ادامه می‌دهد: «در سبد هر خانوار قیمت آب شرب بسیار ارزان است. کمیاب‌ترین  منابع کشور  به بی‌ارزش‌ترین عنصر تبدیل شده است.» مدیرعامل آبفا در این زمینه می‌گوید: «دولت هم برای رعایت حال مردم سوبسید فراوان  می‌دهد، به‌طوری که هر مترمکعب آب 2هزار و 500 تومان تمام می‌شود و از مردم برای هر مترمکعب 600تومان دریافت می‌شود یعنی نزدیک به یک‌سوم آن.» بختیاری راه برون‌رفت از بحران آب را یکی افزایش قیمت‌ها و دیگری فرهنگ‌سازی برای مصرف بهینه می‌داند.
مناطق شمالی بیشتر پرمصرفند


شمال شهری‌ها آب بیشتری مصرف می‌کنند. این نکته را محمدرضا بختیاری، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور به «شهروند» می‌گوید و توضیح می‌دهد: پرمصرف‌ها بیشتر ساکن مناطق یک، دو و سه شهر تهران هستند. به‌خصوص منطقه یک که به آنها تذکر داده شده و با بی‌توجهی‌ای که داشتند، آب خانگی‌شان را قطع کرده‌ایم.»
او ادامه می‌دهد: 20‌درصد از مشترکان آب در تهران پرمصرف هستند، 65‌درصد مصرف معمولی دارند و 15‌درصد مصرف‌کنندگان کم‌مصرف‌اند.»
به گفته مدیرعامل آبفا قرار شده است آب خانگی پرمصرف‌ها به صورت موقت قطع شود و درصورت ادامه‌دارشدن، قطعی‌ها طولانی‌مدت باشد. او می‌گوید کسانی که پرمصرف بوده‌اند، پس از تذکر رعایت کرده‌اند، اما در این بین افرادی هم بودند که بی‌توجهی نشان داده‌اند و ما مجبور به قطع آب شدیم.  
قیمت واقعی آب چقدر است؟
حالا علی اردکانیان، وزیر نیرو گفته است؛ درصورت ادامه این وضع قیمت آب و برق را واقعی می‌کنند، اما قیمت واقعی آب چقدر است؟
قیمت تمام‌شده یک مترمکعب آب معدنی 2میلیون تومان می‌شود، درحالی ‌که هر مترمکعب آب شرب برای مشترکان  600 تومان محاسبه می‌شود. این عددی است که وزیر نیرو می‌گوید و توضیح می‌دهد؛ یک بطری آب معدنی 2‌هزار تومان قیمت دارد، یک مترمکعب آب 1000 لیتر است. با یک حساب سرانگشتی متوجه می‌شوید که قیمت واقعی آب چقدر است و دولت چه یارانه سنگینی برای آب
می‌پردازد.
چه کسی می‌گوید ایرانیان برق کمی مصرف می‌کنند؟
«چه کسی می‌گوید ایرانی‌ها برق کمی مصرف می‌کنند؟» درحالی‌که بسیاری از مدیران و کارشناسان حوزه برق اعتقاد دارند مشترکان خانگی سه برابر میانگین جهانی برق مصرف می‌کنند، برخی رسانه‌ها با استناد اشتباه به یک آمار اعلام کرده‌اند که خانوارهای ایرانی نسبت به خانوارهای آمریکایی، ژاپنی و خانوارهای اروپایی برق کمتری مصرف می‌کنند.
محمدرضا سرپاک، کارشناس انرژی این ادعای عجیب برخی رسانه‌ها را رد می‌کند و به «شهروند» می‌گوید: به نظر می‌رسد آماری که این رسانه‌ها منتشر کرده‌اند مربوط به مجموع مصارف برق است. این یعنی این‌که مصرف تجاری و صنعتی برق را به اشتباه در زمره مصارف خانگی قرار داده‌اند. این درحالی است که وقتی می‌گوییم مصرف برق در ایران بالاتر از میانگین جهانی است، منظور برقی است که بخش غیرمولد و رفاهی مصرف می‌کند که همان مشترکان خانگی هستند.
وزارت نیرو اعلام کرده است که مصرف‌کنندگان خانگی بیشترین برق را در ایران استفاده می‌کنند و سهم مصرف‌کنندگان تجاری و صنعتی کمتر است. با این حال مصرف‌کنندگان خانگی پول کمتری برای برق می‌پردازند و صنعتی‌ها پول بیشتری می‌دهند.
قیمت واقعی برق چقدر است؟
وزارت نیرو برق را با ضرر به مردم می‌فروشد. درواقع قیمت برقی که به دست مردم می‌رسد، چیزی حدود نصف قیمت واقعی است. مدیران این وزارتخانه می‌گویند اکنون قیمت برق به ازای هر کیلووات 66 تومان است، درحالی‌که قیمت تمام‌شده آن بدون احتساب قیمت سوخت 110 تومان است. آنها می‌گویند قیمت هزینه برق کمتر از یک‌درصد از سبد مصرفی خانوارها در ایران است، درحالی‌که در دنیا این مقدار حدود 4‌درصد است.
حمیدرضا صالحی، دبیر سابق سندیکای برق به «شهروند» می‌گوید: واقعی نبودن قیمت برق در ایران موجب شده این صنعت مزیت سرمایه‌گذاری نداشته باشد و همین تابستان امسال حدود 300 قرارداد تولید برق کنسل شد که با ادامه این وضع و رشد جمعیت و افزایش مصرف برق، احتمال خاموشی‌ها در سال‌های آینده بیشتر
می‌شود.
او می‌گوید چرا مردم باید برای قبض موبایل 200‌هزار تومان بپردازند، اما برای برق یک خانواده میانگین بهای قبوض 30 تا 40‌هزار تومان باشد؟
با این حساب اگر واقعی‌سازی قیمت برق رأی بیاورد خانوارها و به‌ویژه پرمصرف‌ها حداقل باید دو برابر گذشته پول برق بدهند.
بهای برق پرمصرف‌ها تصاعدی می‌شود
اسراف‌کاران برق به‌زودی با جریمه‌های مالی مواجه می‌شوند. امسال وزارت نیرو ناچار شد برق را جیره‌بندی کند و مناطقی از شهر به صورت نوبتی با قطع برق مواجه شدند. در این میان برق 200 اداره پرمصرف قطع شد و البته وزارت نیرو اولتیماتوم داد که تکلیف پرمصرف‌ها را به‌زودی روشن می‌کند. حالا از سوی دولت طرحی به مجلس ارایه شده است که تعرفه برق پرمصرف‌ها به صورت تصاعدی بالا برود.
وزارت نیرو اعلام کرده است که ۱۰‌درصد از مشترکان پرمصرف در حدود ۲۲‌درصد (معادل ۴‌هزار مگاوات برق) برق تولید شده را مصرف می‌کنند و به این ترتیب  ۲ برابر سایر مشترکان از یارانه بخش انرژی استفاده می‌کنند که این موضوع عدالت در پرداخت یارانه را نیز زیر سوال برده است.
 به همین دلیل دولت تصمیم گرفته است قیمت برق را پلکانی کند، به این ترتیب که مصرف برق را سطح‌بندی کرده و با افزایش مصرف از سطح عادی قیمت هر کیلووات برق برای پرمصرف‌ها گران‌تر شود. هرچه آنها برق بیشتری مصرف کنند، قیمت برق برای آنها گران‌تر محاسبه خواهد شد. این‌که قیمت برق این دسته از مشترکان چقدر افزایش داشته باشد، هنوز مشخص نیست و بعد از تصویب مجلس اطلاع‌رسانی
 می‌شود.